แนวทางการมีส่วนร่วมของชุมชนในการคุ้มครองป่าผลิตแบบยั่งยืนในแขวงจำปาสัก สาธารณรัฐประชาธิปไตยประชาชนลาว

บทคัดย่อ

การวิจัยครั้งนี้ใช้ระเบียบวิธีการวิจัยแบบผสม (Mixed – Methods) มีวัตถุประสงค์ของการวิจัยเพื่อ 1) ศึกษาสภาพ ปัญหาและปัจจัยการจัดตั้งปฏิบัติ ภาระบทบาท สิทธิ หน้าที่ของการคุ้มครองป่าผลิต 2) เพื่อศึกษาความคิดเห็นของภาคส่วนที่เกี่ยวข้องในระดับศูนย์กลางและระดับท้องถิ่นในการคุ้มครองป่าผลิตแบบยั่งยืน และ 3) เพื่อศึกษาแนวทางพัฒนาการจัดตั้งปฏิบัติในการคุ้มครองป่าผลิตแบบยั่งยืน กลุ่มเป้าหมายโดยการสัมภาษณ์ จำนวน 14 คน ได้แก่ ตัวแทนภาครัฐ ตัวแทนภาคประชาชนและตัวแทนภาคเอกชนโดยวิธีการแบบเจาะจงและกลุ่มตัวอย่าง จำนวน 301 คน กำหนดขนาดกลุ่มตัวอย่างตามสูตรของทาโร ยามาเน่ ความคลาดเคลื่อนของกลุ่มตัวอย่างเท่ากับ.05 เครื่องมือที่ใช้ในการเก็บรวบรวม คือ แบบสัมภาษณ์แบบกึ่งโครงสร้าง สถิติที่ใช้ในการวิเคราะห์ข้อมูล คือ ค่าความถี่ ร้อยละ ค่าเฉลี่ย ส่วนเบี่ยงเบนมาตรฐานและการวิเคราะห์ข้อมูลเชิงเนื้อหา ผลการวิจัยพบว่า

1. สภาพ ปัญหาและปัจจัยการจัดตั้งปฏิบัติ ภาระบทบาท สิทธิ หน้าที่ของการคุ้มครองป่าผลิตแบบยั่งยืนโดยการมีส่วนร่วมของประชาชนในแขวงจำปาสัก สปป. ลาว พบว่า ปัญหาการมีส่วนร่วมของชุมชน คือ การบังคับใช้ กฎระเบียบ ข้อบังคับแต่ละแขวงนำไปบังคับใช้ยังมีปัญหาในการปฏิบัติงานยังไม่บรรลุเป้าหมาย เนื่องมาจากประชาชนยังไม่มีความรู้ ความเข้าใจ เช่น การจัดสรรป่า การปลูกทดแทนและการนำไปใช้ประโยชน์ การลักลอบตัดไม้ทำลายป่าและการบุกรุกพื้นที่ป่าไม้เพื่อเข้าครอบครองที่ดิน ขาดบุคลากรในการนำเสนอผลการปฏิบัติงานและขาดการเอาใจใส่ของเจ้าหน้าที่และหน่วยงานอื่น ๆ
2. ความคิดเห็นของภาคส่วนที่เกี่ยวข้องในระดับศูนย์กลางและระดับท้องถิ่นในการคุ้มครองป่าผลิตแบบยั่งยืน พบว่า การเข้ามามีส่วนร่วมของชุมชนในการอนุรักษ์ป่าของแขวงจำปาสัก สปป.ลาว โดยรวมอยู่ในระดับมาก ประสิทธิภาพในการเข้าร่วมกับภาครัฐในการคุ้มครองป่าผลิตและการปกปักรักษา พบว่า ประสิทธิภาพในการเข้าร่วมกับภาครัฐในการคุ้มครองป่าผลิตและการปกปักรักษาโดยรวมอยู่ในระดับปานกลาง และการมีส่วนร่วมในการคุ้มครองป่าผลิตแบบยั่งยืน พบว่า ประชาชนมีส่วนร่วมในการคุ้มครองป่าผลิตแบบยั่งยืนโดยรวมอยู่ในระดับดีมากทุกข้อ
3. แนวทางพัฒนาการจัดตั้งปฏิบัติในการคุ้มครองป่าผลิตแบบยั่งยืนในแขวงจำปาสัก สปป. ลาว พบว่า ข้อเสนอแนะเกี่ยวกับแนวทางพัฒนาการมีส่วนร่วมของประชาชนในการคุ้มครองป่าผลิตแบบยั่งยืน คือ ควรส่งเสริมให้เยาวชนมีจิตสำนึกและรู้จักอนุรักษ์สิ่งแวดล้อม ควรมีการส่งเสริมเขตคุ้มครองป่าผลิตของชุมชนเพื่อการท่องเที่ยวเชิงนิเวศ ส่งเสริม สนับสนุนประชาชนรู้คุณประโยชน์ของการอนุรักษ์สิ่งแวดล้อม ควรสนับสนุนให้ประชาชนเข้ามามีบทบาทในการทำกิจกรรมที่เกี่ยวข้องกับการอนุรักษ์ป่าผลิตให้มาก ควรส่งเสริมให้ประชาชนและเจ้าหน้าที่ทุกคนมีส่วนร่วมในการอนุรักษ์คุ้มครองป่าผลิต ควรมีการประชาสัมพันธ์เกี่ยวกับการคุ้มครองป่าผลิตให้มากยิ่งขึ้น ควรมีการสร้างขวัญ กำลังใจสำหรับเขตการคุ้มครองป่าผลิตที่สมบูรณ์ ควรมีการส่งเสริม สนับสนุนการฝึกอบรมให้ความรู้ในเรื่องการคุ้มครองป่าผลิตอย่างทั่วถึงและการดำเนินงานหรือกิจกรรมต่าง ๆ