การพัฒนาแบบสังเกตการกลับเป็นซ้ำในผู้ป่วยโรคจิตเภท

Main Article Content

วีร์ เมฆวิลัย
ธนเนตร ฉันทลักษณ์วงศ์
ณิชาภา รัตนจันทร์
บุรินทร์ สุรอรุณสัมฤทธิ์

บทคัดย่อ

วัตถุประสงค์ เพื่อพัฒนาและทดสอบคุณสมบัติการวัดทางจิตวิทยาของแบบประเมินความเสี่ยงการกลับเป็นซ้ำในผู้ป่วยโรคจิตเภท (Schizophrenia Relapse Risk Assessment: SRRA) วัสดุและวิธีการ แบ่งเป็น 2 ระยะ ได้แก่ 1) สร้างข้อคำถามเพื่อศึกษาความตรงเชิงเนื้อหาและความเข้าใจทางภาษา และ 2) ทดสอบคุณสมบัติการวัดทางจิตวิทยาเทียบกับแบบประเมินอาการทางบวกและทางลบในผู้ป่วยจิตเภทชุด Positive and Negative Syndrome Scale (PANSS) กลุ่มตัวอย่างคือ ผู้ป่วยโรคจิตเภทที่ในโรงพยาบาลจิตเวช 2 แห่ง 184 คน เพื่อวิเคราะห์หาคุณสมบัติการวัดทางจิตวิทยาจากความตรงเชิงเนื้อหาโดยใช้ดัชนีความสอดคล้อง ความเที่ยงแบบความสอดคล้องภายใน (internal consistency) โดยใช้ Kuder-Richardson Formula 21 (KR-21) ความตรงเชิงโครงสร้างด้วยการวิเคราะห์องค์ประกอบและความตรงร่วมสมัยโดยใช้ค่าสัมประสิทธิ์สหสัมพันธ์ของเพียร์สัน ผลการศึกษา พบว่า SRRA แบ่งเป็น 3 องค์ประกอบ คือ การปฏิเสธและไม่ร่วมมือ 3 ข้อ อาการทางจิตและพฤติกรรมขาดการควบคุม 5 ข้อ และ ความกลัวที่ไม่เหมาะสม 2 ข้อ รวมจำนวน 10 ข้อ สามารถอธิบายความแปรปรวนของเครื่องมือในภาพรวมได้ 46.30% โดยมีความตรงเชิงเนื้อหาสูงมาก (item-content validity index: I-CVI=1) มีความเที่ยงอยู่ในระดับดี (KR-21= 0.75) มีความความสัมพันธ์ทางบวกค่อนข้างสูงกับ PANSS (r = 0.75, p = 0.04) สรุป แบบประมินความเสี่ยงการกลับเป็นซ้ำในผู้ป่วยโรคจิตเภท (SRRA) มีคุณสมบัติการวัดทางจิตวิทยาในด้านความตรงและความเที่ยงอยู่ในระดับสูง สามารถนำไปใช้ในการประเมินการกลับเป็นซ้ำโรคจิตเภทได้

Article Details

บท
นิพนธ์ต้นฉบับ

References

Addington, J., Addington, D., & Maticka-Tyndale, E. (2018). Cognitive functioning and positive and negative symptoms in schizophrenia. Schizophrenia Research, 5(2), 123-134.

Alvarez-Jimenez, M., Priede, A., Hetrick, S. E., Bendall, S., Killackey, E., Parker, A. G., McGorry, P. D., & Gleeson, J. F. (2012). Risk factors for relapse following treatment for first episode psychosis: A systematic review and meta-analysis of longitudinal studies. Schizophrenia Research, 139(1-3), 116-128.

Chabungbam, G., Avasthi, A., & Sharan, P. (2007). Sociodemographic and clinical factors associated with relapse in schizophrenia. Psychiatry and Clinical Neurosciences, 61(6), 587-593.

Cohen, J., Cohen, P., West, S. G., & Aiken, L. S. (2013). Applied multiple regression/correlation analysis for the behavioral sciences (3rd ed.). Routledge.

Eisner, E., Drake, R., & Barrowclough, C. (2013). Assessing early signs of relapse in psychosis: Review and future directions. Clinical Psychology Review, 33(5), 637-653.

Emsley, R., Chiliza, B., Asmal, L., & Harvey, B. H. (2013). The nature of relapse in schizophrenia. BMC Psychiatry, 13(1), 50-58.

Fabrigar, L. R., & Wegener, D. T. (2011). Exploratory factor analysis. Oxford University Press.

Gumley, A. I., MacBeth, A., Reilly, J. D., O'Grady, M., White, R. G., McLeod, H., Schwannauer, M., & Power, K. G. (2015). Fear of recurrence: Results of a randomized trial of relapse detection in schizophrenia. British Journal of Clinical Psychology, 54(1), 49-62.

Hor, K., & Taylor, M. (2010). Suicide and schizophrenia: A systematic review of rates and risk factors. Journal of Psychopharmacology, 24(Suppl.4), 81-90.

Hsu, C. C., & Sandford, B. A. (2007). The Delphi technique: Making sense of consensus, practical assessment. Research & Evaluation, 12(10), 1-8.

Jolliffe, I. T. (2002). Principal component analysis and factor analysis. In I. T. Jolliffe (Ed.), Principal component analysis (2nd ed., pp. 150-166). Springer.

