โลกทัศน์ของชาวล้านนาจากคำนามล้านนาที่ปรากฎในพจนานุกรมล้านนา-ไทย ฉบับแม่ฟ้าหลวง (Worldview Analysis of Lanna People Reflected through The Lanna's Nouns Collected from Lanna-Thai Dictionary, Mae Fah Luang Version) Worldview Analysis of Lanna People Reflected through The Lanna's Nouns Collected from Lanna-Thai Dictionary, Mae Fah Luang Version
Article Sidebar
เผยแพร่แล้ว:
มิ.ย. 14, 2018
คำสำคัญ:
-
Main Article Content
บทคัดย่อ
บทความนี้มีวัตถุประสงค์เพื่อวิเคราะห์โลกทัศน์ของชาวล้านนาจากคำนามล้านนาที่ปรากฏใน
พจนานุกรมล้านนา-ไทย ฉบับแม่ฟ้าหลวง จำนวน 571 คำ โดยใช้แนวคิดสมมติฐานซาเพียร์-วอร์ฟ และ
แนวคิด การวิเคราะห์ความหมายของคำของเฟร้ก ผลการวิเคราะห์พบว่า คำนามเหล่านั้นสะท้อนโลกทัศน์
ของชาวล้านนา 3 ด้าน ได้แก่ ด้านแรก โลกทัศน์ด้านความเชื่อ ศาสนา และประเพณี ชาวล้านนา
มีความเชื่อเกี่ยวกับสิ่งเหนือธรรมชาติ พิธีกรรม ฤกษ์ยาม ปรากฏการณ์ อีกทั้ง ชาวล้านนายังเชื่อมโยง
พุทธศาสนาและประเพณีเข้าไว้ด้วยกันอย่างกลมกลืน ด้านที่สอง โลกทัศน์ด้านชนชั้นและโลกทัศน์
ด้านการปกครอง ชาวล้านนามีการปกครองแบบชนชั้น แบ่งออกเป็น ชนชั้นปกครอง และชนชั้น
ถูกปกครอง และด้านที่สาม โลกทัศน์ด้านวิถีชีวิต แบ่งออกเป็น วิถีชีวิตเกี่ยวกับภูมิศาสตร์ เครื่องอาศัย
เลี้ยงชีพ การประกอบอาชีพ และศิลปะ
Article Details
ประเภทบทความ
บทความวิจัย
ต้นฉบับที่ได้รับการตีพิมพ์ในวารสารคณะศิลปศาสตร์ มหาวิทยาลัยแม่โจ้ ถือเป็นกรรมสิทธิ์ของมหาวิทยาลัยแม่โจ้ ห้ามนำข้อความทั้งหมดหรือบางส่วนไปพิมพ์ซ้ำ เว้นเสียแต่จะได้รับอนุญาตจากมหาวิทยาลัยฯ เป็นลายลักษณ์อักษร
เอกสารอ้างอิง
1. คะนอง วังฝายแก้ว. (2554). สืบสานภูมิปัญญาท้องถิ่น. สืบค้น 20 สิงหาคม 2559, จาก www.gotoknow.org
2. นันทริยา ลำเจียกเทศ. (2539). คำไวยากรณ์ที่กลายมาเป็นคำนามเรียกอวัยวะและส่วนของพืชในภาษาไทยล้านนา(วิทยานิพนธ์ปริญญาดุษฎีบัณฑิต). กรุงเทพฯ : จุฬาลงกรณ์มหาวิทยาลัย.
3. พระธรรมดิลก. (2538). ตำนานอินทขิล (ฉบับสมโภช 600 ปี พระธาตุเจดีย์หลวง). เชียงใหม่ : บุณยศิริงานพิมพ์.
4. พระนพบุรี มหาวรรณ์. (2549). ภาพสะท้อนโลกทัศน์ชาวล้านนาในนวนิยายของมาลาคำจันทร์ (วิทยานิพนธ์ปริญญามหาบัณฑิต). เชียงใหม่ : มหาวิทยาลัยเชียงใหม่.
