แนวทางการจัดการเรียนรู้สังคมศึกษาเเบบบูรณาการ การคิดอย่างเป็นระบบสำหรับนักเรียนชั้นประถมศึกษา

ผู้แต่ง

  • จุฑาทิพย์ อินจันทร์ สาขาวิชาการศึกษา วิชาเอกสังคมศึกษา คณะศึกษาศาสตร์ มหาวิทยาลัยเชียงใหม่
  • แสวง แสนบุตร ภาควิชาปรัชญาและศาสนา คณะมนุษยศาสตร์ มหาวิทยาลัยเชียงใหม่
  • จารุณี ทิพยมณฑล ภาควิชาหลักสูตร การสอนและการเรียนรู้ คณะศึกษาศาสตร์ มหาวิทยาลัยเชียงใหม่
  • ชรินทร์ มั่งคั่ง ภาควิชาหลักสูตร การสอนและการเรียนรู้ คณะศึกษาศาสตร์ มหาวิทยาลัยเชียงใหม่

คำสำคัญ:

การคิดอย่างเป็นระบบ, การจัดการเรียนรู้สังคมศึกษา, การเรียนรู้แบบบูรณาการ, นักเรียนชั้นประถมศึกษา

บทคัดย่อ

งานวิจัยนี้มีวัตถุประสงค์เพื่อ 1) ศึกษาสภาพการจัดการเรียนการเรียนรู้สังคมศึกษาแบบบูรณาการการคิดอย่างเป็นระบบของนักเรียนชั้นประถมศึกษา 2) เสนอแนวทางการจัดการเรียนรู้สังคมศึกษาเเบบบูรณาการการคิดอย่างเป็นระบบของนักเรียนชั้นประถมศึกษา กลุ่มตัวอย่างที่ใช้ในการศึกษาคือ นักเรียนชั้นประถมศึกษา จำนวน 10 คน จากนักเรียนที่มีความสมัครใจ เครื่องมือที่ใช้ในการศึกษา แบบสัมภาษณ์แบบมีโครงสร้าง การวิเคราะห์ข้อมูลเชิงคุณภาพโดยการวิเคราะห์แบบอุปนัย แบบ Thematic analysis  ผลการศึกษา พบว่า 1) ครูมีการจัดการเรียนการสอนที่ส่งเสริมการคิดของนักเรียนค่อนข้างน้อย  การเรียนการสอนบางเนื้อหาครูใช้แต่วิธีการบรรยาย มีการใช้สื่อประกอบการสอนไม่สม่ำเสมอ การเรียนรู้จากภายนอกห้องเรียนมีข้อจำกัดเรื่องของเวลาเรียนและข้อจำกัดของโรงเรียน ด้านเนื้อหาในการจัดการเรียนการสอนในบางบทนั้นค่อนข้างมีมาก ครูเน้นการศึกษาเป็นรายบุคคล เน้นการท่องจำ ทำให้นักเรียนขาดความเข้าใจ ขาดการคิดที่เป็นขั้นเป็นตอน การวัดและประเมินผลการจัดการเรียนรู้ส่วนใหญ่ครูใช้วิธีการถามตอบกับนักเรียน  มีเพียงบางบทเรียนที่มีการใช้ข้อสอบในการประเมินผลก่อนการจัดการเรียนรู้และหลังการจัดการเรียนรู้  2) แนวทางการจัดกิจกรรมการเรียนรู้สังคมศึกษาเเบบบูรณาการการคิดอย่างเป็นระบบสำหรับนักเรียนชั้นประถมศึกษา ควรมีการจัดการเรียนรู้ โดย 1) การจัดกิจกรรมกลุ่ม 2) กรณีศึกษา 3) การใช้คำถาม และ กิจกรรมอื่น ๆ เช่น กิจกรรมแสวงหาความรู้ด้วยตนเอง กิจกรรมการใช้แหล่งเรียนรู้  กิจกรรมบทบาทสมมุติ กิจกรรมโครงงาน

เอกสารอ้างอิง

การศึกษานอกโรงเรียน. (2551). พระราชบัญญัติการศึกษาแห่งชาติ พ.ศ. 2542. กรุงเทพฯ: กรมการศึกษานอกโรงเรียน.

กระทรวงศึกษาธิการ. (2545). หลักสูตรการศึกษาขั้นพื้นฐาน พุทธศักราช 2544. กรุงเทพฯ: โรงพิมพ์องค์การรับส่งสินค้าและพัสดุภัณฑ์.

กานต์รวี บุษยานนท์. (2546). สภาพและปัญหาการจัดการเรียนการสอนกลุ่มสาระการเรียนรู้สังคมศึกษา ศาสนา และวัฒนธรรมในโรงเรียนแกนนำ สังกัดกรมสามัญศึกษา กรุงเทพมหานคร. (วิทยานิพนธ์ปริญญาครุศาสตรมหาบัณฑิต). กรุงเทพ:จุฬาลงกรณ์มหาวิทยาลัย.

