การศึกษาประวัติศาสตร์ความเป็นมาของจังหวัดมหาสารคามผ่านภาพเขียนและภาพถ่าย

บทคัดย่อ

การศึกษาประวัติศาสตร์ความเป็นมาของจังหวัดมหาสารคามผ่านภาพเขียนและภาพถ่ายมีวัตถุประสงค์คือ1) เพื่อศึกษาประวัติศาสตร์ความเป็นมาของจังหวัดมหาสารคามผ่านภาพเขียนและภาพถ่าย 2) เพื่อจัดระบบภาพถ่ายทางวัฒนธรรมและบันทึกเหตุการณ์ทางประวัติศาสตร์ของจังหวัดมหาสารคาม โดยเก็บข้อมูลจากเอกสารและภาคสนามด้วยวิธีการสำรวจ  สังเกต สัมภาษณ์ สนทนากลุ่ม  กลุ่มตัวอย่างจำนวน 95 คน  ประกอบด้วย กลุ่มผู้รู้จำนวน 20 คน กลุ่มผู้ปฏิบัติ จำนวน 35 คน และกลุ่มทั่วไป จำนวน 40 คน ข้อมูลที่ได้นำวิเคราะห์ตามความมุ่งหมาย เสนอผลการวิจัยโดยวิธีพรรณนาวิเคราะห์

           ผลการวิจัยพบว่า 1) การบันทึกเรื่องราวประวัติศาสตร์ของจังหวัดมหาสารคามก่อนที่จะมีภาพถ่ายอาศัยการเขียนตามคำบอกเล่าภาพเหตุการณ์ในครั้งอดีต เมืองมหาสารคาม ตั้งในปี 2408 คือเมื่อประมาณ 150 ปีมาแล้ว ตรงกับในสมัยรัชกาลที่ 4 โดยพระยาขัติยวงศา (สาร) เจ้าเมืองร้อยเอ็ด มีใบบอกกราบทูลไปยังกรุงเทพฯ ขอตั้งบ้านลาดกุดยางใหญ่ (นางไย) เป็นเมืองมหาสารคาม ให้ท้าวมหาไชย (กวด) บุตรของอุปฮาดสิงห์ เมืองร้อยเอ็ด เป็นพระเจริญราชเดชวรเชษฐ์ขัติยพงศ์ เจ้าเมืองมหาสารคามคนแรก ให้ท้าวบัวทอง บุตรอุปฮาดภู เป็นอัครฮาด ให้ท้าวไชยวงศา (ฮึง) บุตรพระขัติยวงศ์พิสุทธิบดี (สีลัง) เป็นอัครวงศ์ ให้ท้าวเถื่อน บุตรพระขัติยวงศา (จัน) หลาน พระขัติยวงศา (สุทน) เป็นอัครบุตร ขึ้นกับเมืองร้อยเอ็ด โดยตั้งที่ทำการเมืองอยู่ที่หนองกระทุ่ม ด้านเหนือวัดโพธิ์ศรี (วัดมหาชัย)  2) การจัดระบบภาพถ่ายทางประวัติศาสตร์ของจังหวัดมหาสารคาม คือได้จัดระบบหมวดหมู่ของภาพไว้ดังนี้ 1) สถานที่สำคัญ 2) ประเพณีความเชื่อ และเทศกาล 3) ประเพณีเกี่ยวกับชีวิต 4) หัตถกรรม 5) ดนตรีศิลปะการแสดง 6) แหล่งกสิกรรม 7) ทรัพยากรธรรมชาติ 8) สาธารณูปโภค นอกจากนี้นำภาพและเรื่องราวในอดีตมาเปรียบเทียบเพื่อให้เห็นการเปลี่ยนแปลงทางวัฒนธรรมผ่านภาพเขียนและภาพถ่าย  จึงเป็นการบันทึกภาพเหตุการณ์ทางประวัติศาสตร์ไปในตัว