กระบวนการเสริมสร้างการมีส่วนร่วมในการบริหารจัดการทรัพยากรน้ำเพื่อระบบการเกษตรกรรมยั่งยื

บทคัดย่อ

งานวิจัยครั้งนี้มีวัตถุประสงค์เพื่อการเสริมสร้างกระบวนการมีส่วนร่วมของภาคประชาชน ภาครัฐ ภาคเอกชน และภาคประชาสังคมเพื่อการบริหารจัดการทรัพยากรน้ำในพื้นที่ชุมชนป่าต้นน้ำบนพื้นที่สูง อำเภอกัลยาณิวัฒนา จังหวัดเชียงใหม่ ซึ่งเป็นการวิจัยเชิงคุณภาพที่ใช้กระบวนการวิจัยเชิงปฏิบัติการแบบมีส่วนร่วม โดยผู้ให้ข้อมูลสำคัญในการวิจัยได้แก่ 1. กลุ่มผู้นำชุมชน/ผู้ที่มีส่วนเกี่ยวข้อง จำนวน 30 คน 2. ตัวแทนประชาชนในพื้นที่หมู่บ้านต้นแบบ จำนวน 60 คน 3. ตัวแทนกลุ่มองค์กร/หน่วยงานที่ทำงานภายในพื้นที่ จำนวน 15 หน่วยงาน 4. กลุ่มองค์กร/หน่วยงานนอกพื้นที่ จำนวน 10 หน่วยงาน รวมทั้งหมด 90 คน และ 25 หน่วยงาน ซึ่งการวิจัยใช้วิธีการวิเคราะห์ข้อมูลเชิงเนื้อหาและวิเคราะห์เชิงพรรณนาโดยการตรวจสอบความเที่ยงตรงของข้อมูลด้วยวิธีตรวจสอบแบบสามเส้า

ผลการวิจัยพบว่า การเสริมสร้างกระบวนการมีส่วนร่วมของภาคประชาชน ภาครัฐ ภาคเอกชน และภาคประชาสังคมเพื่อการบริหารจัดการทรัพยากรน้ำในพื้นที่ชุมชนป่าต้นน้ำบนพื้นที่สูง อำเภอกัลยาณิวัฒนา จังหวัดเชียงใหม่ สามารถแบ่งกระบวนการหรือขั้นตอนการสร้างกระบวนการมีส่วนร่วมเพื่อการบริหารจัดการทรัพยากรน้ำในพื้นที่ชุมชนป่าต้นน้ำ ได้แก่ 1. การวิเคราะห์สถานการณ์ปัญหาและอุปสรรคภาพรวมของการบริหารจัดการทรัพยากรน้ำในพื้นที่ชุมชนป่าต้นน้ำบนพื้นที่สูง 2. การวางระบบกลไกความร่วมมือของหน่วยงาน องค์กรที่เกี่ยวข้องต่อการบริหารจัดการการทรัพยากรน้ำในพื้นที่ชุมชนป่าต้นน้ำบนพื้นที่ 3. การพัฒนาแผนยุทธศาสตร์ระดับตำบลต่อการบริหารจัดการทรัพยากรน้ำในพื้นที่ชุมชนป่าต้นน้ำบนพื้นที่สูง 4. การสร้างจิตสำนึกร่วมและการมีส่วนร่วมของชุมชนต่อการอนุรักษ์ทรัพยากรธรรมชาติ (ดิน น้ำ และป่า) 5. การร่วมแลกเปลี่ยนเรียนรู้ และการถ่ายทอดองค์ความรู้โดยการประยุกต์ใช้แนวพระราชดำริ และภูมิปัญญาท้องถิ่นเพื่อการบริหารจัดการทรัพยากรน้ำในพื้นที่ชุมชนป่าต้นน้ำบนพื้นที่ และ 6. แนวทางการดำเนินการตามระเบียบ และกฎหมายในการบริหารจัดการทรัพยากรน้ำในพื้นที่เขตป่าสงวน