การใช้เครื่องมือในกระบวนการมีส่วนร่วมเพื่อสร้างข้อตกลง ในการฟื้นฟูย่านการค้าเก่า

บทคัดย่อ

 “ถนนจำเริญวิถี หรือ ถนนหลังวิกดาว” เป็นถนนเส้นสำคัญในย่านท่าวังที่เชื่อมต่อกับถนนสายสำคัญโดย  รอบย่านเมืองเก่านครศรีธรรมราช ซึ่งมีบทบาทรองรับกิจกรรมทางสังคม และวิถีชีวิตของผู้คนตั้งแต่ในอดีตอย่างไรก็ตามปัจจุบันย่านเมืองเก่าเผชิญกับปัญหาเศรษฐกิจถดถอย และการพัฒนาพื้นที่ในเขตเมืองใหม่ส่งผลให้ย่านท่าวังเกิดความเสื่อมโทรม อีกทั้งยังมีปัญหาความขัดแย้งเกี่ยวกับการตั้งร้านค้าแผงลอยที่กีดขวางหน้าร้านตึกแถวจนนำไปสู่ข้อพิพาทในพื้นที่  ดังนั้นงานวิจัยนี้มีวัตถุประสงค์เพื่อออกแบบการปรับปรุงพื้นที่ถนนจำเริญวิถีอย่างมีส่วนร่วม โดยคำนึงถึงการอนุรักษ์คุณค่าทางสถาปัตยกรรมและวัฒนธรรมของย่านท่าวัง การศึกษาเริ่มจากการสำรวจเก็บข้อมูล วิเคราะห์และสังเคราะห์ข้อมูล เพื่อพัฒนากระบวนการออกแบบที่ใช้เครื่องมือทางสถาปัตยกรรมในการปรับปรุงทางกายภาพ และจัดทำข้อตกลงร่วมกันในการบริหารจัดการพื้นที่ โดยอิงหลักการฟื้นฟูย่านตามหลักการฟื้นฟูย่านด้วยถนนสายสำคัญ (Main Street Approach) อันเป็นกรอบแนวคิดหลักของงานวิจัยสรุปผลการวิจัยพบว่า ถนนจำเริญวิถีเป็นพื้นที่มีศักยภาพในการฟื้นฟูคุณภาพชีวิต เศรษฐกิจ และคุณค่าทางจิตใจของผู้คน โดยเน้นพัฒนาพื้นที่ในรูปแบบการท่องเที่ยวเชิงวัฒนธรรมที่นำเสนอคุณค่าทางวิถีชีวิต (Intangible Value) ของคนย่านท่าวังด้วยเรื่องราวด้านภาพจำและความเป็นถิ่นที่ (Sense of Place) โดยได้ข้อสรุปเป็นแบบร่างการปรับปรุงและบริหารจัดการพื้นที่ถนนจำเริญวิถีเบื้องต้น (Preliminary) และร่างข้อตกลงร่วมกันในการฟื้นฟูย่านท่าวังของตัวแทนกลุ่มผู้มีส่วนร่วมในกระบวนการออกแบบเพื่อนำผลวิจัยไปใช้ประโยชน์ในการพัฒนาและฟื้นฟูย่านท่าวังต่อไป