รูปแบบการพัฒนาการจัดการเรียนรู้แบบมีส่วนร่วมของชุมชน ด้านแหล่งเรียนรู้เกษตรพอเพียง

บทคัดย่อ

การวิจัยนี้มีวัตถุประสงค์เพื่อศึกษาสภาพปัจจุบันและสภาพที่พึงประสงค์ของการมีส่วนร่วมกับชุมชนในการจัดการเรียนรู้ด้านแหล่งเรียนรู้เกษตรพอเพียง พัฒนารูปแบบการจัดการเรียนรู้แบบมีส่วนร่วมของชุมชนด้านแหล่งเรียนรู้เกษตรพอเพียง และศึกษาผลการใช้รูปแบบ กลุ่มเป้าหมายประกอบด้วย ผู้นำชุมชน, ปราชญ์ชุมชน, ผู้อำนวยการโรงเรียน ครู และนักเรียนโรงเรียนบ้านคำบง ดำเนินงานวิจัย 3 ระยะ คือ ระยะการสำรวจข้อมูล ระยะพัฒนารูปแบบการจัดการเรียนรู้แบบมีส่วนร่วมของชุมชน และระยะการทดลองใช้รูปแบบ เครื่องมือที่ใช้ในการวิจัยได้แก่แบบสอบถามและแบบประเมินชนิดมาตราส่วนประมาณค่า 5 ระดับ รวมถึงการจัดประชุมและการสัมมนาอิงผู้เชี่ยวชาญ การวิเคราะห์ข้อมูลโดยใช้สถิติพื้นฐานคือค่าความถี่ ค่าร้อยละ ค่าเฉลี่ยและส่วนเบี่ยงเบนมาตรฐาน รวมทั้งค่าดัชนี PNI _Modified และการวิเคราะห์เชิงเนื้อหา

ผลการวิจัยพบว่า สภาพปัจจุบันและสภาพที่พึงประสงค์ของการมีส่วนร่วมกับชุมชนในการจัดการเรียนรู้ด้านแหล่งเรียนรู้เกษตรพอเพียง ภาพรวมอยู่ในระดับมาก โดยด้านที่มีความต้องการจำเป็นสูง ได้แก่ การรับประโยชน์ร่วมกัน และการร่วมปฏิบัติการตามลำดับ รูปแบบการจัดการเรียนรู้แบบมีส่วนร่วมของชุมชนด้านแหล่งเรียนรู้เกษตรพอเพียงมีองค์ประกอบสำคัญ 7 ด้าน ได้แก่ 1) ด้านหลักการและวัตถุประสงค์ 2) ด้านปัจจัยนำเข้า 3)ด้านกระบวนการมีส่วนร่วมของชุมชน (4) การร่วมประเมินผล (5) การรับประโยชน์ร่วมกัน 4) ด้านผลกระทบ 5) ด้านความสำเร็จ 6) ด้านข้อมูลป้อนกลับ และ 7) ด้านความยั่งยืน ที่มีความเป็นประโยชน์ ความเป็นไปได้ ความเหมาะสมและความถูกต้องของรูปแบบ ผลการใช้รูปแบบการพัฒนาการจัดการเรียนรู้แบบมีส่วนร่วมของชุมชนโดยผ่านโครงการพัฒนาคุณลักษณะอันพึงประสงค์ด้านอยู่อย่างพอเพียง ตามกรอบการประเมินแบบ CIPPIEST มีภาพรวมอยู่ในระดับมากที่สุด(= 4.58, S.D.= 0.43) โดยด้านที่มีความต้องการจำเป็นสูง ได้แก่ การรับประโยชน์ร่วมกัน และการร่วมปฏิบัติการตามลำดับ และมีความพึงพอใจต่อรูปแบบ ภาพรวมอยู่ในระดับมากที่สุด(= 4.53, S.D.= 0.47)