ความเหลื่อมล้ำทางด้านดิจิทัลผ่านการวิเคราะห์ปัจจัยระดับบุคคล
Article Sidebar
Main Article Content
บทคัดย่อ
ภายใต้บริบททางสังคมและยุคสมัยที่เปลี่ยนแปลงไปอย่างรวดเร็ว การพัฒนาทางด้านเทคโนโลยีดิจิทัลเพื่ออำนวยความสะดวกให้แก่ผู้คน และเพื่อให้คุณภาพชีวิตของคนในสังคมดีขึ้นนั้น ทำให้วิถีชีวิตของคนในสังคมต้องปรับเปลี่ยนตามไป ได้แก่ การทำธุรกรรมทางการเงิน การติดต่อสื่อสาร และรูปแบบการดำเนินธุรกิจ อย่างไรก็ตามใช่ว่าทุกคนจะมีความเท่าเทียมกันในเรื่องการเข้าใช้งาน เพราะมีปัจจัยหลากหลายประการที่ไม่สนับสนุน เช่น ปัจจัยด้านโครงสร้างพื้นฐานสำคัญทางสารสนเทศ ปัจจัยด้านนโยบายของภาครัฐ และปัจจัยระดับบุคคล เป็นต้น โดยบทความนี้มีจุดมุ่งหมายเพื่อนำเสนอการวิเคราะห์เอกสารและงานวิจัยที่เกี่ยวข้องกับปัจจัยระดับบุคคลที่ส่งผลต่อการเกิดความเหลื่อมล้ำทางดิจิทัล ทั้งนี้ผลการศึกษาพบว่า ปัจจัยระดับบุคคลสามารถส่งผลต่อการเกิดความเหลื่อมล้ำทางดิจิทัลได้ โดยจำแนกออกมาได้เป็น 4 ปัจจัยหลัก คือ ปัจจัยด้านประชากร ปัจจัยด้านการศึกษาและทักษะทางด้านภาษา ปัจจัยด้านสถานะทางเศรษฐกิจและสังคม และปัจจัยด้านทัศนคติ ซึ่งการวิเคราะห์ปัจจัยดังกล่าวจะนำไปสู่การทำความเข้าใจ และการแก้ไขเพื่อลดความเหลื่อมล้ำทางด้านดิจิทัลที่เกิดขึ้นได้อย่างตรงประเด็น
Article Details
เอกสารอ้างอิง
โกมาตร จึงเสถียรทรัพย์. (2562). มนุษย์ในโลกดิจิทัล. การประชุมวิชาการมานุษยวิทยาครั้งที่ 13, 4 กรกฎาคม 2562. ณ ศูนย์มานุษยวิทยาสิรินธร. นนทบุรี: สำนักวิจัยสังคมและสุขภาพ.
ข่าวรอบวัน. (2562). คนไทย ลดเหลื่อมล้ำ ด้านชีวิตดิจิทัลในรอบ 5 ปี. สืบค้น 24 มกราคม 2563. จาก https://www. moneyandbanking.co.th/new/26220/2/index.php.
ดิจิทัลเพื่อเศรษฐกิจและสังคม, กระทรวงดิจิทัลเพื่อเศรษฐกิจและสังคมแห่งชาติ. (2562). นโยบายและแผนระดับชาติว่าด้วยการพัฒนาดิจิทัลเพื่อเศรษฐกิจและสังคม (พ.ศ.2561-2580). สืบค้น 6 มกราคม 2563, จาก https://www.etda.or.th/content_files/2/files/05_Thailand_Digital_Plan.pdf.
ธีระพร อุวรรณโณ. (2528). การวัดทัศนคติ: ปัญหาในการใช้เพื่อทำนายพฤติกรรม. วารสารครุศาสตร์. 14(4), 133-160.
นิธิดา แสงสิงแก้ว. (2561). สื่อ สาร และผู้คน ในสังคมที่เปลี่ยนแปลง. ปทุมธานี: โรงพิมพ์มหาวิทยาลัยธรรมศาสตร์.
