Nation-building Thai Sangha according to cultural mandates under the government of Field Marshal Plaek Phibunsongkhram (1938 – 1944)

Main Article Content

Phuwamin Wadkean
https://orcid.org/0000-0002-0459-0808

Abstract

The objective of this article was to study the role of Thai Sangha in supporting the implementation of building a nation according to cultural mandates policy under the government of Field Marshal Plaek Phibunsongkhram. The results indicated that when Field Marshal Plaek Pibulsongkram assumed the position of Prime Minister, he announced a nation-building policy with the goal of developing the country. The government of Field Marshal Plaek Phibunsongkhram has carried out work on building a nation by issuing “cultural mandates” to be used as the principles of nation-building operations. The government has asked Thai Sangha for cooperation to participate in national building activities by preaching and training the people according to cultural mandates. The implementation of Thai Sangha sermons began in 1939 in many parts of the country. To train people in some provinces, Thai Sangha cooperated with government officials to increase their efficiency. In the period 1939–1941, Buddhist sermons used to train people appeared on civic duty, occupation, cooperation with government in nation building, implementation of various cultural mandates, unity, mutual assistance, etc. In 1942, Field Marshal Plaek Phibunsongkhram was appointed Prime Minister again. During this period, there was the Great East Asia War which was part of World War II and affected people's preaching according to cultural mandates. Buddhist sermons used to train people during wartime situations appear on the theme of unity, strength, courage, and occupation for people to follow government policies and make people believe the leader is Field Marshal Plaek Pibulsongkram, Prime Minister. The content of the Buddhist sermon is consistent with the 14 principles of "VEERADHARMA" issued by the government.