กิติพร โชประการ และ กฤตยา ไชยศิวามงคล. (2542). ความคิดเห็นของบัณฑิต มหาวิทยาลัยอุบลราชธานี ต่อวิชาศึกษาทั่วไป กลุ่มวิชาสังคมศาสตร์และมนุษยศาสตร์. คณะศิลปศาสตร์. อุบลราชธานี: มหาวิทยาลัยอุบลราชธานี.

ขนิษฐา พจนานุกูลกิจ, กัมปนาท บริบูรณ์ และ คมกฤช จันทร์ขจร. (2559). รูปแบบการจัดการศึกษา “ห้องเรียนครอบครัว” เพื่อส่งเสริมการเรียนรู้ตลอดชีวิต. Veridian E-Journal, Silpakorn University, 9(2), 655-668.

ชฎาภรณ์ อินทร์ยา, ธูปทอง กว้างสวาสดิ์ และ อารยา ปิยะกุล. (2557). การใช้คําถามโสเครตีสเพื่อส่งเสริมทักษะการอ่านและความสามารถในการคิดอย่างมีวิจารณญาณชั้นมัธยมศึกษาปีที่ 3. วารสารสังคมศาสตร์วิชาการ, 7(1), 72-84.

ชรินทร์ มั่งคั่ง. (2560). อุดมคติวิทยา หลักสูตรสังคมศึกษาเพื่อปวงชน. กรุงเทพฯ: โรงพิมพ์แห่งจุฬาลงกรณ์มหาวิทยาลัย.

ดนุชา สลีวงศ์, ปราวีณยา สุวรรณณัฐโชติ และ สุพัตรา คูหากาญจน์. (2558). การพัฒนาการคิดวิจารณญาณด้วยการเรียนแบบกรณีศึกษาบนเว็บที่ใช้เทคนิคการตั้งคำถามและการคิดสะท้อน. วารสารบัณฑิตศึกษา มหาวิทยาลัยราชภัฏวไลยอลงกรณ์ ในพระบรมราชูปถัมภ์, 9(3), 197-208.

ดวงแข ณ สงขลา. (2547). รายงานผลการศึกษาผู้เรียนเป็นรายกรณี (Case study). กรุงเทพฯ.

ยุพิน พันธุ์ดิษฐ์. (2554). สภาพปัญหาการจัดการเรียนการสอน ตามหลักสูตรแกนกลางการศึกษาขั้นพื้นฐานพุทธศักราช 2551 ของครูกลุ่มสาระการเรียนรู้สังคมศึกษา ศาสนาและวัฒนธรรมในโรงเรียนมัธยมศึกษา จังหวัดขอนแก่น. มหาวิทยาลัยขอนแก่น.

ยสุตมา ประทุมชาติ, เพ็ญพิศุทธิ์ ใจสนิท และศิวภรณ์ สองแสน. (2559). ผลการจัดกิจกรรมการเรียนรู้แบบกระบวนการกลุ่มโดยใช้เทคนิคแผนผังความคิด เพื่อพัฒนาทักษะการคิดวิเคราะห์และทักษะการอ่านภาษาไทยของนักเรียนชั้นประถมศึกษาปีที่ 6. วารสารบัณฑิตศึกษา มหาวิทยาลัยราชภัฏเชียงราย, 9(21), 17-30.

วันเพ็ญ สุลง. (2561). การเรียนรู้โดยใช้กรณีศึกษาเพื่อส่งเสริมการคิดวิเคราะห์ วิชาการบริหารงานคุณภาพในองค์การ ระดับประกาศนียบัตรวิชาชีพชั้นสูง ชั้นปีที่ 2. (วิทยานิพนธ์วิทยาลัยครุศาสตร์). กรุงเทพ: มหาวิทยาลัยธุรกิจบัณฑิตย์.

สุมมนา โสตถิผลอนันต์. (2560). การพัฒนาความสามารถในการคิดอย่างเป็นระบบ โดยใช้การเรียนรู้แบบระดมสมองในการจัดทำผังมโนทัศน์. กรุงเทพ: มหาวิทยาลัยราชภัฏพระนคร.

เอื้อมพร หลินเจริญ. (2555). เทคนิคการวิเคราะห์ข้อมูลเชิงคุณภาพ. วารสารการวัดผลการศึกษา, 17(1).

ดาวน์โหลด

เผยแพร่แล้ว

2021-09-28

รูปแบบการอ้างอิง

อินจันทร์ จ., แสนบุตร แ., ทิพยมณฑล จ., & มั่งคั่ง ช. (2021). แนวทางการจัดการเรียนรู้สังคมศึกษาเเบบบูรณาการ การคิดอย่างเป็นระบบสำหรับนักเรียนชั้นประถมศึกษา. Trends of Humanities and Social Sciences Research, 9(2), 41–52. สืบค้น จาก https://so03.tci-thaijo.org/index.php/Humanties-up/article/view/222365

ฉบับ

ประเภทบทความ

บทความวิจัย