จิตวิญญาณแห่งวัยเยาว์: การค้นหาความหมายสุขภาวะทางจิตวิญญาณวิถีอิสลามของเด็กปฐมวัยมุสลิม
การค้นหาความหมายสุขภาวะทางจิตวิญญาณวิถีอิสลามของเด็กปฐมวัยมุสลิม
คำสำคัญ:
สุขภาวะจิตวิญญาณ, วิถีอิสลาม, เด็กปฐมวัยมุสลิม, ชายแดนใต้บทคัดย่อ
จุดประสงค์ เพื่อศึกษาความหมายสุขภาวะทางจิตวิญญาณวิถีอิสลามสำหรับเด็กปฐมวัยในพื้นที่ชายแดน ภาคใต้ของประเทศไทย
วิธีการศึกษา ใช้วิธีวิจัยเชิงคุณภาพโดยสัมภาษณ์เชิงลึกผู้ให้ข้อมูลหลัก 9 คน ซึ่งเป็นนักวิชาการและผู้ปฏิบัติงานดูแลเด็กปฐมวัยในพื้นที่ 5 จังหวัดชายแดนภาคใต้ ประกอบด้วย สงขลา ปัตตานี ยะลา นราธิวาส และสตูล คัดเลือกผู้ให้ข้อมูลใช้วิธีแบบมีวัตถุประสงค์และมีความหลากหลายเพื่อให้ได้ข้อมูลเชิงลึกและมุมมองที่ครอบคลุม เกณฑ์คือ ปฏิบัติงานในพื้นที่วิจัย มีประสบการณ์เรื่องที่ศึกษามากกว่า 3 ปี มีความรู้และปฏิบัติตามหลักอิสลาม ผู้เข้าร่วมได้รับการชี้แจงวัตถุประสงค์และลงนาม ผู้วิจัยได้รับรองความเป็นส่วนตัวของผู้ให้ข้อมูล โดยเก็บข้อมูลจนข้อมูลอิ่มตัว เครื่องมือที่ใช้ได้แก่ แบบสัมภาษณ์กึ่งโครงสร้างและแบบสังเกตแบบไม่มีโครงสร้างควบคู่กับการจดบันทึกภาคสนาม
ผลการศึกษา ความหมายสุขภาวะจิตวิญญาณวิถีอิสลามใน 3 มิติ ได้แก่ ด้านศาสนาเน้นถึงการมีศรัทธาและความผูกพันกับอัลลอฮฺ การรับรู้คุณค่าในตนเองและความสงบภายใน ด้านพฤติกรรมที่สะท้อนถึงการจัดการอารมณ์ มีเป้าหมาย และความสัมพันธ์ที่เหมาะสมตามวัย และด้านการศึกษาหมายถึง การจัดการเรียนรู้ที่บูรณาการหลักอิสลามอย่างเหมาะสมกับวัยผ่านกิจกรรมในกิจวัตรประจำวัน ด้วยการเล่น การใช้นิทาน การละหมาด และการสื่อสารที่อ่อนโยนในบรรยากาศของอิสลาม
การนำผลวิจัยไปใช้ ใช้เป็นแนวทางในการศึกษาหรือพัฒนาแนวปฏิบัติเกี่ยวกับสุขภาวะทางจิตวิญญาณวิถีอิสลามสำหรับเด็กปฐมวัยมุสลิมในบริบทประเทศไทย
เอกสารอ้างอิง
Aboobaker, N., Edward, M., & KA, Z. (2019). Workplace spirituality, employee wellbeing and intention to stay: A multi-group analysis of teachers’ career choice. International Journal of Educational Management, 33(1), 28-44. https://doi.org/10.1108/IJEM-02-2018-0049
Baykal, E. (2020). Boosting resilience through spiritual well-being: Covid-19 example. Bussecon Review of Social Sciences, 2(4), 18-25. https://www.bussecon.com/ojs/index.php/brss/article/view/224
Benharoon, S. Y. (2013). Building a culture of peace in Muslim community in southern Thailand through family communication. Procedia - Social and Behavioral Sciences, 91, 522–531. https://doi.org/10.1016/j.sbspro.2013.08.450
Al-Ghazali, A. H. M. i. M. (1998). Ihya’ Ulum al-Din. Jil 3. Kaherah: Dar al-Hadis.