Article Details

Section
Academic Article

References

การศาสนา, กรม (2486). แถลงการณ์คณะสงฆ์ เล่ม 31. ม.ป.ท.
คณะสงฆ์แห่งจังหวัดลำพูน. (2483). เทศนาอบรมจรรยามรรยาทของประชาชน (ตามแนวนโยบายสร้างชาติของรัฐบาล).
พระนคร: โรงพิมพ์มหามกุฏราชวิทยาลัย.(พิมพ์ในงานศพเจ้าหญิงแก้วมุกดา ณ ลำพูน).
คำชักชวนของรัฐบาล เรื่องฟื้นฟูวัฒนธรรมของชาติไทย, (2483, 28 พฤษภาคม). ราชกิจจานุเบกษา. เล่ม 57.
โฆษณาการ, สำนักงาน (2480). กิจการและระเบียบวิธีปฎิบัติราชการของสำนักงานโฆษณาการ. พระนคร: โรงพิมพ์
พระจันทร์.
โฆษณาการ, กรม (2482). ประมวลรัฐนิยม เล่ม 1. พระนคร: โรงพิมพ์พานิชศุภผล.
โฆษณาการ, กรม (2483). รายการส่งกระจายเสียงของวิทยุกรุงเทพฯ ที่ศาลาแดง. วิทยุสาร. 9(11), 353 – 367.
โฆษณาการ, กรม (2484). ความสำคัญในการบำรุงวัฒนธรรมของชาติ. พระนคร: โรงพิมพ์กรมรถไฟ.
โฆษณาการ, กรม (2484). ประมวลรัฐนิยม และระเบียบวัฒนธรรมแห่งชาติ. พระนคร: โรงพิมพ์พานิชศุภผล.
ชาญวิทย์ เกษตรศิริ. (2549). ประวัติการเมืองไทย 2475 – 2500. พิมพ์ครั้งที่ 4, กรุงเทพฯ: มูลนิธิโครงการตำราสังคมศาสตร์
และมนุษยศาสตร์.
ณัฐพล ใจจริง. (2563). ตามรอยอาทิตย์อุทัย: แผนสร้างชาติไทยสมัยคณะราษฎร. กรุงเทพฯ: มติชน.
ดิเรก ชัยนาม (2483). รัฐนิยม. วิทยาจารย์. 40(9), 1491 – 1505.
เทียมจันทร์ อ่ำแหวว. (2521). บทบาททางการเมืองและการปกครองของจอมพล ป.พิบูลสงคราม (พ.ศ.2475 –
พ.ศ.2487). วิทยานิพนธ์ปริญญาอักษรศาสตรมหาบัณฑิต แผนกวิชาประวัติศาสตร์ บัณฑิตวิทยาลัย จุฬาลงกรณ์มหาวิทยาลัย.
โทชิฮารุ, โยชิกาวา (2550). สัญญาไมตรีญี่ปุ่น-ไทยสมัยสงคราม. แปลโดย อาทร ฟุ้งธรรมสาร.กรุงเทพฯ: มติชน.
ไทยในสมัยสร้างชาติ. (2484). พระนคร: โรงพิมพ์พานิชศุภผล.
ธรรมการ, กรม (2482). แถลงการณ์คณะสงฆ์ เล่ม 27. ม.ป.ท.
ธรรมการ, กรม (2483). แถลงการณ์คณะสงฆ์ เล่ม 28. ม.ป.ท.
นิพัทธ์ สระฉันทพงษ์. (2544). รวมคำแถลงนโยบายของรัฐบาลตั้งแต่คณะแรกจนถึงคณะปัจจุบัน. กรุงเทพฯ : สำนักงาน
เลขาธิการสภาผู้แทนราษฎร.
ประกาศสำนักนายกรัฐมนตรี เรื่องวีระธัมของชาติไทย, (2487, 16 พฤษภาคม). ราชกิจจานุเบกษา. เล่ม 61 ตอนที่ 30.
ประกาศสำนักนายกรัฐมนตรี เรื่องยกเลิกวีระธัมของชาติไทย, (2487, 26 กันยายน). ราชกิจจานุเบกษา. เล่ม 61 ตอนที่ 60.
ประชาสัมพันธ์, กรม (2546). 70 ปี กรมประชาสัมพันธ์. กรุงเทพฯ: บริษัท อมรินทร์พริ้นติ้งแอนด์พับลิชชิ่ง จำกัด (มหาชน).
เปรมา สัตยาวุฒิพงศ์. (2552). รัฐนิยม: เอกสารสมัยจอมพล ป.พิบูลสงคราม. ใน วินัย พงศ์ศรีเพียร (บรรณาธิการ). 100
เอกสารสำคัญ: สรรพสาระประวัติศาสตร์ไทย ลำดับที่ 1. (น.251 – 318). กรุงเทพฯ: ศักดิโสภาการพิมพ์.
แปลก พิบูลสงคราม. (2499). สาส์น. ใน อ่านสมเด็จ. (น.45 – 46). พระนคร: โรงพิมพ์มหามกุฏราชวิทยาลัย. (พิมพ์โดยความ
อุปถัมภ์คณะรัฐมนตรีอุทิศส่วนกุศลน้อมถวายเป็นสักการะในงานพระราชทานเพลิงศพเจ้าพระคุณ สมเด็จพระมหาวีรวงศ์ ติสสเถระ ณ เมรุวัดพระศรีมหาธาตุ บางเขน 12 พฤษภาคม พ.ศ.2499).
พรหม สูตรสุคนธ์. (2536). ชีวประวัตินายพรหม สูตรสุคนธ์. กรุงเทพฯ: บริษัท ศรีอนันต์การพิมพ์ จำกัด (อนุสรณ์งาน
พระราชทานเพลิงศพนายพรหม สูตรสุคนธ์ ณ เมรุวัดมกุฏกษัตริยาราม วันอาทิตย์ที่ 12 ธันวาคม พ.ศ. 2536).
พระภิกษุพหลโยธี. (2484). บุคคลหาได้ยาก 2 อย่าง. พระนคร: โรงพิมพ์พระจันทร์.
