การปรับตัวของธุรกิจเครื่องดื่มแอลกอฮอล์ ย่านถนนนิมมานเหมินท์ ภายใต้นโยบายของรัฐ ในช่วง พ.ศ. 2557 ถึง พ.ศ. 2563

บทคัดย่อ

การวิจัยนี้มีวัตถุประสงค์เพื่อศึกษาการปรับตัวของธุรกิจเครื่องดื่มแอลกอฮอล์ย่านถนนนิมมานเหมินท์ ภายใต้นโยบายของรัฐ ในช่วงพ.ศ. 2557 ถึง พ.ศ. 2563 เป็นการวิจัยเชิงคุณภาพ (Qualitative Research) เก็บข้อมูลโดยวิธีการสัมภาษณ์แบบเจาะลึก (In-depth Interview) โดยการเลือกแบบเฉพาะเจาะจง (Purposive Sampling) และแบบลูกโซ่ (Snowball Sampling) จากกลุ่มตัวอย่าง คือ เจ้าหน้าที่ภาครัฐ 6 คน กลุ่มภาคธุรกิจ 16 คน และ ภาคประชาสังคม 4 คน ผลการศึกษาพบว่า 1. สถานการณ์ทางการเมืองโดยเฉพาะการรัฐประหารโดยคณะรักษาความสงบแห่งชาติ ในวันที่ 22 พฤษภาคม พ.ศ. 2557 ส่งผลต่อการปรับตัวของธุรกิจเครื่องดื่มแอลกอฮอล์โดยให้สถานประกอบการเปิดให้บริการได้ถึงเวลา 22.00 น. ได้ส่งผลต่ออัตราการเติบโตของสถานประกอบการและส่งผลกระทบต่อผลประกอบการ แต่อย่างไรนั้นสถานการณ์ในช่วง 2560 - 2562 เริ่มดีขึ้น จนได้รับผลกระทบจากปี 2563 จากการแพร่ระบาดของโรคติดเชื้อไวรัสโคโรนา 2019 (COVID-19) ที่ทำให้เกิดการชะลอตัวการเติบโตอีกครั้ง 2. นโยบายของภาครัฐยังคงเป็นสิ่งที่ทรงอิทธิพลในประเด็นเรื่องมาตรการการควบคุม ดังนั้น ผู้ประกอบการจะต้องศึกษากฎหมายที่เกี่ยวข้องและต้องเตรียมรับมือกับสถานการณ์ที่มีความเปลี่ยนแปลงทั้งการเมืองและเศรษฐกิจ ท้ายสุดนี้ก็เท่ากับว่าผู้ประกอบการที่เกี่ยวข้องกับแอลกอฮอล์ยังคงต้องยึดโยงกับอำนาจและนโยบายของรัฐอย่างปฏิเสธไม่ได้ และ 3. จะเห็นได้ว่าผลกระทบเศรษฐกิจเกิดขึ้นภายหลังจากการบังคับกฎหมายว่าด้วยเรื่องแอลกอฮอล์อย่างเข้มข้น ซึ่งสะท้อนให้เห็นว่าในประเด็นของมาตรการและระเบียบการควบคุมของรัฐเกิดขึ้นภายใต้การเป็นปฏิปักษ์ต่อการเพิ่มเม็ดเงินในโครงสร้างระบบเศรษฐกิจของกลุ่มผู้ประกอบการที่เกี่ยวข้องกับเครื่องดื่มแอลกอฮอล์ สุดท้ายนี้จึงทำให้ภาพของนิมมานเหมินท์จะมีความซบเซาหรือมั่งคั่งทางเศรษฐกิจย่อมเป็นผลที่เกี่ยวข้องกับนโยบายทางการเมืองและกฎหมายว่าด้วยเรื่องแอลกอฮอล์ของรัฐ

            ข้อเสนอแนะ คือ งานวิจัยนี้เป็นเพียงการศึกษาในบริบทพื้นที่ทางเศรษฐกิจและปัจจัยทางการเมืองเพียงแค่พื้นที่ระดับจังหวัด ซึ่งสามารถนำประเด็นการศึกษาไปต่อยอดในบริบทที่กว้างขึ้นในพื้นที่อื่นต่อไป