อัตลักษณ์ภูมิปัญญาลวดลายผ้าไหมพื้นเมืองกลุ่มชาติพันธุ์เขมรเมืองสุรินทร์

Main Article Content

สุริยา คลังฤทธิ์

บทคัดย่อ

จุดประสงค์ของบทความนี้เพื่อนำเสนอเกี่ยวกับอัตลักษณ์ลวดลายไหมพื้นเมืองของกลุ่มชาติพันธุ์เขมรจังหวัดสุรินทร์ เป็นบทความที่ได้จากการทบทวนเอกสารวรรณกรรมที่เกี่ยวข้องเพื่อเชื่อมโยงอธิบายประเด็นเกี่ยวกับอัตลักษณ์ลวดลายผ้าไหมพื้นเมืองของชาวเขมรจังหวัดสุรินทร์ ได้แก่ ความเป็นมาของเมืองสุรินทร์ กลุ่มชาติพันธุ์เขมร มรดก
ภูมิปัญญาพื้นบ้าน และอัตลักษณ์ลวดลายผ้าไหมพื้นเมือง ประเด็นหลักเพื่อชี้ให้เห็นถึงมิติเชิงลึกแห่งอัตลักษณ์ลวดลายผ้าไหมกลุ่มชาติพันธุ์ โดยใช้การแนวคิดทฤษฎีต่าง ๆ เพื่อชี้ให้เห็นความเป็นอัตลักษณ์แห่งการเกิดขึ้นของลวดลายผ้าไหมพื้นเมืองสุรินทร์ อันแสดงถึงรากเหง้าความเชื่อเชิงวัฒนธรรม อันเกี่ยวข้องกับการดำเนินชีวิตกลุ่มชาติพันธุ์เขมร โดยได้เสนอไว้ 2 มุมมองตามลักษณะหรือรูปลักษณ์ของลวดลายผ้าไหมพื้นเมือง อันได้แก่ สัญลักษณ์ธรรมชาติ สัญลักษณ์จากฐานความเชื่อ สารประโยชน์ของบทความนี้ ทำให้ทราบถึงมิติหนึ่งเกี่ยวกับฐานคิดที่มาของอัตลักษณ์ของกลุ่มชาติพันธุ์ เป็นมิติเชิงนามธรรม อันเกี่ยวกับอัตลักษณ์การเกิดภูมิปัญญาด้านลวดลายผ้าไหมกลุ่มชาติพันธุ์เขมรเมืองสุรินทร์ ซึ่งจะให้แนวคิดเชิงชี้นำให้เกิดการศึกษา ค้นคว้า วิจัย เพื่อสืบค้นพัฒนาหาชุดองค์ความรู้ อันจะเป็นประโยชน์ต่อการสร้างสารสนเทศข้อมูลเพื่อการศึกษาและอนุรักษ์ฟื้นฟูมรดกภูมิปัญญาท้องถิ่น

Article Details

ประเภทบทความ
บทความวิชาการ

เอกสารอ้างอิง

ธนพร เวทย์ศิริยานันท์. (2548). ภูมิปัญญาผ้าไหมของกลุ่มชาติพันธุ์เขมรบ้านท่าสว่างอำเภอเมืองจังหวัดสุรินทร์. สุรินทร์ : มหาวิทยาลัยราชภัฎสุรินทร์.
บุญเลี้ยง ฉิมมาลี. (2550). วัฒนธรรมการแต่งกายของกลุ่มชาติพันธุ์กูยในประเทศไทย. สุรินทร์ : มหาวิทยาลัยราชภัฏสุรินทร์
ยโสธารา ศิริภาประภากร. (2559). วิเคราะห์คำสอนจากพิธีกรรมเข้าทรงมะม๊วตที่สัมพันธ์กับหลักธรรมในพระพุทธศาสนาของกลุ่มชาติพันธุ์ไทยเขมรในเขตจังหวัดสุรินทร์และจังหวัดบุรีรัมย์ (ดุษฎีนิพนธ์ปริญญาดุษฎีบัณฑิต). กรุงเทพฯ : มหาวิทยาลัยมหาจุฬาลงกรณราชวิทยาลัย.
สำนักพิพิธภัณฑ์สถานแห่งชาติ. (2550). ประวัติศาสตร์ท้องถิ่นเมืองสุรินทร์. กรมศิลปากร.
สุริยา คลังฤทธิ์. (2559). ลวดลายและคำสอนในประเกือมเงินของจังหวัดสุรินทร์. (วิทยานิพนธ์ปริญญามหาบัณฑิต). สุรินทร์ : มหาวิทยาลัยราชภัฏสุรินทร์.
สุริยา คลังฤทธิ์. (2560 ก). จริยศาสตร์ชาติพันธุ์ที่สะท้อนจากลวดลายพญานาคบนผืนไหมของปราชญ์คนไทยเชื้อสายเขมรเมืองสุรินทร์. วารสารศิลปศาสตร์. 1(2), 167-191.
สุริยา คลังฤทธิ์. (2560 ข). เนี้ยะเรี๊ยด (นาคราช) : มิติแห่งความสัมพันธ์เชิงสัญลักษณ์ชาติพันธุ์. วารสารหาดใหญ่วิชาการ. 15(2), 4-6.
อมรา พงศาพิชญ์. (2541). วัฒนธรรม ศาสนา และชาติพันธุ์ : วิเคราะห์สังคมไทยแนวมานุษยวิทยา. กรุงเทพฯ : จุฬาลงกรณ์มหาวิทยาลัย.
อัจฉรา ภาณุรัตน์. (2539). รายงานการวิจัยเรื่องวิธีการให้การศึกษาเพื่อสืบทอดมรดกทางวัฒนธรรมผ้าทอมืออีสานใต้. สุรินทร์ : มหาวิทยาลัยราชภัฏสุรินทร์.
Geertz, C. (1973). The Interpretation of Culture. New York and London : Basic Books.
Kroeber, A. (1963). The Nature of Culture. Chicago: University of Chicago Press.