โลกทัศน์เชิงวัฒนธรรมจากชื่อพันธุ์ข้าวพื้นเมืองพิษณุโลก

บทคัดย่อ

บทความวิจัยเรื่องนี้มีวัตถุประสงค์เพื่อศึกษาวิเคราะห์โลกทัศน์เชิงวัฒนธรรมซึ่งสะท้อนจากชื่อพันธุ์ข้าวพื้นเมืองพิษณุโลกในเอกสารของกรมวิชาการเกษตรเรื่อง พันธุ์ข้าวพื้นเมืองไทย (2543) โดยศึกษาวิเคราะห์จากกลุ่มตัวอย่างของการวิจัยคือชื่อพันธุ์ข้าวพื้นเมืองพิษณุโลก 3 หมวดความหมาย ได้แก่ หมวดความหมายคุณลักษณ หมวดความหมายคนหรืออวัยวะของคน และหมวดความหมายสถานที่ 146 ชื่อพันธุ์ เป็นการศึกษาเชิงมานุษยวิทยาภาษาศาสตร์โดยอาศัยกรอบแนวคิดภาษาสัมพัทธ์เป็นสำคัญ และใช้ระเบียบวิธีวิจัยเชิงมานุษยวิทยาคือการออกภาคสนาม โดยการสังเกตอย่างมีส่วนร่วม แบบเข้าร่วมระดับน้อย  ผลการวิจัยพบโลกทัศน์เชิงวัฒนธรรม 11 ประการ ได้แก่ ระบบคิดของชาวนาในวัฒนธรรมข้าวดั้งเดิม ภูมิปัญญาพื้นบ้าน วิถีการดำรงชีวิต ภาษาเก่า ธรรมชาติและสิ่งแวดล้อมทางกายภาพ ความเชื่อ ค่านิยมในสังคม ระบบเศรษฐกิจแบบยังชีพ ระบบครอบครัวและเครือญาติ ขนบธรรมเนียมประเพณี และระบบการปกครอง