พระภิกษุพัธนา (สุมน อรุโน). (2486). เทยฺยวีรธมฺมกถา. หนังสือพิมพ์รถไฟ. 1(8), 19 – 29.
พระมหาวีรวงศ์, สมเด็จ (2499). เงินดินเงินเดือน. ใน นิพนธ์ต่างเรื่องของสมเด็จพระมหาวีรวงศ์ ติสสเถระ. (น.233 - 241).
พระนคร: โรงพิมพ์สลากกินแบ่งรัฐบาล. (พิมพ์น้อมถวายเป็นสักการะในงานพระราชทานเพลิงศพสมเด็จพระมหาวีรวงศ์ ณ เมรุวัดพระศรีมหาธาตุ วันที่ 12 พฤษภาคม 2499).
พระมหาวีรวงส์, สมเด็จ (2485). โอวาทของสมเด็ดพระมหาวีรวงส์. สุภาพสตรี. (30 กันยายน 2485): 7.
พระสุมน อรุโณ. (2484). วัฒนธรรมทางใจ รัฐนิยมกับพุทธนิยม ธรรมยุติกับมหานิกาย. เพชรบุรี: โรงพิมพ์ศรีไทย.
พุทธทาสภิกขุ. (2550). ต่อนี้ไปเราจะทำจริง แน่วแน่จริงทุกๆ อย่าง แม้ที่สุดแต่การเขียนบันทึกประจำวัน. กรุงเทพฯ:
มติชน.
ไพโรจน์ ชัยนาม. (2538). กรมโฆษณาการ. กรุงเทพฯ: เรือนแก้วการพิมพ์. (อนุสรณ์ในงานพระราชทานเพลิงศพศาสตราจารย์
ไพโรจน์ ชัยนาม ณ เมรุหลวงหน้าพลับพลาอิศริยาภรณ์ วัดเทพศิรินทราวาส วันที่ 18 มีนาคม พ.ศ.2538).
มุนี, พระพรหม (2484). พระธรรมเทศนาสอนประชาชน ฉะบับของกรมธรรมการบางกัณฑ์. พระนคร: โรงพิมพ์สาสนศึกษา.
(พิมพ์แจกในงานศพหม่อมราชวงศ์แม้น ดารากร ณ เมรุเชิงบรมบรรพต วัดสระเกศ วันที่ 8 มิถุนายน 2484).
ราชานุวัตร, พระธรรม (2547). เขียนไว้ให้อนุชน. กรุงเทพฯ: หจก.จิรรัชการพิมพ์.
วรรณไวทยากร วรวรรณ, หม่อมเจ้า (2477). รัฐธรรมนูญ. ใน บุญทอง เลขะกุล (รวบรวม). คู่มือระบอบใหม่. (น.1 – 18).
พระนคร: โรงพิมพ์สยามพณิชยการ.
ว่าด้วยรัฐนิยมฉบับที่ 7 เรื่องชักชวนให้ชาวไทยร่วมกันสร้างชาติ, (2482, 25 มีนาคม). ราชกิจจานุเบกษา. เล่ม 56.
วิจิตรวาทการ, หลวง (2512). ลัทธิชูชาติ. กรุงเทพฯ: โรงพิมพ์ไทยพัฒนาการพิมพ์. (พิมพ์ในงานพระราชทานเพลิงศพ ม.ล.
ชูชาติ กำภู ณ เมรุวัดเทพศิรินทราวาส วันที่ 16 ธันวาคม พ.ศ.2512).
เวที, พระเทพ (2483). โทษของการพะนัน. พระนคร: โรงพิมพ์เดลิเมล์. (พิมพ์แจกในงานฌาปนกิจศพนางปริก เกตุนุติ เมรุวัด
แก้วฟ้าล่าง พระนคร วันที่ 29 มิถุนายน พ.ศ.2483).
ศราวุฒิ วิสาพรม. (2559). ราษฎรสามัญหลังวันปฏิวัติ 2475. กรุงเทพฯ: มติชน.
สรศักดิ์ งามขจรกุลกิจ. (2564). จากแฟ้มเอกสารลับที่สุด: เผย “ข้อมูลใหม่” ทางประวัติศาสตร์ไทยสมัยสงครามโลกครั้งที่
2 ของหอจดหมายเหตุแห่งชาติ สหรัฐอเมริกา (NARA). กรุงเทพฯ: หจก.โรงพิมพ์วัชรินทร์ พี.พี.
หอจดหมายเหตุพุทธทาส อินทปัญโญ. (2483 - 2498). เอกสารราชการคณะสงฆ์ BIA 10.3/1 กล่อง 1 เรื่องการคณะสงฆ์
พ.ศ.2483 – 2498 (2483 – 2498).
หอจดหมายเหตุแห่งชาติ. (2481 - 2485). เอกสารสำนักนายกรัฐมนตรี สำนักเลขาธิการคณะรัฐมนตรี สร.0201.10/101
กล่อง 5 เรื่องการพิจารณาการบำรุงและส่งเสริมสาสนกิจ (2481 –2485).
หอจดหมายเหตุแห่งชาติ. (2482 – 2494). เอกสารสำนักนายกรัฐมนตรี สำนักเลขาธิการคณะรัฐมนตรี สร.0201.10/115
กล่อง 6 เรื่องขอความร่วมมือของคณะสงฆ์ในการสั่งสอนอบรมประชาชน (2482 – 2494).
หอจดหมายเหตุแห่งชาติ. (2483). เอกสารกระทรวงมหาดไทย มท.5.9/18 กล่อง 1 เรื่องเทศนาอบรมสั่งสอนประชาชน
จังหวัดปทุมธานี (2483).
หอจดหมายเหตุแห่งชาติ. (2483 - 2487). เอกสารสำนักนายกรัฐมนตรี สำนักเลขาธิการคณะรัฐมนตรี สร.0201.10/126
กล่อง 6 เรื่องสร้างพระธรรมเทศนาสอนประชาชน ฉบับกรมธรรมการ (2483 – 2487).

