Access and Retrieval of Information on the Highland Ethnic Groups Textiles

Main Article Content

Ornwara Saikham
Watsaporn Arayaphan

Abstract

The purpose of this research is to study the current situation of knowledge of highland ethnic groups textiles management for textiles of ethnic groups in the highland information sources in Thailand and to study the accessibility and retrieval of knowledge of highland ethnic groups textiles by using qualitative research and collecting information by semi-structured interviewing. Interview participants consisted of 7 librarians or staff and 10 users, totaling 17 people. The study results were divided into 2 parts: 1) the most information sources do not have a written policy operation on the textiles. Only found a textiles operation plan and the agency’s mission operation plan. They provide and collect all information resources. There are analysis, classification, and information storage in different sources. Most information resources have problems about limited supply budget, do not have analysis and classification and the storage of information resources are scattered in many places. 2) The access and retrieval of highland ethnic groups textiles knowledge found that users are intended to be used for the purpose of working, by accessing the textiles knowledge of ethnic groups on highland from institutional information sources, use the manual search method through the Bibliographic database (OPAC) and read the category labels. Problems in retrieving textiles knowledge of highland ethnic groups are use of search terms that are technical or jargon and the lack of search tools.

Article Details

Section
Research Articles

References

กระทรวงการพัฒนาสังคมและความมั่นคงของมนุษย์. (2559). แผนแม่บทการพัฒนากลุ่มชาติพันธุ์ในประเทศไทย (พ.ศ.2558-2560). สืบค้น 26 มกราคม 2564, จาก http://www.harvardasia.co.th/wp-content/
uploads/2016/09/503.pdf?fbclid=IwAR3fTyOYuUxIzFYd98dOCO7lydn9DFWwr0Nw5hWnbJnaITbKEMn7_15SLNo
กระทรวงวัฒนธรรม, กรมส่งเสริมวัฒนธรรม. (2546). อนุสัญญาว่าด้วยการสงวนรักษามรดกทางวัฒนธรรมที่จับต้องไม่ได้. สืบค้น 26 มกราคม 2564, จาก http://ich.culture.go.th/images/stories/ich-pdf/2.1
Convention-Safeguarding-Intangible-cultural-Heritage-Thai.pdf
กระทรวงวัฒนธรรม, กรมส่งเสริมวัฒนธรรม. (2553). มรดกภูมิปัญญาทางวัฒนธรรม (Intellectual Cultural Heritage). กรุงเทพฯ: กรมส่งเสริมวัฒนธรรม.
ไกรศักดิ์ เกสร. (2558). ระบบค้นคืนสารสนเทศ: แนวคิดและแนวทางการพัฒนาในอนาคต. พิษณุโลก: โฟกัส พริ้นติ้ง.
คณาจารย์ภาควิชาบรรณารักษศาสตร์ มหาวิทยาลัยรามคำแหง. (2557) สารสนเทศและเทคโนโลยีเพื่อการค้นคว้า. กรุงเทพฯ: มหาวิทยาลัยรามคำแหง.
