การบริหารทรัพย์สินในส่วนที่เป็นการหารายได้ของการรถไฟแห่งประเทศไทย

บทคัดย่อ

การวิจัยนี้มีวัตถุประสงค์ 3 ประการ (1) เพื่อวิเคราะห์สภาพแวดล้อมทั้งภายในและภายนอกที่มีผลต่อการบริหารทรัพย์สินในส่วนที่เป็นการหารายได้ของการรถไฟแห่งประเทศไทย (2) เพื่อวิเคราะห์กระบวนการบริหารทรัพย์สินในส่วนที่เป็นการหารายได้ของการรถไฟแห่งประเทศไทย และ (3) เพื่อนำเสนอรูปแบบจำลองที่แสดงถึงการบริหารทรัพย์สินในส่วนที่เป็นการหารายได้ของการรถไฟแห่งประเทศไทย

          การวิจัยนี้เป็นการวิจัยเชิงคุณภาพ ผู้ให้ข้อมูล ได้แก่ ผู้บริหารระดับสูง ผู้บริหารที่เกี่ยวข้องกับการบริหารทรัพย์สินของการรถไฟแห่งประเทศไทย และบุคลากรฝ่ายปฏิบัติงานบริหารทรัพย์สินของการถไฟแห่งประเทศไทย จำนวน 20 คน เก็บรวบรวมข้อมูลจากเอกสาร หลักฐาน และการสัมภาษณ์เชิงลึก วิเคราะห์ข้อมูลด้วยวิธีการวิเคราะห์เนื้อหา

          ผลการวิจัย (1) สภาพแวดล้อมที่มีผลต่อการบริหารทรัพย์สินของการรถไฟแห่งประเทศไทย เช่น กลยุทธ์ กฎ ระเบียบ ข้อบังคับ การขยายตัวทางการตลาดของที่ดินและอาคารสถานที่ สภาพเศรษฐกิจ การเมือง  และสังคม เป็นต้น (2) การวิเคราะห์กระบวนการในการบริหารทรัพย์สินมีดังนี้ การวางแผน พบว่า มีแผนงานแต่ไม่สามารถปฏิบัติได้ทั้งหมด การจัดการ พบว่า มีกฎเกณฑ์ชัดเจนแต่ไม่เหมาะสมกับสภาพปัจจุบัน การควบคุมบำรุงรักษา พบว่า มีหน่วยงานรับผิดชอบ การจำหน่ายและการทำลาย พบว่า มีความเหมาะสม และ (3) รูปแบบจำลองที่แสดงถึงการบริหารทรัพย์สินในส่วนที่เป็นการหารายได้ของการรถไฟแห่งประเทศไทย ประกอบด้วย (ก) การวางแผน ได้แก่ การจัดตั้งหน่วยงานรับผิดชอบ การมีสารสนเทศที่มีประสิทธิภาพ การมีแผนพัฒนาที่ดิน และการปรับใช้รูปแบบการจัดการทางธุรกิจ (ข) การจัดการ ได้แก่ การบริหารแบบธุรกิจ การสร้างการมีส่วนร่วมกับเอกชนในการจัดการและการลงทุน การปรับลดขั้นตอนดำเนินงานให้คล่องตัว การปรับการจัดการและพัฒนาด้านบุคลากร และการนำเทคโนโลยีที่ทันสมัยมาใช้ (ค) การควบคุมและการบำรุงรักษา ได้แก่ การกำหนดรายละเอียดต่าง ๆ ในสัญญาเช่าอย่างชัดเจน  หน่วยงานที่รับผิดชอบดำเนินการอย่างเคร่งครัด และการจ้างบริษัทเอกชนที่มีความชำนาญ และ (ง) การจำหน่ายและการทำลาย ได้แก่ การปฏิบัติตามระเบียบ การดำเนินงานมีความรวดเร็วและโปร่งใส