วิธีการสืบสานประเพณีบุญกุ้มข้าวใหญ่ อำเภอแวงใหญ่ จังหวัดขอนแก่น

บทคัดย่อ

งานวิจัยนี้มีวัตถุประสงค์เพื่อศึกษาวิธีการสืบสานประเพณีบุญก้มุ ข้าวใหญ่ของอา เภอแวงใหญ่ จังหวัดขอนแก่น เพื่อนาผลการศึกษาไปกาหนดเป็นแนวทางในการส่งเสริมวิธีการสืบสานประเพณีบุญกุ้มข้าวใหญ่ ให้เกิดความยัง่ ยืนต่อไปผู้วิจัยใช้ระเบียบวิธีวิจัยเชิงคุณภาพเก็บรวบรวมข้อมูลโดยการสัมภาษณ์เชิงลึกจากผู้ให้ข้อมูลที่สา คัญ 20 ราย ได้แก่ปราชญ์ชาวบ้านที่มีความรู้เรื่องประเพณีบุญก้มุ ข้าวใหญ่ นาข้อมูลมาจัดหมวดหมู่ ทาการวิเคราะห์และสังเคราะห์ โดยวิธีการพรรณนา ผลการศึกษาพบว่า ประเพณีบุญกุ้มข้าวใหญ่ เป็นประเพณีบุญคุณลานตามวิถีของชาวนาเกิดจากความศรัทธาและรู้คุณค่าของข้าวโดยการนาข้าวมากองรวมกันแล้วทา พิธีบูชาพระแม่โพสพเป็นกิจกรรมที่สอดคล้องกับการดา เนินชีวิตของชาวนามีการรื้อฟื้นพิธีบูชาพระแม่โพสพของแต่ละครัวเรือนผสมผสานพิธีบูชาพระแม่โพสพ จากการทา หน้าลานมาทา หน้าเล้าหรือฉางข้าวประยุกต์พิธีกรรมสู่ขวัญข้าวจากตอนเช้าเป็นตอนกลางคืน เป็นการจัดกิจกรรมให้สอดคล้องกับวิถีชีวิตชาวนาในปัจจุบัน ส่งเสริมให้ระลึกถึงบุญคุณข้าว ศึกษาความเป็นมาของประเพณีจาก ผู้เฒ่าผู้แก่มี การศึกษาขัน้ ตอนพิธีกรรมของประเพณีเพื่อการจัดทาข้อมูลประเพณีเป็นลายลักษณ์อักษร สร้างเครือข่ายในการสืบสานประเพณีจากทุกตาบล จัดกิจกรรมประเพณีจากรุ่นสู่รุ่นต่อเนื่องทุกปีโดยให้ปราชญ์ท้องถนิ่ ได้ถ่ายทอดความรู้แก่เยาวชน ส่งเสริมและยกย่องปราชญ์ท้องถิ่นไปยังเครือข่ายกิจกรรมของประเพณีบุญกุ้มข้าวใหญ่เป็นการเผยแพร่ภูมิปัญญาของชาวนา ได้แก่ การจัดขบวนแห่ปราสาทข้าวและการจัดเวทีแลกเปลี่ยนเรียนรู้เรื่องประเพณีบุญกุ้มข้าวใหญ่ในกลุ่มชาวนา เพื่อให้เกิดความยัง่ ยืนของการสืบสานประเพณี