ครรชิต โชติจำลอง, ธีระ ภูดี และคมสันท์ ขจรปัญญาไพศาล. (2556). การพัฒนาการบริหารจัดการห้องสมุดมีชีวิต: กรณีโรงเรียนบ้านคำพิมูล สังกัดสำนักงานเขตพื้นที่การศึกษาประถมศึกษากาฬสินธุ์ เขต 3. วารสารวิชาการบัณฑิตศึกษา มหาวิทยาลัยราชภัฏกาฬสินธุ์. 1(1), 28-36.
จันสี พวงสุเกด. (2547). สภาพและปัญหาการดำเนินงานห้องสมุดในสาธารณรัฐประชาธิปไตยประชาชนลาว. (วิทยานิพนธ์ปริญญามหาบัณฑิต, มหาวิทยาลัยมหาสารคาม มหาสารคาม). สืบค้นจาก https://tdc.thailis.or.th/tdc/browse.php?option=show&browse_type=title&titleid=59284
จุฑาทิพย์ ไชยกาบัง และกุลธิดา ท้วมสุข. (2560). การพัฒนาออนโทโลยีเชิงความหมายของความรู้เกี่ยวกับกลุ่มชาติพันธุ์. วารสารวิจัยสมาคมห้องสมุดแห่งประเทศไทยฯ. 10(2), 1-15.
จุฑารัตน์ กิมาคม. (2444). การรับบริการให้การศึกษาผู้ใช้ห้องสมุดมหาวิทยาลัย: กรณีนักศึกษามหาวิทยาลัย
สงขลานครินทร์ วิทยาเขตปัตตานี. (วิทยานิพนธ์ปริญญามหาบัณฑิต, มหาวิทยาลัยสงขลานครินทร์ สงขลา). สืบค้นจาก https://kb.psu.ac.th/psukb/handle/2010/6826
ฉัตรรัตน์ เชาวลิต. (2547). ความรู้เบื้องต้นเกี่ยวกับสารสนเทศ. กรุงเทพฯ: มหาวิทยาลัยเกริก.
ชญาภรณ์ กุลนิติ. (2553). สารสนเทศและการศึกษาค้นคว้า. พิมพ์ครั้งที่ 3. กรุงเทพฯ: โอเดียนสโตร์.
ชลทิชา สุทธินิรันดร์กุล. (2535). ระบบสืบค้นสารนิเทศออนไลน์ เอกสารบรรณรักษ์ศาสตร์ เล่มที่ 31. กรุงเทพฯ: ภาควิชาบรรณรักษ์ศาสตร์ คณะอักษรศาสตร์ จุฬาลงกรณ์.
ชัชวาลย์ วงษ์ประเสริฐ. (2548). การจัดการสารสนเทศเบื้องต้น. กรุงเทพฯ: เอ็กเปอร์เน็ต.
ชาริณี เชาวน์ศิลป์. (2543). การจัดเก็บและการค้นคืนสารนิเทศ. เชียงใหม่: คณะมนุษยศาสตร์และสังคมศาสตร์ สถาบันราชภัฏเชียงใหม่.
โชติรส แน่นอุดร. (2560). การสืบค้นข้อมูลสารสนเทศ. สืบค้น 26 มกราคม 2564, จาก http://202.29.240.3/
45/public/files/1518939833_3a52765b656e3902d081d8612aaf06cc.pdf
ณัฏฐญา เผือกผ่อง, ดวงใจ กาญจนศิลป์ และขวัญแก้ว เทพวิชิต. (2559). ความต้องการและพฤติกรรมการใช้บริการศูนย์บรรณสารและสื่อการศึกษาของนักศึกษาต่างชาติ มหาวิทยาลัยเทคโนโลยีสุรนารี (รายงานการวิจัย). นครราชสีมา: มหาวิทยาลัยเทคโนโลยีสุรนารี.
ธิติพร ชาญศิริวัฒน์ และอชินี พลสวัสดิ์. (2561). การพัฒนาออนโทโลยีการท่องเที่ยวเชิงสุขภาพในประเทศไทย. วารสารวิชาการมหาวิทยาลัยฟาร์อีสเทอร์น. 12(4), 113-129.
ธิติวัฒน์ ตาคํา, มาลี กาบมาลา และลําปาง แม่นมาตย์. (2559). พฤติกรรมการค้นคืนและการเข้าถึงความรู้ด้านพลังงานของนักวิชาการและนักวิจัย. วารสารสารสนเทศศาสตร์ คณะมนุษยศาสตร์และสังคมศาสตร์ มหาวิทยาลัยขอนแก่น. 34(1), 54-93
นิศาชล จำนงศรี. (2562). การพัฒนาออนโทโลยีด้านยาสมุนไพรที่บันทึกไว้เอกสารโบราณ. วารสารสารสนเทศศาสตร์ คณะมนุษยศาสตร์และสังคมศาสตร์ มหาวิทยาลัยขอนแก่น. 37(4), 17-43.
ปกรณ์ สันตกิจ. (2562). การพัฒนาระบบค้นคืนสารสนเทศเชิงความหมายสำหรับจดหมายเหตุดิจิทัล. วารสารวิจัยคณะวิทยาศาสตร์ มหาวิทยาลัยราชภัฏลำปาง. 1(4), 43-58.