ปฐม อินทโรดม. (2562). Please Mind The Digital Gap… ประชากรดิจิทัลไทยในชายขอบ. สืบค้น 5 มิถุนายน 2563, จาก https://brandinside.asia/opinion-please-mind-the-digital-gap/.
โพสต์ทูเดย์. (2562). ม.รังสิต เปิดตัว “ดัชนีความเหลื่อมล้ำดิจิทัล” ชี้ 5 จว.กลุ่มวัยชรา เด็ก คนจนเข้าถึงดิจิทัลต่ำ. สืบค้น 2 ธันวาคม 2562, จาก https://www.posttoday.com/politic/news/594261.
วรพจน์ วงศ์กิจรุ่งเรือง. (2561). คู่มือพลเมืองดิจิทัล. กรุงเทพฯ: สำนักงานส่งเสริมเศรษฐกิจดิจิทัล กระทรวงดิจิทัลเพื่อเศรษฐกิจและสังคม.
สรานนท์ อินทนนท์. (2561). ความฉลาดทางดิจิทัล (DQ: Digital Intelligence). สืบค้น 8 สิงหาคม 2562. จาก http://cclickthailand.com/ความรู้เท่าทันสื่อ/เท่าทันสื่อ/fact-sheet-ความฉลาดทางดิจิทัล-dq-digital-intelligence.
สฤณี อาชวานันทกุล. (2560). ความเหลื่อมล้ำฉบับพกพา. สืบค้น 5 เมษายน 2563, จาก https://thaiinequality. org/pages/2-5.
สุขภาพจิต. (2559). แนวความคิดตามทฤษฎีจิตวิทยารายบุคคล อัลเฟรด แอดเลอร์. สืบค้น 5 เมษายน 2563,
จาก https://sites.google.com/site/sutttttttttttttt8/naew-khwam-khid-tam-thvsdi-citwithya-raybuk hkhl-xalfe-rd-xaed-lex-r.
สุทธาสินี มะสะกุล. (2551). ช่องว่างทางดิจิทัลของนักหนังสือพิมพ์ไทย เปรียบเทียบระหว่างประเภทหนังสือพิมพ์ที่สังกัดและสายงานที่รับผิดชอบ (วิทยานิพนธ์ปริญญามหาบัณฑิต). กรุงเทพฯ: จุฬาลงกรณ์มหาวิทยาลัย.
สุภารักษ์ จูตระกูล. (2557). 4 SCREEN กับการแสวงหาข่าวสารในยุคหลอมรวมสื่อ. วารสารวิทยาการจัดการ มหาวิทยาลัยราชภัฎเชียงราย. 9(2), 28-43.
เสาวรัจ รัตนคำฟู. (2563). วิกฤตโควิด-19 รัฐต้องเร่งลดช่องว่างดิจิทัล เพื่อความเท่าเทียมในห้องเรียนออนไลน์. สืบค้น 1 พฤษภาคม 2563, จาก https://tdri.or.th/2020/04/digital-divide-online-educationine qualities/.
Aleph Molinari. (2011). Let’s bridge the digital divide. ค้นเมื่อ 15 มีนาคม 2563 จาก https://www. ted.com/talks/aleph_molinari_let_s_bridge_the_digital_divide/transcript?language=th#t-582552.
Chair, C.. (2019). Walking the Talk: Feminist research to understand the African gendered digital divide. สืบค้น 5 มกราคม 2563, จาก https://researchictafrica.net/2019/06/27/walking-the-talk-feminist-research-to-understand-the-african-gendered-digital-divide/.
Chipeva, P., Cruz-Jesus, F., Oliveira, T. and Irani, Z.. (2018). Digital divide at individual level: Evidence for Eastern and Western European countries. Government Information Quarterly. 35(3), 460-479.
Dewan, S. and Riggins, J. F.. (2005). The Digital Divide: Current and Future Research Directions. Journal of the Association for Information Systems (Special issue). 6(12), 298-337.
