การพัฒนาคุณภาพชีวิตเพื่อส่งเสริมสุขภาวะผู้สูงอายุแบบองค์รวมของเทศบาลนครนนทบุรี

ไททัศน์ มาลา

doi:10.60027/iarj.2024.275874

ผู้แต่ง

ไททัศน์ มาลา มหาวิทยาลัยราชภัฏวไลยอลงกรณ์ ในพระบรมราชูปถัมภ์ จังหวัดปทุมธานี https://orcid.org/0009-0005-0086-1681

DOI:

https://doi.org/10.60027/iarj.2024.275874

คำสำคัญ:

คุณภาพชีวิต; , ผู้สูงอายุ; , สุขภาวะองค์รวม

บทคัดย่อ

ภูมิหลังและวัตถุประสงค์: เทศบาลนครนนทบุรี อำเภอเมือง จังหวัดนนทบุรี ประเทศไทย เป็นลักษณะชุมชนเมืองที่มีประชากรอาศัยอยู่หนาแน่น สำหรับสถานการณ์ผู้สูงอายุในพื้นที่พบว่าประชากรกลุ่มวัยผู้สูงอายุในพื้นที่มีแนวโน้มเพิ่มขึ้นอย่างต่อเนื่อง เทศบาลจึงให้ความสำคัญเกี่ยวกับการดูแลผู้สูงอายุโดยกำหนดไว้ในยุทธศาสตร์การพัฒนาด้านพัฒนาและส่งเสริมคุณภาพชีวิตของประชาชนให้มีสุขภาวะที่ดี มีรายได้ตามหลักเศรษฐกิจพอเพียงและอยู่ในสิ่งแวดล้อมที่ดี ภายใต้แผนงานด้านสาธารณสุขและแผนงานด้านการศึกษา เพื่อส่งเสริมสุขภาพกลุ่มวัยผู้สูงอายุให้มีการดูแลสุขภาพกายและจิตใจ ดังนั้นบทความวิจัยนี้มีวัตถุประสงค์เพื่อศึกษาการพัฒนาคุณภาพชีวิตผู้สูงอายุในพื้นที่เทศบาลนครนนทบุรี

ระเบียบวิธีการวิจัย: การวิจัยครั้งนี้เป็นการวิจัยเชิงคุณภาพโดยวิธีการสัมภาษณ์จากผู้ให้ข้อมูลสำคัญ การสังเกตการณ์เกี่ยวกับกิจกรรมการพัฒนาคุณภาพชีวิตของผู้สูงอายุ และศึกษาเอกสารที่เกี่ยวข้อง เครื่องมือที่ใช้ในการวิจัยคือแบบสัมภาษณ์แบบมีโครงสร้าง วิเคราะห์ข้อมูลตามแนวทางการวิจัยเชิงคุณภาพโดยการให้ความหมาย การวิเคราะห์ และการตีความ

ผลการวิจัย: เทศบาลนครนนทบุรีเข้าสู่การเป็นสังคมผู้สูงอายุโดยสมบูรณ์ จึงได้นำแนวคิดสุขภาวะผู้สูงอายุแบบองค์รวมเป็นแนวทางในการพัฒนาคุณภาพชีวิตของผู้สูงอายุใน 6 มิติ ได้แก่ สุขภาวะทางกาย สุขภาวะทางจิตใจ สุขภาวะทางสังคม สุขภาวะทางเศรษฐกิจ สุขภาวะทางจิตวิญญาณ และสุขภาวะทางสิ่งแวดล้อม โดยจำแนกผู้สูงอายุออกเป็น 3 กลุ่ม เพื่อให้สามารถจัดบริการสาธารณะได้ตรงเป้าหมายและตอบสนองต่อความต้องการ ได้แก่ (1) กลุ่มติดสังคม คือกลุ่มผู้สูงอายุที่พึ่งตนเองได้ ช่วยเหลือผู้อื่น ชุมชน และสังคมได้ (2) กลุ่มติดบ้าน คือ กลุ่มผู้สูงอายุที่ดูแลตนเองได้บ้าง ช่วยเหลือตนเองได้บ้าง และ (3) กลุ่มติดเตียง คือ กลุ่มสูงอายุกลุ่มที่พึ่งตนเองไม่ได้ ช่วยเหลือตนเองไม่ได้ พิการ หรือทุพพลภาพ นอกจากนี้ยังให้ความสำคัญต่อการสร้างเครือข่ายความร่วมมือกับหน่วยงานภาครัฐ ภาคเอกชน ภาคประชาชน และสถาบันวิชาการ ทั้งในและต่างประเทศ โดยมุ่งหวังให้เป็นพื้นที่ต้นแบบด้านการพัฒนาคุณภาพชีวิตของผู้สูงอายุต่อไป

สรุปผล: เป้าหมายในการปรับปรุงคุณภาพชีวิตผู้สูงอายุของเทศบาลเมืองนนทบุรีนั้นตั้งอยู่บนแนวคิดเรื่องสุขภาพองค์รวมซึ่งประกอบด้วยองค์ประกอบทางร่างกาย จิตใจ สังคม เศรษฐกิจ จิตวิญญาณ และสิ่งแวดล้อม บริการสาธารณะที่ได้รับการปรับแต่งซึ่งตอบสนองความต้องการต่างๆ ของประชากรสูงอายุนั้น จัดให้มีขึ้นโดยการจำแนกประเภทที่เน้นไปที่กลุ่มสังคม กลุ่มติดบ้าน และกลุ่มติดเตียง เทศบาลอยู่ในตำแหน่งที่เป็นผู้บุกเบิกในด้านการดูแลผู้สูงอายุและการส่งเสริมความเป็นอยู่ที่ดี เนื่องจากเน้นที่เครือข่ายความร่วมมือ

เอกสารอ้างอิง

ณธีนนท์ ชัยสถาพร, ชาญเดช เจริญวิริยะกุล และวราพร ดำรงกูลสมบัติ. (2566). ความต้องการสวัสดิการสังคมของผู้สูงอายุในเขตเทศบาลนครนนทบุรี. วารสารการวิจัยและการบริหารการพัฒนา. 13(1), 89-102.

