อุปลักษณ์เชิงมโนทัศน์ของคำว่า “ครอบครัว” ในบริบทสังคมไทย
Article Sidebar
Main Article Content
บทคัดย่อ
งานวิจัยนี้มีวัตถุประสงค์เพื่อวิเคราะห์อุปลักษณ์เชิงมโนทัศน์ของคำว่า “ครอบครัว” ในบริบทของสังคมไทยตามกรอบแนวคิดอุปลักษณ์เชิงมโนทัศน์ของเลคอฟและจอห์นสัน (Lakoff & Johnson, 1980) โดยเก็บข้อมูลจากคลังข้อมูลภาษาไทยแห่งชาติ (Thai National Corpus) ของภาควิชาภาษาศาสตร์ จุฬาลงกรณ์มหาวิทยาลัย เป็นข้อความที่มีคำว่า “ครอบครัว” จากหัวข้อหนังสือพิมพ์และงานเขียนกึ่งวิชาการ จำนวน 4,263 ข้อความ วิเคราะห์ตีความอุปลักษณ์เชิงมโนทัศน์ในรูปแบบพรรณนาวิเคราะห์ ผลการวิจัยพบถ้อยคำอุปลักษณ์ของคำว่า “ครอบครัว” จำนวน 1,304 ถ้อยคำอุปลักษณ์ สะท้อนอุปลักษณ์เชิงมโนทัศน์ในมุมมองของผู้ใช้ภาษาไทยจำนวน 4 มโนทัศน์ ได้แก่ [ครอบครัว คือ พื้นที่] [ครอบครัว คือ มนุษย์] [ครอบครัว คือ วัตถุสิ่งของ] และ [ครอบครัว คือ สิ่งปลูกสร้าง] ผลการวิจัยสะท้อนระบบมโนทัศน์ของผู้ใช้ภาษาไทยที่มีต่อคำว่าครอบครัวในมุมมองด้านบวกว่าครอบครัวในอุดมคติคือครอบครัวที่อบอุ่น มั่นคง ส่วนมุมมองด้านลบคือครอบครัวเป็นสิ่งที่เปราะบางต้องดูแล จุนเจือ ช่วยเหลือและประคับประคอง
Article Details
อนุญาตภายใต้เงื่อนไข Creative Commons Attribution-NonCommercial-NoDerivatives 4.0 International License.
ข้อความรู้ใด ๆ ตลอดจนข้อคิดเห็นใด ๆ เป็นของผู้เขียนแต่ละท่านโดยเฉพาะ คณะมนุษยศาสตร์ มหาวิทยาลัยนเรศวร และกองบรรณาธิการวารสารมนุษยศาสตร์ฯ ไม่จำเป็นต้องเห็นพ้องด้วย
เอกสารอ้างอิง
Cuc, V. H. (2020). Conceptual metaphor a family is a house in Vietnamese. VNU Journal of Foreign Studies, 36(6), 43-56. http://dx.doi.org/10.25073/2525-2445/vnufs.4628
Department of Women's Affairs and Family Development. (2023). Phaen patibatkan dan khropkhrua phoso 2566–2570 [Family Operations Plan 2023–2027]. Ministry of Social Development and Human Security. https://www.dwf.go.th/storage/43472/แผนปฏิบัติการด้านครอบครัว-พ.ศ.-2566-2570.pdf
Eakkapochana, D. (2022). Conceptual metaphors of sin in Thai. Chophayom Journal, 34(1), 13-42. https://so01.tci-thaijo.org/index.php/ejChophayom/article/view/262401
Gibbs, R. (1994). The poetics of mind: Figurative thought, language, and understanding. Cambridge University Press.
Gottman, J. M., & Carrère, S. (1994). Why can't men and women get along? Developmental roots and marital inequities. In D. J. Canary & L. Stafford (Eds.), Communication and relational maintenance (pp. 203-229). Academic Press. https://psycnet.apa.org/record/1994-97164-010
Kaewjungate, W. (2023). Stress: A study of a conceptual metaphor of Thai language users on Twitter. Journal of Liberal Arts Thammasat University, 23(3), 111-139. https://so03.tci-thaijo.org/index.php/liberalarts/article/view/264020
Kiełtyka, R., & Grząśko, A. (2024). The conceptual metaphor parents are animals: On linguistic terms used figuratively for types of parenting. Journal of the Spanish Association of Anglo-American Studies, 46(1), 171-194. http://doi.org/10.28914/Atlantis-2024-46.1.10
Kinasen, W., Jindawat, W., Bangbon, P., & Wuttikorn, J. (2018). The strength creation of family institution according to the six directions of the people in the area of metropolitan region for family happiness. The Journal of Sirindhornparithat, 19(1), 42-56. https://so06.tci-thaijo.org/index.php/jsrc/article/view/198120
Kövecses, Z. (2010). Metaphor: A practical introduction. Oxford University Press.
Krainatee, M., Dhammasaccakarn, W., & Sungkharat, U. (2020). Family: The social key institutions and roles of holistic human development. Parichart Journal, 33(1), 1-16. https://so05.tci-thaijo.org/index.php/parichartjournal/article/view/158941
Lakoff, J., & Johnson, M. (1980). Metaphors we live by. The University of Chicago Press.
Li, S. (2006). Exploration of society as family metaphor in the Chinese culture. Intercultural Communication Studies, 15(3), 110-125. https://citeseerx.ist.psu.edu/document?repid=rep1&type=pdf&doi=99a6a90e53711e4e91663b36a27afd3b92f174c0
Mongkolyos, W., & Nantachantoon, S. (2024). Kindness, or /námjai/: A study of conceptual metaphor in Thai. Journal of MCU Buddhapanya Review, 9(1), 64-77. https://so03.tci-thaijo.org/index.php/jmbr/article/view/266419
Namsopa, P., & Pewporchai, P. (2019). The presentation of family ideology in Facebook Fanpage Little Monster. National & International Conference, 10(1), 803-814. http://journalgrad.ssru.ac.th/index.php/8thconference/article/view/1958
Phatthanasutinon, T. (2022). Conceptual Metaphor related to “Bunkhun” in Thai. Vannavidas, 22(2), 41-68. https://so06.tci-thaijo.org/index.php/VANNAVIDAS/article/view/256023
Saiyarot, A. (2024). Conceptual metaphor of richness – poverty in northeastern Thai dialect. Journal of Social Science and Cultural, 8(5), 234-245. https://so06.tci-thaijo.org/index.php/JSC/article/view/273715
Tangchonlatip, K. (2021). Chapter 1 Introduction. In R. Gray & K. Tangchonlatip (Eds), Niyam praphet khropkhrua lae datchani tuachiwat khropkhrua yu di mi suk: Kan thopthuan wannakam [Definition, family types, and family well-being indicators/indexs: A literature review] (pp. 14-19). Pimdee. https://ipsr.mahidol.ac.th/wp-content/uploads/2022/03/Report-File-633.pdf
Thiensawangchai, S., & Noyjarean, N. (2023). Mother: A reflection of motherhood portrays in the language and concept of Thai people. Nakhon Lampang Buddhist College’s Journal, 12(2), 17-30. https://so04.tci-thaijo.org/index.php/NBJ/article/view/265429
