“อิสระแห่งกวี” ในนิราศภูเขาทอง และนิราศเมืองเพชร ของสุนทรภู่

บทคัดย่อ

            บทความนี้มีวัตถุประสงค์เพื่อนำเสนอ “อิสระแห่งกวี” ในนิราศภูเขาทองและนิราศเมืองเพชรของสุนทรภู่ ผลการศึกษาพบว่า สุนทรภู่แสดงอิสระแห่งกวีในนิราศภูเขาทองและนิราศเมืองเพชร ทั้งในการเลือกสรรคำ การสื่อจินตนาการ และถ่ายทอดอารมณ์และประสบการณ์ที่ทรงพลัง นิราศทั้งสองเรื่องนี้สุนทรภู่สร้างสรรค์ผลงานในบริบทชีวิตที่แตกต่างกัน อีกทั้งระยะทางที่จดบันทึกและพรรณนาเนื้อความมีความแตกต่างกัน จึงสะท้อนอิสระแห่งกวีที่น่าสนใจ ดังนี้ นิราศภูเขาทองเด่นในด้านที่สะท้อนวาสนาของสุนทรภู่อันพลิกผันและกลั่นอารมณ์โศกแสดงความรู้สึกที่มีต่อพระบาทสมเด็จพระพุทธเลิศหล้านภาลัยอย่างจับใจ ส่วนนิราศเมืองเพชรเด่นในความช่างสังเกตของสุนทรภู่  ที่มีต่อธรรมชาติ สะท้อนความทรงจำต่อเมืองเพชรบุรีอันเป็นสถานที่คุ้นเคยของสุนทรภู่  กล่าวได้ว่านิราศภูเขาทอง และนิราศเมืองเพชร เต็มเปี่ยมด้วยอิสระแห่งกวีในการถ่ายทอดพลังทางวรรณศิลป์โดยไม่ยึดติดกับกรอบขนบนิราศ