Furuholt, B. and Kristiansen, S.. (2007). A Rural‐Urban Digital Divide? Regional Aspects of Internet Use in Tanzania. The Electronic Journal of Information Systems in Developing Countries. (31)6, 1-15.
Gibson, J. (2000). Organizations, Behavior, Structure, Processes. (9th ed.). New York: Mc Graw-Hill.
Goncalves, G.. (2016). Understanding the Individual-level Digital Divide: Evidence of an African Country (Master’s degree, Universidade NOVA de Lisboa, Portugal). สืบค้นจาก file:///C:/Users/
Win10/Desktop/TGI0070.pdf.
Hargittai, E. (2006). Hurdles to Information Seeking: Spelling and Typographical Mistakes During Users’ Online Behavior. Journal of the Association for Information Systems (Special issue). 7(1), 52-67.
IGNITE THAILAND. (2563). Study from home ยังไง ถ้าไม่มีเน็ต? เมื่อ COVID-19 ทำให้ยิ่งเห็นความเหลื่อมล้ำทางดิจิทัล. สืบค้น 20 พฤษภาคม 2563, จาก https://www.ignitethailand.org/content/5112/ignite.
Kraut, R., Mukhopadhyay T., Szczypula J., Kiesler S., and Scherlis W. (1999). Information and Communication: Alternative Uses of the Internet in Households. Information Systems Research. (10)4, 287-303.
Matana Wiboonyasake. (2561). ความเหมือนและความแตกต่างระหว่าง Industry 4.0 VS Thailand 4.0. สืบค้น 6 มกราคม 2563. จาก https://www.aware.co.th/thailand4-0/.
Miller, D., Costa, E., Haynes, N., McDonald, T., Nicolescu, R., Sinanan, J., … Wang, X.. (2562). Why We Post: ส่องวัฒนธรรมโซเชียลมีเดียผ่านมานุษยวิทยาดิจิทัล. แปลจาก How the World Changed Social Media. แปลโดย ฐณฐ จินดานนท์. กรุงเทพฯ: บุ๊คสเคป.
Monlamai Vichienwanitchkul. (2561). บทบาทของ Digital Quotient กับยุคดิจิทัลที่กำลังจะมาถึง. สืบค้น 8 กันยายน 2562, จาก: https://www.enablerspace.com/th/digital-learning/digital-quotient-and-digital-future/.
OpenStax College. (2013). Introduction to Sociology. สืบค้น 29 มิถุนายน 2020, จาก https://cnx.org/
contents/r-QzKsl_@18.1:_97x1rAv@8/Introduction-to-Sociology.
Organisation for Economic Co-operation Development. (2001). Understanding the digital divide. France: OECD Publications.
Prudhomme. T., Clark, A. and Duffy D.. (2009). The Evolution and Application of Digital Divide Research: Building a Digital Community in Illinois. สืบค้น 5 มกราคม 2563, จาก https://igpa.uillinois.edu/sites/igpa.uillinois.edu/files/reports/IR09-Ch10-DigitalDivide.pdf.
Steele, C.. (2019). What is the Digital Divide?. สืบค้น 24 มกราคม 2563, จากhttp://www.digitaldividecoun cil.com/what-is-the-digital-divide/.
WP. (2562). ย้อนอดีต สู่ปัจจุบัน มองอนาคต! เทียบทัศนคติ-วิถีชีวิต-เสพสื่อ-ใช้จ่าย “ยุค 90’s-ยุคดิจิทัล” แตกต่างอย่างไร?. สืบค้น 5 มิถุนายน 2563, จาก https://www.marketingoops.com/reports/behaviors/ consumer -behavior-90s-compare-with-digital-age/.
Yunus, M.. (2562). โลกสามศูนย์. แปลจาก A World of Three Zero. แปลโดยไพรัตน์ พงศ์พานิชย์. กรุงเทพฯ: มติชน.
