การพัฒนาหุ่นไม้ออโตมาตาจากเศษไม้เหลือใช้ในอุตสาหกรรมการแปรรูป เพื่อการต่อยอดศิลปกรรมสะพานนาคราชปราสาทหินพนมรุ้ง
Main Article Content
บทคัดย่อ
งานวิจัยเรื่อง "การพัฒนาหุ่นไม้ออโตมาตาจากเศษไม้เหลือใช้ในอุตสาหกรรมการแปรรูป เพื่อการต่อยอดศิลปกรรมสะพานนาคราชปราสาทหินพนมรุ้ง" มีวัตถุประสงค์หลักสองประการ ได้แก่ 1) การรวบรวมข้อมูลภูมิปัญญาการแปรรูปไม้พื้นถิ่นเพื่อนำมาประยุกต์ใช้ในการออกแบบหุ่นไม้ออโตมาตาผสมผสานกับศิลปกรรมปราสาทหินพนมรุ้ง และ 2) การเผยแพร่ความรู้เกี่ยวกับการออกแบบและพัฒนาหุ่นไม้ออโตมาตาให้แก่กลุ่มวิสาหกิจชุมชนบ้านหนองตาด อำเภอเมือง จังหวัดบุรีรัมย์ การวิจัยใช้กระบวนการแบบผสมผสาน โดยการรวบรวมข้อมูลจากเอกสาร การสำรวจสภาพปัญหาและความต้องการของชุมชน รวมถึงการสังเคราะห์ผลงานต้นแบบร่วมกับปราชญ์ชาวบ้านและผู้เชี่ยวชาญด้านต่าง ๆ
ผลการวิจัยพบว่า ช่างไม้ในชุมชนมีความรู้เรื่องงานช่างไม้ท้องถิ่น แต่ยังขาดการจัดการกับเศษไม้เหลือใช้และความสามารถในการพัฒนาผลิตภัณฑ์ที่แตกต่างจากตลาด คณะผู้วิจัยจึงได้พัฒนาหุ่นไม้ออโตมาตา "สะพานนาคราช" ที่สามารถเคลื่อนไหวได้ เพื่อใช้เศษไม้ให้เกิดประโยชน์และสะท้อนถึงเอกลักษณ์ท้องถิ่น กระบวนการพัฒนาแบ่งเป็น 3 ขั้นตอน คือ 1) การออกแบบหุ่นไม้ออโตมาตา 2) การเลือกใช้วัสดุไม้ที่เหมาะสม และ 3) การประกอบชิ้นส่วนด้วยทักษะเฉพาะทาง นอกจากนี้การฝึกอบรมให้ชุมชนแสดงให้เห็นว่าผู้เข้าร่วมมีความสนใจในกระบวนการนี้ แต่ยังมีความรู้ไม่เพียงพอ ข้อเสนอแนะคือควรสนับสนุนทักษะและทรัพยากรเพิ่มเติม รวมถึงขยายตลาดเพื่อส่งเสริมศิลปกรรมท้องถิ่นให้ยั่งยืน
Article Details

อนุญาตภายใต้เงื่อนไข Creative Commons Attribution-NonCommercial-NoDerivatives 4.0 International License.
เนื่อหาและข้อมูลในบทความ เป็นความรับผิดชอบของผุ้แต่ง
บทความในวารสารเป็นลิขสิทธิ์ของวารสารวิจัยและนวัตกรรมท้องถิ่น
เอกสารอ้างอิง
กรมศิลปากร. (2548). ปราสาทพนมรุ้ง. พิมพ์ครั้งที่ 5. บุรีรัมย์: โรงพิมพ์วินัย.
ณัฐวิทย์ คงศรีชาย และอมรรัตน์ อนันต์วราพงษ์. (2562). การพัฒนาผลิตภัณฑ์งานปั้น
ตุ๊กตาจิ๋วชาววังด้วยเทคนิคการเคลื่อนไหว. วารสารราชพฤกษ์. 17(3), 101-111.
ธนกร นิรันดร์นุต. (2559). กรณีศึกษาออกแบบผลิตภัณฑ์จากเศษไม้เหลือใช้ใน
อุตสาหกรรมแปรรูปไม้เพื่อส่งเสริมงานตกแต่งทางสถาปัตยกรรม.
