การศึกษาผลงานจิตรกรรมฝาผนังในวิหารวัดม่วง อำเภออินทร์บุรี จังหวัดสิงห์บุรี

บทคัดย่อ

การศึกษาผลงานจิตรกรรมฝาผนังในวิหารวัดม่วง อำเภออินทร์บุรี จังหวัดสิงห์บุรี มีวัตถุประสงค์
เพื่อศึกษาวิเคราะห์ผลงานจิตรกรรมฝาผนังของวัดม่วง ในประเด็นเรื่องราว ความเชื่อ การจัดวางภาพ ตำแหน่ง
ของภาพและปรากฏการณ์ร่วมสมัยในงานจิตรกรรม ผลการวิจัยพบว่า วิหารวัดม่วงสร้างในราวรัชกาลที่ 3 และจิตรกรรมอาจสร้างขึ้นในราวสมัยรัชกาลที่ 4 หรือรัชกาลที่ 5 จิตรกรใช้เทคนิคการวาดภาพแบบจิตรกรรมไทยพื้นบ้านมีอิทธิพลของศิลปะล้านช้าง ผสมผสานกับรูปแบบศิลปะจีน มีจุดเด่นที่มีสีฟ้าเป็นสีหลักของการเขียนภาพ เป็นเรื่องราวพุทธประวัติ การปลงอสุภ มีการสอดแทรกเรื่องราวชีวิตความศรัทธาของชาวบ้านในสมัยนั้น เช่นการเดินทางไปนมัสการรอยพระพุทธบาทที่สระบุรี เป็นต้น ประเด็นเกี่ยวกับเรื่องราว ความเชื่อ ของภาพจิตรกรรม
ยังเป็นความเชื่อแบบดั้งเดิมของพุทธศาสนา เป็นเรื่องราวพุทธประวัติ ซึ่งจิตรกรที่วาดมีการนำเสนอรายละเอียด
ต่าง ๆ ในพุทธประวัติตอนทรงผนวช ตรัสรู้และปรินิพพาน การจัดวางภาพและตำแหน่งของภาพ ไม่เป็นไปตามขนบธรรมเนียมเดิม ผนังด้านหลังพระประธานเขียนภาพมารผจญ ผนังขวามือพระประธานเขียนภาพตอนเสด็จออกผนวช นางสุชาดาถวายข้าวมธุปายาส ภาพตรัสรู้ ผนังด้านหน้าตรงข้ามพระประธานวาดภาพโปรดพระมารดาบนสวรรค์ เสด็จกลับจากดาวดึงส์ ภาพนรกภูมิ ผนังซ้ายมือพระประธานเขียนภาพเสวยพระกระยาหารมื้อสุดท้าย เสด็จดับขันธ์ปรินิพพาน งานถวายเพลิงพระบรมศพ ภาพแบ่งพระบรมสารีริธาตุ ปรากฏการณ์ร่วมสมัยในงานจิตรกรรมฝาผนัง ได้แสดงให้เห็นถึงวิถีชีวิตร่วมสมัยของคนในช่วงเวลานั้น เช่น ภาพอาคารสมัยใหม่ในรัชกาลที่ 4 ภาพซุ้มประตูพระบรมมหาราชวัง ภาพวิถีชีวิต ภาพบอนไซไม้ดัด ภาพโคมไฟสมัยใหม่

ข้อเสนอแนะควรทำการศึกษาภาพจิตรกรรมในวัดแหล่งอื่นที่มีอายุหรือการสร้างในสมัยเดียวกันเพื่อเปรียบเทียบ รูปแบบ แนวคิด วิธีการนำเสนอ เพื่อให้เห็นถึงความสัมพันธ์หรือความแตกต่าง หรือหากต้องการศึกษาเพื่อการอนุรักษ์ ควรทำการศึกษาผลงานจิตรกรรมฝาผนังภายในจังหวัดสิงห์บุรีที่มีคุณค่าและกำลังจะสูญหายไปที่ปรากฏอีกหลายแห่ง