Huynh, L. T. M., Gasparatos, A., Su, J., Dam Lam, R., Grant, E. I., & Fukushi, K. (2022). Linking the nonmaterial dimensions of human-nature relations and human well-being through cultural ecosystem services. Science Advances, 8(31), eabn8042. https://doi.org/10.1126/sciadv.abn8042
Al-Ifta al-Misriyyah. (n.d.). Akhlaq: Ethical theory in Islam. https://www.dar-alifta.org/en/article/details/66/akhlaq-ethical-theory-in-islam
Jastrzębski, A. K. (2022). Unconscious spirituality: Toward a contemporary conceptualization. Journal of Religion and Health, 61(6), 4499–4515. https://doi.org/10.1007/s10943-021-01320-8
Koburtay, T., Jamali, D., & Aljafari, A. (2022). Religion, spirituality, and well-being: A systematic literature review and futuristic agenda. Business Ethics, the Environment & Responsibility, 32(1), 341–357. https://doi.org/10.1111/beer.12478
Larson, M. L. (2020). The child in our midst: The shifting trends in ministry with children and families over the past forty years. Christian Education Journal: Research on Educational Ministry, 17(3), 434–448. https://doi.org/10.1177/0739891320943902
Lombardi, D., & Gusman, A. (2025). Healing and the spiritual dimension in hospital patient care in Italy. Religions, 16(4), 524. https://doi.org/10.3390/rel16040524
Maham, R., Bhatti, O. K., & Öztürk, A. O. (2020). Impact of Islamic spirituality and Islamic social responsibility on employee happiness with perceived organizational justice as a mediator. Cogent Business & Management, 7(1), Article 1788875. https://doi.org/10.1080/23311975.2020.1788875
Muñoz-García, A., & Villena-Martínez, M. D. (2020). Sustainable Behavior among Spanish University Students in Terms of Dimensions of Religion and Spirituality. Sustainability, 12(2), 470. https://doi.org/10.3390/su12020470
Na Nongkhai, S. (2011). Spiritual Paradigm of Major Religious in Thailand. Christian University of Thailand Journal, 17(3), 359-368. https://he01.tci-thaijo.org/index.php/CUTJ/article/view/242437
National Statistical Office Thailand. (2017). The Situation of Children and Women in Fourteen Provinces of Thailand: A Survey, 2015–2016. National Statistical Office.
Nuttharungsri, J., Wannasewok K,. & Tasa, Chaiwannawat. (2020). Overcoming violence: Guiding our children and youth with positive discipline. Royal Thai Army Medical Journal, 73(3), 173-180. https://he02.tci-thaijo.org/index.php/rtamedj/article/view/239683
Pakdeekul, R. (2021). Early Childhood Education Management for Citizenship in the Digital World: Lessons from Abroad.Journal of Multidisciplinary Academic Research and Development (JMARD), 3(4), 1-23. https://he02.tci-thaijo.org/index.php/JMARD/article/view/252699
Sengül, M., & Özkan, M. (2021). Kindergarten management problems and solutions in Turkey: The experiences of principals. International Journal of Progressive Education, 17(5), 134–151. https://doi.org/10.29329/ijpe.2021.375.10
Suleiman, O. (2020). Allah loves. Penguin Books.
Suphabkham, N., & Saengsai, P. (2022). The Buddhist method, spiritual well-being enhancement, era of Covid-19 pandemic. Journal of MCU Ubon Review, 7(2), 23-38. https://so06.tci-thaijo.org/index.php/mcjou/article/view/258555/173924
Tabei, S. Z., Khiveh, F., & Ebrahimi, S. (2024). Modalization and transcendence of health in the coming decade: Emphasizing the human cognitive system in the stories of prophets in the Holy Quran. Iranian Journal of Medical Sciences, 49(6), 341–349. https://doi.org/10.30476/ijms.2024.100885.3344
Tang, F. (2022). Nurturing children's spiritual development in early childhood context. Foundation Stage Forum. https://pure.roehampton.ac.uk/portal/en/publications/nurturing-childrens-spiritual-development-in-early-childhood-cont
UNICEF. (1989). Children and environment: a UNICEF strategy for sustainable development.
Vasconcelos, A. F. (2021). Individual spiritual capital: Meaning, a conceptual framework and implications. Journal of Work-Applied Management, 13(1), 117–141. https://doi.org/10.1108/JWAM-08-2020-0038 OUCI
Xu, P. (2022). Discourses of children’s citizenship in early childhood settings: A cross-national perspective in the global context (Doctoral dissertation). Victoria University of Wellington. https://doi.org/10.26686/wgtn.21708215
Zou, W., Zeng, Y., Peng, Q., Xin, Y., Chen, J., & Houghton, J. D. (2020). The influence of spiritual leadership on the subjective well-being of Chinese registered nurses. Journal of Nursing Management, 28(6), 1432–1442. https://doi.org/10.1111/jonm.13106
ดาวน์โหลด
เผยแพร่แล้ว
รูปแบบการอ้างอิง
ฉบับ
ประเภทบทความ
สัญญาอนุญาต
ลิขสิทธิ์ (c) 2025 วารสารอิสลามศึกษา มหาวิทยาลัยสงขลานครินทร์
อนุญาตภายใต้เงื่อนไข Creative Commons Attribution-NonCommercial-NoDerivatives 4.0 International License.
บทความทุกเรื่อง ที่ได้รับการตีพิมพ์ในวารสารอิสลามศึกษาเป็นแนวคิดของผู้เขียน มิใช่เป็นความคิดเห็นคณะผู้จัดทำและมิใช่ความรับผิดชอบของคณะวิทยาการอิสลาม กองบรรณาธิการไม่สงวนสิทธิ์การคัดลอก แต่ให้มีการอ้างอิงแสดงที่มา