เทศบาลนครนนทบุรี และคณะสังคมสงเคราะห์ มหาวิทยาลัยธรรมศาสตร์. (2558). รายงานการวิจัยโครงการการพัฒนาระบบส่งเสริมสุขภาพผู้สูงอายุแบบองค์รวมในเขตเทศบาลนครนนทบุรี. นนทบุรี: เทศบาลนคร นนทบุรี.

เทศบาลนครนนทบุรี. (2564). แผนพัฒนาท้องถิ่น (พ.ศ. 2566 – 2570) เทศบาลนครนนทบุรี. นนทบุรี: เทศบาลนครนนทบุรี.

ยุวดี มีนิสสัย, ไททัศน์ มาลา และกัมลาศ เยาวะนิจ. (2566). การบริหารจัดการเครือข่ายภาคประชาชนเทศบาลเมืองลำสามแก้ว อำเภอลำลูกกา จังหวัดปทุมธานี. รายงานสืบเนื่องจากการประชุมวิชาการระดับชาติวิจัยรําไพพรรณี ครั้งที่ 17 “งานวิจัยและนวัตกรรม สู่การพัฒนาคุณภาพชีวิต ด้วยโมเดลเศรษฐกิจ BCG (Bio-Circular-Green Economy)”. 19 ธันวาคม 2566. 135-147. มหาวิทยาลัยราชภัฏรำไพพรรณี.

รณรงค์ จันใด. (2561). แนวทางการพัฒนาระบบการส่งเสริมสุขภาพผู้สูงอายุแบบองค์รวมในเขตเทศบาลนครนนทบุรี. วารสารสถาบันพระปกเกล้า. 16(1), 491–508.

วิชุลดา มาตันบุญ, บัณฑิต ดีเหมาะ และบานจิตร สายรอคำ (2566). การส่งเสริมและพัฒนาศักยภาพผู้สูงอายุในจังหวัดเชียงราย. วารสารสหวิทยาการวิจัยและวิชาการ. 3 (4),257–270.

ศูนย์พัฒนาคุณภาพชีวิตผู้สูงอายุ เทศบาลนครนนทบุรี. (2566). ศูนย์พัฒนาคุณภาพชีวิตผู้สูงอายุเทศบาลนครนนทบุรี. [ออนไลน์], เข้าถึงได้จาก: https://nakornnont.go.th/promote_life/detail/6/data.html. (2566, 12 ธันวาคม).

อัจฉรพร เฉลิมชิต และคณะ. (2565). การอยู่อย่างมีคุณค่าและคุณภาพชีวิตของผู้สูงอายุในศตวรรษที่ 21. วารสารสหวิทยาการวิจัยและวิชาการ. 2 (4). 557-570.

อาทิตย์ บริหาร, ยุภาพร ยุภาศ และภักดี โพธิ์สิงห์. (2565). การพัฒนารูปแบบการส่งเสริมคุณภาพชีวิตของผู้สูงอายุในพื้นที่ภาคตะวันออกเฉียงเหนือ. วารสารสหวิทยาการวิจัยและวิชาการ. 2 (6), 491–508.

Blazer, D. G. (2003). Depression in late life: Review and commentary. Journals of Gerontology Series A: Biological Sciences and Medical Sciences, 58(3), 249-265.

Chodzko-Zajko, W. J., Proctor, D. N., Singh, M. A. F., Minson, C. T., Nigg, C. R., Salem, G. J., & Skinner, J. S. (2009). Exercise and physical activity for older adults. Medicine & Science in Sports & Exercise, 41(7), 1510-1530.

Gottlieb, B. H., & Bergen, A. E. (2010). Social support concepts and measures. Journal of Psychosomatic Research, 69(5), 511-520.

Johnson, R. W., & Lo Sasso, A. T. (2006). The impact of health status and out-of-pocket medical expenditures on labor force transitions at older ages. Industrial and Labor Relations Review, 59(4), 547-562.

Koenig, H. G. (2012). Religion, spirituality, and health: The research and clinical implications. International Scholarly Research Notices, 2012.

Levin, J. S. (2009). Religion and mental health: Theory and research. International Journal of Applied Psychoanalytic Studies, 6(5), 77-97.

Masi, C. M., Chen, H. Y., Hawkley, L. C., & Cacioppo, J. T. (2011). A meta-analysis of interventions to reduce loneliness. Personality and Social Psychology Review, 15(3), 219-266.

O'Shea, A., Chambers, L., & Weller, P. (2015). Work and retirement: A qualitative analysis of older construction workers. International Journal of Aging & Human Development, 80(1), 43-61.

Puchalski, C. M., Vitillo, R., Hull, S. K., & Reller, N. (2009). Improving the spiritual dimension of whole person care: Reaching national and international consensus. Journal of Palliative Medicine, 12(10), 885-904.

Thoits, P. A. (2011). Mechanisms linking social ties and support to physical and mental health. Journal of Health and Social Behavior, 52(2), 145-161.