Kay, S. R., Fiszbein, A., & Opler, L. A. (1987). The positive and negative syndrome scale (PANSS) for schizophrenia. Schizophrenia Bulletin, 13(2), 261-276.

Kishimoto, T., Robenzadeh, A., Leucht, C., Leucht, S., Watanabe, K., Mimura, M., Borenstein, M., Kane, J. M., & Correll, C. U. (2014). Long-acting injectable vs oral antipsychotics for relapse prevention in schizophrenia: a meta-analysis of randomized trials. Schizophrenia Bulletin, 40(1), 192-213.

Kleinman, A., Eisenberg, L., & Good, B. (2006). Culture, illness, and care: Clinical lessons from anthropologic and cross-cultural research. Focus, 4(1), 140-149. https://doi.org/10.1176/foc.4.1.140

Koo, T. K., & Li, M. Y. (2016). A guideline of selecting and reporting intraclass correlation coefficients for reliability research. Journal of Chiropractic Medicine, 15(2), 155-163. https://doi.org/10.1016/j.jcm.2016.02.012

Kuder, G. F., & Richardson, M. W. (1937). The theory of the estimation of test reliability. Psychometrika, 2(3), 151-160. https://doi.org/10.1007/BF02288391

Lecomte, T., Corbière, M., & Lysaker, P. H. (2019). A group cognitive behavioral intervention for people registered in supported employment programs: CBT-SE. Psychiatric Services, 70(1), 44-50.

Malla, A., Norman, R., Bechard-Evans, L., Schmitz, N., Manchanda, R., & Cassidy, C. (2005). Factors influencing relapse during a 2-year follow-up of first-episode psychosis in a specialized early intervention service. Psychological Medicine, 38(11), 1585-1593.

Mustafa, F. A., Burke, J. G., Abukmeil, S. S., Scanlon, J. J., & Cox, M. (2015). “Schizophrenia past clozapine”: reasons for clozapine discontinuation, mortality, and alternative antipsychotic prescribing. Pharmacopsychiatry, 48(01), 11-14.

Netemeyer, R. G., Bearden, W. O., & Sharma, S. (2003). Scaling procedures: Issues and applications. Sage Publications.

Olivares, J. M., Sermon, J., Hemels, M., & Schreiner, A. (2013). Definitions and drivers of relapse in patients with schizophrenia: A systematic literature review. Annals of General Psychiatry, 12(1), 32.

Polit, D. F., & Beck, C. T. (2008). Nursing research: Generating and assessing evidence for nursing practice. Lippincott Williams & Wilkins.

Spaniel, F., Bakstein, E., Anyz, J., Hlinka, J., Sieger, T., Hrdlicka, J., Zitka, T., & Höschl, C. (2018). Relapse in schizophrenia: Definitively not a bolt from the blue. Neuroscience Letters, 669, 68-74.

Sturmberg, J. P. (2019). The value of systems and complexity sciences for healthcare. Journal of Evaluation in Clinical Practice, 25(6), 1131-1138.

Taber, K. S. (2018). The use of Cronbach's alpha when developing and reporting research instruments in science education. Research in Science Education, 48(6), 1273-1296. https://doi.org/10.1007/s11165-016-9602-2

Takeuchi, H., Siu, C., Remington, G., Fervaha, G., Zipursky, R. B., Foussias, G., & Agid, O. (2019). Does relapse contribute to treatment resistance? Antipsychotic response in first-vs. second-episode schizophrenia. Neuropsychopharmacology, 44(6), 1036-1042. https://doi.org/10.1038/s41386-018-0278-3

Thames, A. D. (2008). Cultural differences in the psychosocial predictors of relapse in schizophrenia: Family environment and negative life events. Alliant International University.

Tohen, M., Chengappa, K. R., Suppes, T., Baker, R. W., Zarate, C. A., Bowden, C. L., Sachs, G. S., Kupfer, D. J., Ghaemi, S. N., Feldman, P. D., Risser, R. C., Evans, A. R., & Calabrese, J. R. (2004). Relapse prevention in bipolar I disorder: 18-month comparison of olanzapine plus mood stabiliser v. mood stabiliser alone. The British Journal of Psychiatry, 184(4), 337-345.

Vigod, S. N., Kurdyak, P. A., Dennis, C. L., Leszcz, T., Taylor, V. H., Blumberger, D. M., & Seitz, D. P. (2015). Transitional interventions to reduce early psychiatric readmissions in adults: Systematic review. The British Journal of Psychiatry, 206(1), 17-23.

Visanuyothin, T., Rungreangkulkij, S., Udomratn, P., & Arunpongpaisal, S. (2009). Development of Thai psychiatric symptom scale. Journal of the Psychiatric Association of Thailand, 54(3), 285-298.

Watkins, M. W. (2018). Exploratory factor analysis: A guide to best practice. Journal of Black Psychology, 44(3), 219-246. https://doi.org/10.1177/0095798418771807

World Health Organization. (2022). Schizophrenia. https://www.who.int/news-room/fact-sheets/detail/schizophrenia

Zipursky, R. B., Menezes, N. M., & Streiner, D. L. (2014). Risk of symptom recurrence with medication discontinuation in first-episode psychosis: A systematic review. Schizophrenia Research, 152(2-3), 408-414.