The Self Transformation Ritual in Course of Life of The Lua Borluang in Hot District of Chiang Mai: A study in Folklore Approach

บทคัดย่อ

งานวิจัยนี้มีวัตถุประสงค์ เพื่อศึกษาพิธีกรรมการเปลี่ยนผ่านระหว่างช่วงชีวิต ผ่านพิธีรับขวัญลูกชายคนแรกของตระกูลฝ่ายเจ้า ของกลุ่มชาติพันธุ์ลัวะบ่อหลวง อ.ฮอด จ.เชียงใหม่ ซึ่งยังเป็นชุมชนของสังคมกสิกรรมแบบโบราณ ที่อยู่บนโครงสร้างความสัมพันธ์ทางสังคมแบบเครือญาติทางสายโลหิต ทั้งนี้โดยศึกษาผ่านแนวคิดและทฤษฎีคติชนวิทยาด้านการวิเคราะห์โครงสร้างระบบความสัมพันธ์ทางสังคม และบทบาทหน้าที่ของพิธีกรรม ผลการศึกษาพบว่า พิธีกรรมที่เกิดขึ้นภายใต้โครงสร้างความสัมพันธ์ทางชนชั้นของกลุ่มชาติพันธุ์ และสามัญสำนึกในระบบจักรวาลวิทยาแบบดั้งเดิมนั้น คือแบบแผนของการต่อสู้แข่งขันเพื่อสร้างอำนาจต่อรองของสังคมชนชั้น และการช่วงชิงอำนาจเชิงพื้นที่ทางสังคม กับพื้นที่ทางจิตวิญญาณ ระหว่างฝ่ายมเหสีในกลุ่มตระกูลของชนชั้นฝ่ายเจ้า กับฝ่ายชายาในกลุ่มตระกูลของชนชั้นสามัญชนธรรมดาของกลุ่มชาติพันธุ์ลัวะด้วยกันเองเป็นการผลิตซ้ำการสร้างความหมายในเชิงอำนาจของฝ่ายชายาจากชนชั้นผ้มู ีอำนาจต่ำกว่า ที่ต่อสู้ช่วงชิงพื้นที่ทางสังคมกับฝ่ายมเหสี ที่แสดงผ่านพิธีกรรมการรับขวัญลูกชายคนแรกของตระกูลฝ่ายเจ้า ในรูปของระบบสัญลักษณ์ อันเป็นภาพตัวแทนของระบบความสัมพันธ์ในชุมชน ที่สะท้อนผ่านอำนาจและการต่อสู้ช่วงชิงคำอธิบายถึงสถานภาพทางชนชั้นของตัวเอง โดยอาศัยการพลีกรรมสัตว์ใช้งานที่มีค่าในการเซ่นสังเวยวิญญาณบรรพบุรุษ เพื่อแลกกับการคุ้มครองปกปักรักษาชีวิตของสมาชิกใหม่ที่เป็นชายคนแรกของครอบครัวของผู้มีอำนาจ การต่อรองกับอำนาจศักดิ์สิทธิ์เหนือธรรมชาติผ่านพิธีตัดเกิด อันหมายถึงตัดระบบความสัมพันธ์เชิงอำนาจกับพ่อเกิดแม่เกิดในชาติภพก่อน ก่อนที่จะเปลี่ยนภพเปลี่ยนชาติมาเกิดในชาติใหม่นี้ รวมถึงการสร้างขวัญกำลังใจเพื่อให้หายจากการเจ็บไข้ได้ป่วย โดยการผลิตซ้ำกระบวนการต่อรอง ช่วงชิงความหมายและช่วงชิงพื้นที่ทางสังคมแห่งชนชั้น เพื่อให้เกิดดุลแห่งอำนาจทางสังคมในการอยู่ร่วมกันอย่างสันติสุขสืบไป