ปุณชญา ศิวานิพัทน์ และราชันย์ นิลวรรณาภา. (2562). โครงสร้าง ที่มาและความหมายของคำเรียกชาติพันธุ์ในอีสาน. วารสารดำรงวิชาการ. 18(2), 61-94.
พรทิพย์ แจ้งสว่าง. (2548). การดำเนินงานของศูนย์ข้อมูลชุมชนในห้องสมุดประชาชน. (วิทยานิพนธ์ปริญญามหาบัณฑิต, จุฬาลงกรณ์มหาวิทยาลัย กรุงเทพฯ). สืบค้นจาก https://tdc.thailis.or.th/tdc/browse.php?
option=show&browse_type=title&titleid=112395
พัฑรา พนมมิตร, วรรษพร อารยะพันธ์ และพิเชษฎ์ จุลรอด. (2560). การค้นคืนและเข้าถึงความรู้ด้านผ้าล้านนาของแหล่งสารสนเทศด้านผ้าล้านนา ในเขตภาคเหนือตอนบน. Veridian E-Journal, Silpakorn University. 10(3), 1545-1559.
พิชชุดา ศรีอนันต์ และภูดิส เกิดประสงค์. (2555). การเข้าถึงทรัพยากรสารสนเทศเพื่อการศึกษาค้นคว้าในสำนักหอสมุดกลาง มหาวิทยาลัยรามคำแหง (รายงานการวิจัย). กรุงเทพฯ: มหาวิทยาลัยรามคำแหง.
พึงพิศ พิชญ์พิบุล. (2556). การจัดการสารสนเทศ. เชียงราย: มหาวิทยาลัยราชภัฏเชียงราย.
มาฆะ ขิตตะสังคะ, โกมินทร์ วังอ่อน, ณัฐธิดา จุมปา, พิทักษ์ รัตนแสงสว่าง, กุลธิดา อินทร์ไชย และนาแล จะหา. (2553). วัฒนธรรมและภาษาสื่อสารของกลุ่มชาติพันธุ์บริเวณภาคเหนือตอนบนของประเทศไทย. (รายงานการวิจัย). เชียงราย: มหาวิทยาลัยราชภัฏเชียงราย.
มาลี ไชยเสนา. (2542). การจัดเก็บและการค้นคืนสารนิเทศ. อุบลราชธานี: คณะมนุษยศาสตร์และสังคมศาสตร์ สถาบันราชภัฏอุบลราชธานี.
ราชวิทย์ ทิพย์เสนา. (2561). การพัฒนาฐานความรู้ออนโทโลยีสำหรับภาชนะดินเผา แหล่งโบราณคดีบ้านเชียง จังหวัดอุดรธานี. วารสารวิจัยสมาคมห้องสมุดแห่งประเทศไทยฯ. 11(1), 16-32.
วรรษพร อารยะพันธ์. (2562). ศัพท์สัมพันธ์กลุ่มชาติพันธุ์ไทในล้านนา. วารสารวิจัย สมาคมห้องสมุดแห่งประเทศไทยฯ. 12(2), 95-114.
วรรษพร อารยะพันธ์ และพัฑรา พนมมิตร. (2562). การพัฒนาออนโทโลยีความรู้ด้านผ้าล้านนา. มนุษยศาสตร์สาร. 20(2), 133-170.
วรรษพร อารยะพันธ์, ลำปาง แม่นมาตย์, มาลี กาบมาลา และกิตติชัย ไตรรัตนศิริชัย. (2558). สภาพปัจจุบันและปัญหาการจัดการความรู้และสารสนเทศด้านทรัพย์สินทางปัญญาของสถาบันอุดมศึกษาในประเทศไทย. วารสารวิจัย มหาวิทยาลัยขอนแก่น (ฉบับบัณฑิตศึกษา). 15(2), 21-38.
วิชร นันต๊ะยานา. (2549). สารสนเทศเพื่อการศึกษาค้นคว้า. เชียงราย: คณะมนุษยศาสตร์และสังคมศาสตร์ มหาวิทยาลัยราชภัฏเชียงราย.
วิรัช ศรเลิศล้ำวาณิช. (2560). การค้นคืนสารสนเทศ. กรุงเทพฯ: มหาวิทยาลัยธรรมศาสตร์.
ศูนย์มานุษยวิทยาสิรินธร (องค์การมหาชน). (2564) กลุ่มชาติพันธุ์. สืบค้น 26 มกราคม 2564, จาก https://www.sac.or.th/databases/ethnic-groups/ethnicGroups
สุกัญญา กุลนิติ. (2549). ห้องสมุดและสารนิเทศเพื่อการศึกษาค้นคว้า. กรุงเทพฯ: โอเดียนสโตร์.
สุนันทา วงศ์จตุรภัทร. (2550). พฤติกรรมการแสวงหาสารนิเทศของนักศึกษาระดับบัณฑิตศึกษา สาขาวิทยาศาสตร์การกีฬาในมหาวิทยาลัยของรัฐ. (วิทยานิพนธ์ปริญญามหาบัณฑิต, จุฬาลงกรณ์มหาวิทยาลัย กรุงเทพฯ). สืบค้นจาก https://cuir.car.chula.ac.th/handle/123456789/44105
