กลยุทธ์การบริหารจัดการทุนวัฒนธรรมผ่านการมีส่วนร่วม: แนวทางยกระดับเศรษฐกิจชุมชนตำบลท่าขนุน อำเภอทองผาภูมิ จังหวัดกาญจนบุรี

บทคัดย่อ

        การวิจัยครั้งนี้มีวัตถุประสงค์เพื่อพัฒนากลยุทธ์การบริหารจัดการทุนวัฒนธรรมโดยใช้กระบวนการมีส่วนร่วมของชุมชน และนำกลยุทธ์ไปประยุกต์ใช้ผ่านเทศกาลถนนตลาดนั่งยองในการยกระดับเศรษฐกิจชุมชน พร้อมทั้งศึกษาผลกระทบทางเศรษฐกิจและสังคมที่เกิดขึ้นในตำบลท่าขนุน กลุ่มเป้าหมาย จำนวน 48 คน ประกอบด้วยตัวแทนกลุ่มชาติพันธุ์มอญ กะเหรี่ยง และคนไทยพื้นถิ่น ผู้นำชุมชน เยาวชน ผู้ประกอบการวัฒนธรรม และหน่วยงานภาครัฐ เครื่องมือที่ใช้ในการเก็บข้อมูล ได้แก่ แบบสัมภาษณ์กึ่งโครงสร้าง แบบสังเกตแบบมีส่วนร่วม และแบบสนทนากลุ่ม ผลการวิจัยพบว่า 1) ตำบลท่าขนุนมีทุนวัฒนธรรมที่เข้มแข็งใน 4 มิติ ได้แก่ ประเพณีท้องถิ่น อาหารพื้นเมือง ผลิตภัณฑ์ท้องถิ่น และกิจกรรมศิลปะพื้นบ้าน 2) การประยุกต์ใช้กลยุทธ์ในเทศกาลถนนตลาดนั่งยองช่วยฟื้นฟูทุนวัฒนธรรม สร้างสรรค์ผลิตภัณฑ์ใหม่ และส่งเสริมกิจกรรมท่องเที่ยวเชิงวัฒนธรรมที่ดึงดูดนักท่องเที่ยวได้อย่างต่อเนื่อง 3) กลยุทธ์ดังกล่าวส่งผลให้รายได้เฉลี่ยครัวเรือนในชุมชนเพิ่มขึ้นร้อยละ 25 ชุมชนมีความสามัคคีเพิ่มขึ้น เยาวชนมีบทบาทในการสืบทอดวัฒนธรรม และเกิดการจัดการพื้นที่สาธารณะอย่างเป็นระบบ กล่าวโดยสรุป กลยุทธ์การบริหารจัดการทุนวัฒนธรรมโดยใช้กระบวนการมีส่วนร่วมเป็นเครื่องมือสำคัญในการยกระดับเศรษฐกิจและเสริมสร้างความยั่งยืนทางสังคมของชุมชนพหุวัฒนธรรมอย่างเป็นรูปธรรม