วารสารวิชาการศิลปะสถาปัตยกรรมศาสตร์ มหาวิทยาลัยนเรศวร. 7(1), 1-14.
ธนวรรธน์ ท้าวนอก. (2561). การประยุกต์ใช้เทคนิคช่างไม้ท้องถิ่นเพื่อการออกแบบ
ผลิตภัณฑ์. วารสารวิจัยและส่งเสริมวิชาการเกษตร. 35(2) (พิเศษ): 66-73.
รัตน์นก ภูมิสุวรรณ และคณะ. (2558). เต่าสิริมงคล: แนวทางส่งเสริมภูมิปัญญาการ
แปรรูปผลิตภัณฑ์เต่าสิริมงคลกรณีศึกษา กลุ่มวิสาหกิจชุมชนบ้านตุ๊กตา หมู่ที่
ตำบลหัวไทร อำเภอหัวไทร จังหวัดนครศรีธรรมราช. วารสารมหาจุฬา
นาครทรรศน์. 2(1), 24-31.
ราเชนทร์ สุขม่วง, จิรวัฒน์ พิระสันต์ และนิรัช สุดสังข์. (2556). การพัฒนาของที่ระลึกตาม
คติความเชื่อเกี่ยวกับสิริมงคลจากวัสดุเหลือใช้. วารสารวิชาการศิลปะ
สถาปัตยกรรมศาสตร์ มหาวิทยาลัยนเรศวร. 4(1), 1–18.
วรรณณา ธิธรรมมา. (2545). ตุ๊กตาสาธิตการดัดตนแบบไทยโบราณ. วิทยานิพนธ์ปริญญา
ศิลปะมหาบัณฑิต สาขาเครื่องเคลือบดินเผา มหาวิทยาลัยศิลปากร.
วัชรินทร์ จรุงจิตสุนทร. (2548). หลักการและแนวคิดการออกแบบผลิตภัณฑ์. กรุงเทพฯ:
แอ๊ปป้า พริ้นติ้งกรุ๊ป.
พัชรีรัต หารไชย และมนสิชา เพชรานนท์. (2562). การรับรู้อัตลักษณ์ถิ่นที่บุรีรัมย์ของคนใน
และคนนอกพื้นที่. JARS: Journal of Architectural/Planning Research and
Studies, 16(2), 49-67.
สาคร คันธโชติ. (2547). การออกแบบผลิตภัณฑ์งานไม้. กรุงเทพฯ: โอเดียนสโตร์.
สุรพันธ์ จันทนะสุต. (2552). การสร้างผลิตภัณฑ์จากเศษไม้เก่าเพื่อเพิ่มมูลค่าตามแนวพระ
ราชดำรัสปรัชญาเศรษฐกิจพอเพียง. คณะศิลปกรรมศาสตร์ มหาวิทยาลัย
เทคโนโลยีมงคลธัญบุรี.
สุริยวุฒิ สุขสวัสดิ์, ม.ร.ว. (2531). พนมรุ้ง: ปราสาทหินสีชมพูบนยอดภูเขาไฟ: ทิพยวิมาน
ฝีมือมนุษย์นฤมิตแห่งเดียวในประเทศไทย = Prasat Khao Phnom Rung.
กรุงเทพฯ: ศิลปวัฒนธรรม.
สุเมธ ชุมสาย ณ อยุธยา. (2529). น้ำบ่อเกิดแห่งวัฒนธรรมไทย. กรุงเทพฯ: พิมพลักษณ์.
สิงห์ อินทรชูโต. (2552). Reuse: ศิลปะการคืนชีวิตให้ขยะ. กรุงเทพฯ: พาบุญมา.
อุดมศักดิ์ สาริบุตร. (2550). ออกแบบเฟอร์นิเจอร์. กรุงเทพฯ: โอเดียนสโตร์.
Frost, R. (2008). Wooden automata: How to build wooden models that move.
Sterling Publishing.
Husbands, P., Holland, O., & Wheeler, M. (Eds.). (2008). The mechanical mind
in history. MIT Press.