5. มหาวิทยาลัยฟาร์อีสเทอร์น. (2554). พุทธศาสนาในล้านนา. สืบค้น 12 กันยายน 2559, จาก www.templethailand.org
6. เรณู อรรฐาเมศร์. (2528). โลกทัศน์ชาวล้านนาไทยจากวรรณกรรม (วิทยานิพนธ์ปริญญามหาบัณฑิต). กรุงเทพฯ : มหาวิทยาลัยศรีนครินทรวิโรฒ ประสานมิตร.
7. วรรณภา สรรพสิทธิ์. (2554). การสลับหน้าที่ระหว่างคำนามกับคำกริยาในภาษาไทย (วิทยานิพนธ์ ปริญญาดุษฎีบัณฑิต). กรุงเทพฯ : จุฬาลงกรณ์มหาวิทยาลัย.
8. ศราวุธ หล่อดี. (2558). โลกทัศน์ของชาวไทลื้อจากคำประสมที่มีคำว่า “หัว” ในภาษาไทลื้อ (รายงานผลการวิจัย). พะเยา : มหาวิทยาลัยพะเยา.
9. ศุภวรรณ มองเพชร. (2542). การเปรียบเทียบคำยืมที่ปรากฏในอัขราภิธานศรับย์ของหมอบรัดเลย์ พ.ศ. 2416 กับคำยืมที่ปรากฏในพจนานุกรมฉบับราชบัณฑิตยสถาน พ.ศ. 2525 (วิทยานิพนธ์ปริญญามหาบัณฑิต). มหาสารคาม : มหาวิทยาลัยมหาสารคาม.
10. สมปอง ตาลเพชร. (2534). การเปลี่ยนแปลงของคำวิเศษณ์ : ศึกษาจากอักขราภิธานศรับท์ของหมอปรัดเล และพจนานุกรม ฉบับราชบัณฑิตยสถาน พ.ศ. 2525 (วิทยานิพนธ์ปริญญามหาบัณฑิต). พิษณุโลก : มหาวิทยาลัยนเรศวร.
11. สรสัวดี อ๋องสกลุ . (2557). ประวัติศาสตร์ล้านนา. (พิมพ์ครั้งที่ 10). เชียงใหม่ : อมรรินทร์บุ๊คเซนเตอร์
12. สาวิตรี แสงสว่าง. (2537). การวิเคราะห์คำภาษาตระกูลไทในไตรภูมิกถา (วิทยานิพนธ์ปริญญามหาบัณฑิต).นครปฐม : มหาวิทยาลัยศิลปากร.
13. สำนักหอสมุด มหาวิทยาลัยเชียงใหม่. (2550). อาหารพื้นบ้านล้านนา. สืบค้น 13 กันยายน 2559,จาก www.library.cmu.ac.th/ntic/lannafood/
14. สำนักหอสมุด มหาวิทยาลัยเชียงใหม่. (2555ก). ประเพณีล้านนา : ประเพณีปีใหม่เมืองวันปากเดือน ปากวัน ปากยาม. สืบค้น 20 สิงหาคม 2559, จาก www.library.cmu.ac.th
15. สำนักหอสมุด มหาวิทยาลัยเชียงใหม่. (2555ข). ประเพณีล้านนา : ประเพณีปีใหม่เมือง วันปากปี.สืบค้น 20 สิงหาคม 2559, จาก www.library.cmu.ac.th
16. สำนักหอสมุด มหาวิทยาลัยเชียงใหม่. (2555ค). ประเพณีล้านนา : ประเพณีปีใหม่เมือง วันพญาวัน.สืบค้น 20 สิงหาคม 2559, จาก www.library.cmu.ac.th
17. สุพรรณี ปูนะอุต. (6 มกราคม 2554). การแต่งกายของชาวล้านนา. สืบค้น 25 สิงหาคม 2559,จาก www.supanneelpru.wordpress.com
18. อมรา ประสิทธิ์รัฐสินธุ์. (2522). สมมติฐานซาเพียร์-วอร์ฟ. วารสารอักษรศาสตร์. 11(2), 20-32.