หอจดหมายเหตุแห่งชาติ. (2484). เอกสารกระทรวงมหาดไทย มท.5.9/113 กล่อง 3 เรื่องทอดกฐิน และการส่งเสริม
วัฒนธรรม จังหวัดฉะเชิงเทรา (2484).
หอจดหมายเหตุแห่งชาติ. (2485). เอกสารกระทรวงมหาดไทย มท.2.2.5/769 กล่อง 26 เรื่องคณะกรมการจังหวัดสมุทรสาคร
รายงานเรื่องได้ประชุมสงฆ์ซ้อมความเข้าใจในการเทศนาอบรมราษฎรให้ปฏิบัติตามรัฐนิยม (2485).
หอจดหมายเหตุแห่งชาติ. (2485). เอกสารสำนักนายกรัฐมนตรี สำนักเลขาธิการคณะรัฐมนตรี สร.0201.10/138 กล่อง 6
เรื่องการตรวจธรรมเทศนาที่แสดงทางวิทยุกระจายเสียง (2485).
หอจดหมายเหตุแห่งชาติ. (2487). เอกสารกระทรวงศึกษาธิการ (2) ศธ.26/2191 กล่อง 60 เรื่องขอความร่วมมือช่วยเผยแพร่
การพิมพ์แผ่นประกาศวีระธัมของชาติ (20 – 21 เมษายน 2487).
อุปพัทธ์ธรรมคุณ, พระครู (2484). ไทยกับเอกราช. นครสวรรค์: โรงพิมพ์กิจเจริญ. (พิมพ์แจกในงานศพ นายสอน นางจันทร์
นางสาวตาด นายนวม กุญชา วันที่ 15 มีนาคม พ.ศ.2484).