องค์ประกอบการสื่อสารและกลวิธีทางภาษาเพื่อแสดงความคิดเห็นในเพจโรคซึมเศร้า: การศึกษาตามแนวปริจเฉทวิเคราะห์และวัจนปฏิบัติศาสตร์

บทคัดย่อ

โรคซึมเศร้าเป็นโรคที่มีผลกระทบต่อจิตใจและการทำงานของผู้คนจำนวนมากในสังคมไทยปัจจุบัน บทความวิจัยนี้จึงมุ่งวิเคราะห์องค์ประกอบการสื่อสารและกลวิธีทางภาษาเพื่อแสดงความคิดเห็นในเพจเกี่ยวกับโรคซึมเศร้า เก็บข้อมูลจากเพจสาส์นจากผู้ป่วยโรคซึมเศร้าและเพจโรคซึมเศร้าที่รัก ตั้งแต่วันที่ 1 พฤศจิกายน 2562 - 30 พฤษภาคม 2563 ผลการวิเคราะห์พบว่า ด้านองค์ประกอบการสื่อสารเกี่ยวกับโรคซึมเศร้า เพจเฟซบุ๊กถือเป็นสื่อใหม่ที่เรียกว่า “ปริจเฉทเฟซบุ๊ก” (facebook discourse) และเป็นพื้นที่แลกเปลี่ยนข้อมูลของกลุ่มคนที่มีวัตถุประสงค์เดียวกันเพื่อแสดงความคิดเห็นตามความคิดและทัศนะของตนโดยใช้น้ำเสียงแสดงความเข้าใจและความห่วงใย ส่งผลต่อบรรทัดฐานของการปฏิสัมพันธ์และการตีความที่ใช้ถ่ายทอดเรื่องราวและให้กำลังใจผู้ป่วยโรคซึมเศร้า โดยใช้กลวิธีทางภาษา 13 กลวิธี ได้แก่ การแสดงความรู้สึกและความต้องการของผู้แสดงความคิดเห็น การให้กำลังใจ การกล่าวเปรียบเทียบ การแสดงความเห็นด้วยหรือคล้อยตาม การให้เหตุผล การแสดงความเห็นแย้ง การตัดพ้อ การกล่าวถึงเหตุการณ์หรือประสบการณ์ของผู้แสดงความคิดเห็น การขอคำแนะนำหรือคำปรึกษา การให้คำแนะนำหรือคำปรึกษา การขอความเห็นใจ การใช้คำถามวาทศิลป์ และการบริภาษ กลวิธีทางภาษาเหล่านี้ด้านหนึ่งสะท้อนให้เห็นความรู้สึกนึกคิดของผู้ป่วยโรคซึมเศร้า และอีกด้านหนึ่งยังแสดงให้เห็นถึงความเข้าอกเข้าใจในฐานะเพื่อนหรือที่ปรึกษาของผู้ร่วมเหตุการณ์การสื่อสารทั้งที่ป่วยและไม่ได้ป่วยเป็นโรคซึมเศร้า ดังนั้นเพจโรคซึมเศร้าในเฟซบุ๊กจึงไม่ได้ทำหน้าที่สร้างความเข้าใจระหว่างผู้ป่วยกับผู้ร่วมเหตุการณ์การสื่อสารในเพจเท่านั้น แต่ยังเป็นการสร้างความเข้าใจให้กับคนในสังคมด้วย เพราะการเยียวยารักษาผู้ป่วยโรคซึมเศร้าจำเป็นต้องใช้ความร่วมมือกันทั้งบุคลากรทางสาธารณสุข ผู้ป่วย ครอบครัว และสังคม