19. อมรา ประสิทธิ์รัฐสินธุ์, กัณฑิมา รักวงษ์วาน, มนสิการ เฮงสุวรรณ และสิริวิมล ศุกรศร (2555). บุคคลสำคัญและความคิดหลักในอรรถศาสตร์ชาติพันธุ์ : การเข้าถึงวัฒนธรรมโดยผ่านภาษา.
กรุงเทพฯ : จุฬาลงกรณ์มหาวิทยาลัย.
20. อรพินท์ โลกัตถจริยา. (2538). การวิเคราะห์การเปลี่ยนแปลงคำศัพท์ในพจนานุกรมฉบับราชบัณฑิตยสถาน พ.ศ. 2493 พิมพ์ครั้งที่ 5 และ พ.ศ. 2525 พิมพ์ครั้งที่ 2 (วิทยานิพนธ์ปริญญามหาบัณฑิต).นครปฐม : มหาวิทยาลัยมหิดล.
21. อุดม รุ่งเรืองศรี. (2547). พจนานุกรมล้านนา-ไทย ฉบับแม่ฟ้าหลวง. เชียงใหม่ : มิ่งเมือง.
22. เอื้อมพร จรนามล. (2554). โลกทัศน์ที่ปรากฏในนิทานพื้นบ้านไทลื้อ อำเภอเชียงคำ จังหวัดพะเยา (รายงานผลการวิจัย). พะเยา : มหาวิทยาลัยพะเยา.
23. โฮงเฮียนสืบสานภูมิปัญญาล้านนา. (2558). ประวัติดนตรีล้านนา. สืบค้น 26 สิงหาคม 2559, จาก www.lannawisdoms.exteen.com
2. นันทริยา ลำเจียกเทศ. (2539). คำไวยากรณ์ที่กลายมาเป็นคำนามเรียกอวัยวะและส่วนของพืชในภาษาไทยล้านนา(วิทยานิพนธ์ปริญญาดุษฎีบัณฑิต). กรุงเทพฯ : จุฬาลงกรณ์มหาวิทยาลัย.
3. พระธรรมดิลก. (2538). ตำนานอินทขิล (ฉบับสมโภช 600 ปี พระธาตุเจดีย์หลวง). เชียงใหม่ : บุณยศิริงานพิมพ์.
4. พระนพบุรี มหาวรรณ์. (2549). ภาพสะท้อนโลกทัศน์ชาวล้านนาในนวนิยายของมาลาคำจันทร์ (วิทยานิพนธ์ปริญญามหาบัณฑิต). เชียงใหม่ : มหาวิทยาลัยเชียงใหม่.
5. มหาวิทยาลัยฟาร์อีสเทอร์น. (2554). พุทธศาสนาในล้านนา. สืบค้น 12 กันยายน 2559, จาก www.templethailand.org
6. เรณู อรรฐาเมศร์. (2528). โลกทัศน์ชาวล้านนาไทยจากวรรณกรรม (วิทยานิพนธ์ปริญญามหาบัณฑิต). กรุงเทพฯ : มหาวิทยาลัยศรีนครินทรวิโรฒ ประสานมิตร.
7. วรรณภา สรรพสิทธิ์. (2554). การสลับหน้าที่ระหว่างคำนามกับคำกริยาในภาษาไทย (วิทยานิพนธ์ ปริญญาดุษฎีบัณฑิต). กรุงเทพฯ : จุฬาลงกรณ์มหาวิทยาลัย.
8. ศราวุธ หล่อดี. (2558). โลกทัศน์ของชาวไทลื้อจากคำประสมที่มีคำว่า “หัว” ในภาษาไทลื้อ (รายงานผลการวิจัย). พะเยา : มหาวิทยาลัยพะเยา.
9. ศุภวรรณ มองเพชร. (2542). การเปรียบเทียบคำยืมที่ปรากฏในอัขราภิธานศรับย์ของหมอบรัดเลย์ พ.ศ. 2416 กับคำยืมที่ปรากฏในพจนานุกรมฉบับราชบัณฑิตยสถาน พ.ศ. 2525 (วิทยานิพนธ์ปริญญามหาบัณฑิต). มหาสารคาม : มหาวิทยาลัยมหาสารคาม.
