บทบาทของผู้ที่ยึดแนวทางสะลัฟในการพัฒนาสังคมมุสลิมในสามจังหวัดชายแดนภาคใต้

บทคัดย่อ

วัตถุประสงค์ของการวิจัยครั้งนี้เพื่อศึกษา 1) ทฤษฎี แนวคิดของแนวทางสะลัฟโดยสังเขป 2) ประวัติการเข้ามาของแนวทางสะลัฟในสามจังหวัดชายแดนภาคใต้ และ 3) รูปแบบการพัฒนาสังคมมุสลิมของผู้ที่ยึดแนวทางสะลัฟในสามจังหวัดชายแดนภาคใต้ เป็นวิจัยเชิงคุณภาพประกอบด้วยข้อมูลเอกสารและภาคสนาม มีประชากรกลุ่มตัวอย่าง 45 คน จากสามจังหวัดชายแดนภาคใต้จังหวัดละ 15 คน โดยใช้เครื่องมือ การสัมภาษณ์เชิงลึกแบบมีโครงสร้าง การสังเกตแบบมีส่วนร่วมและการสนทนากลุ่มย่อยโดยวิเคราะห์ข้อมูลเชิงพรรณนา ผลการวิจัยพบว่า 1) สะลัฟเชิงภาษาแปลว่า ชนรุ่นก่อน และเชิงวิชาการ หมายถึงบรรดาอุละมาอ์ที่สืบทอดมรดกจากท่านนบีมุหัมมัดe[1] ในเรื่องสัจธรรม ซึ่งมีชีวิตอยู่ในช่วงสามศตวรรษแรกของฮิจเราะฮ์ศักราชและท่านนบีได้ยืนยันว่า บุคคลเหล่านี้มีความประเสริฐยิ่ง ซึ่งมีแนวคิดคือจะใช้ตัวบทอัลกุรอาน และอัลหะดีษเป็นหลักฐานในการอ้างอิงก่อนหลักฐานทางสติปัญญา การยึดความเข้าใจของบรรดาเศาะหาบะฮฺ ตาบิอุต-ตาบิอีน และบรรดานักวิชาการมุสลิมร่วมสมัยที่ตามแนวทางสะลัฟ เป็นต้น 2) แนวทางนี้ได้เข้ามาในจังหวัดชายแดนภาคใต้ เริ่มจากกรุงเทพมหานครและทยอยลงสู่จังหวัดปัตตานีประมาณ ปี ค.ศ. 1943  เป็นต้นมา และ 3) ผู้ที่ยึดแนวทางสะลัฟใช้รูปแบบต่าง ๆ ในการพัฒนาสังคมมุสลิมคือ จัดตั้งสถาบันการศึกษาทุกระดับและสร้างมัสยิดเพิ่มมากขึ้นพร้อมฟื้นฟู จัดตั้งสถานที่อาศัยและดูแลเด็กกำพร้าสหกรณ์อิสลามที่ครบวงจรทั่วทุกจังหวัดในภาคใต้ ชาวไทยมุสลิมให้ความสำคัญกับการศึกษาควบคู่สายศาสนาและสามัญพร้อม ๆ กัน และสตรีไทยมุสลิมได้แต่งกายที่ถูกต้องตามหลักการศาสนา เป็นต้น

[1]อ่านว่า “ศ็อลลัลลอฮุอะลัยฮิวะสัลลัม” เป็นการพรภาวนาต่อท้ายชื่อของท่านนบีมุหัมมัด  มีความหมายว่า “ขอให้อัลลอฮฺ ทรงสดุดีและให้ความสันติแด่ท่าน” ซึ่งเป็นมารยาทที่ชาวมุสลิมควรกล่าวทุกครั้งหลังจากพาดพิง ที่มีการกล่าวถึงท่าน