สุวิไล เปรมศรีรัตน์, สุจริตลักษณ์ ดีผดุง, เอกพงศ์ สุวรรณเกษร์, อภิญญา บัวสรวง, อิสระ ชูศรี, โสภนา ศรีจำปา, มยุรี ถาวรพัฒน์, อมร ทวีศักดิ์, ...ประภาศรี ดำสะอาด. (2547). แผนที่ภาษาของกลุ่มชาติพันธุ์ต่าง ๆ ในประเทศไทย (รายงานการวิจัย). กรุงเทพฯ: โรงพิมพ์คุรุสภาลาดพร้าว.
สูนฤต เงินส่งเสริม. (2542). การศึกษาเทคโนโลยีการก่อสร้างอาคารสถาปัตยกรรมไทยเรื่อง เรือนชาวเขาเผ่ากะเหรี่ยงสะกอ หมู่บ้านทุ่งแกเหนือ ตำบลบ้านทับ อำเภอแม่แจ่ม จังหวัดเชียงใหม่. กรุงเทพฯ: สาขาวิชาประวัติศาสตร์สถาปัตยกรรม มหาวิทยาลัยศิลปากร.
อนุพงษ์ ปรังฤทธิ์. (2560). ผ้าปักเผ่าม้ง ป่ากลาง เมืองปัว จังหวัดน่าน. เชียงใหม่: ภาควิชาศิลปะไทย คณะวิจิตรศิลป์ มหาวิทยาลัยเชียงใหม่.
อภิศักดิ์ เพ็ชร์รัตน์. (2552). การศึกษาพฤติกรรมการใช้บริการและความพึงพอใจของนักศึกษาระดับปริญญาตรีที่มีต่อหอสมุดกลาง มหาวิทยาลัยราชภัฎสุราษฎร์ธานี. (วิทยานิพนธ์ปริญญามหาบัณฑิต, มหาวิทยาลัยเทคโนโลยีพระจอมเกล้าธนบุรี กรุงเทพฯ). สืบค้นจาก https://tdc.thailis.or.th/tdc/browse.php?
option=show&browse_type=title&titleid=55285
อริศรา สิงห์ปัน และณรงณ์ ณรงค์ชัยปัญญา. (2558). การศึกษาสภาพการใช้ปัญหาและความต้องการใช้ทรัพยากรสารสนเทศสำนักหอสมุดของนักศึกษามหาวิทยาลัยแม่โจ้ ปี 2558 (รายงานการวิจัย). เชียงใหม่: มหาวิทยาลัยแม่โจ้.
อาภากร ธาตุโลหะ. (2547). ทรัพยากรสารสนเทศเพื่อการค้นคว้า. ชลบุรี: พี.เค. กราฟฟิค พริ้นต์.
อิสรา ชื่นตา, จารี ทองคำ และจิรัฎฐา ภูบุญอบ. (2557). การค้นคืนสารสนเทศการท่องเที่ยวในภาคตะวันออก
เฉียงเหนือของประเทศไทยโดยใช้ออนโทโลยี. วารสารเทคโนโลยีสารสนเทศ. 10(2), 15-25.
Baeza-Yates, R. & Ribeiro-Neto, B. (1999). Modern Information Retrieval. [Electronic version]. New York: ACM Press.
Choo, C. W. (2002). Information Management for The Intelligent Organization: The Art of Scanning the Environment. (3rd. ed). [Electronic version]. Medford, NJ: Information Today.
Collins, H. (2003). Enterprise Knowledge Portals: Next Generation Portal Solutions for Dynamic Information Access, Better Decision Making, and Maximum Results. [Electronic version]. New York: AMACOM.
McCreadie, M. & Rice, R. E. (1999). Trends in analyzing access to information. Part I: cross-disciplinary conceptualizations of access. Information Processing and Management. 35(1), 45-76.
Oltmann, S. M. (2009). Information Access. [Electronic version]. Bloomington: Indiana University.
Rijsbergen, C. J. (1979). Information Retrieval. (2nd. ed). Butterworths: London.
Weller, K. (2010). Knowledge Representation in the Social Semantic Web. [Electronic version]. Berlin: De Gruyter Saur.
Uschold, M., & Gruninger, M. (1996). Ontologies: Principles, Methods and Applications. Retrieved 12 November 2020, from http://www.aiai.ed.ac.uk/publications/documents/1996/96-kerintro
-ontologies.pdf