10. สมปอง ตาลเพชร. (2534). การเปลี่ยนแปลงของคำวิเศษณ์ : ศึกษาจากอักขราภิธานศรับท์ของหมอปรัดเล และพจนานุกรม ฉบับราชบัณฑิตยสถาน พ.ศ. 2525 (วิทยานิพนธ์ปริญญามหาบัณฑิต). พิษณุโลก : มหาวิทยาลัยนเรศวร.
11. สรสัวดี อ๋องสกลุ . (2557). ประวัติศาสตร์ล้านนา. (พิมพ์ครั้งที่ 10). เชียงใหม่ : อมรรินทร์บุ๊คเซนเตอร์
12. สาวิตรี แสงสว่าง. (2537). การวิเคราะห์คำภาษาตระกูลไทในไตรภูมิกถา (วิทยานิพนธ์ปริญญามหาบัณฑิต).นครปฐม : มหาวิทยาลัยศิลปากร.
13. สำนักหอสมุด มหาวิทยาลัยเชียงใหม่. (2550). อาหารพื้นบ้านล้านนา. สืบค้น 13 กันยายน 2559,จาก www.library.cmu.ac.th/ntic/lannafood/
14. สำนักหอสมุด มหาวิทยาลัยเชียงใหม่. (2555ก). ประเพณีล้านนา : ประเพณีปีใหม่เมืองวันปากเดือน ปากวัน ปากยาม. สืบค้น 20 สิงหาคม 2559, จาก www.library.cmu.ac.th
15. สำนักหอสมุด มหาวิทยาลัยเชียงใหม่. (2555ข). ประเพณีล้านนา : ประเพณีปีใหม่เมือง วันปากปี.สืบค้น 20 สิงหาคม 2559, จาก www.library.cmu.ac.th
16. สำนักหอสมุด มหาวิทยาลัยเชียงใหม่. (2555ค). ประเพณีล้านนา : ประเพณีปีใหม่เมือง วันพญาวัน.สืบค้น 20 สิงหาคม 2559, จาก www.library.cmu.ac.th
17. สุพรรณี ปูนะอุต. (6 มกราคม 2554). การแต่งกายของชาวล้านนา. สืบค้น 25 สิงหาคม 2559,จาก www.supanneelpru.wordpress.com
18. อมรา ประสิทธิ์รัฐสินธุ์. (2522). สมมติฐานซาเพียร์-วอร์ฟ. วารสารอักษรศาสตร์. 11(2), 20-32.
19. อมรา ประสิทธิ์รัฐสินธุ์, กัณฑิมา รักวงษ์วาน, มนสิการ เฮงสุวรรณ และสิริวิมล ศุกรศร (2555). บุคคลสำคัญและความคิดหลักในอรรถศาสตร์ชาติพันธุ์ : การเข้าถึงวัฒนธรรมโดยผ่านภาษา.
กรุงเทพฯ : จุฬาลงกรณ์มหาวิทยาลัย.
20. อรพินท์ โลกัตถจริยา. (2538). การวิเคราะห์การเปลี่ยนแปลงคำศัพท์ในพจนานุกรมฉบับราชบัณฑิตยสถาน พ.ศ. 2493 พิมพ์ครั้งที่ 5 และ พ.ศ. 2525 พิมพ์ครั้งที่ 2 (วิทยานิพนธ์ปริญญามหาบัณฑิต).นครปฐม : มหาวิทยาลัยมหิดล.
21. อุดม รุ่งเรืองศรี. (2547). พจนานุกรมล้านนา-ไทย ฉบับแม่ฟ้าหลวง. เชียงใหม่ : มิ่งเมือง.
22. เอื้อมพร จรนามล. (2554). โลกทัศน์ที่ปรากฏในนิทานพื้นบ้านไทลื้อ อำเภอเชียงคำ จังหวัดพะเยา (รายงานผลการวิจัย). พะเยา : มหาวิทยาลัยพะเยา.
23. โฮงเฮียนสืบสานภูมิปัญญาล้านนา. (2558). ประวัติดนตรีล้านนา. สืบค้น 26 สิงหาคม 2559, จาก www.lannawisdoms.exteen.com
