การบูรณาการพรหมวิหารธรรมในกระบวนการเรียนรู้

ผู้แต่ง

  • พระครูอุทิตปริยัติสุนทร - วิทยาลัยสงฆ์อุทัยธานี มหาวิทยาลัยมหาจุฬาลงกรณราชวิทยาลัย
  • พระราชอุทัยโสภณ - วิทยาลัยสงฆ์อุทัยธานี มหาวิทยาลัยมหาจุฟาลงกรณราชวิทยาลัย
  • ประคอง มาโต วิทยาลัยสงฆ์อุทัยธานี มหาวิทยาลัยมหาจุฟาลงกรณราชวิทยาลัย

คำสำคัญ:

การบูรณาการ, การเรียนรู้, พรหมวิหารธรรม, ศตวรรษที่ 21

บทคัดย่อ

การเรียนรู้โดยการบูรณาการหลักพรหมวิหาร 4 นั้นมีความจำเป็นอย่างมากเพราะในสังคมไทยมีการใช้เทคโนโลยีดิจิทัลมาเป็นส่วนหนึ่งของการดำเนินชีวิต การรู้เท่าทัน และการปรับตัวให้อยู่ได้อย่างเหมาะสมกับสภาพปัจจุบันแก่เด็กและเยาวชน ด้วยการนำหลักธรรมมาผสมผสานกับกรอบการเรียนรู้ทักษะจำเป็น ได้แก่ 1) ทักษะการเรียนรู้และนวัตกรรม 2) ทักษะด้านสารสนเทศ สื่อและเทคโนโลยี และ 3) ทักษะชีวิตและงานอาชีพ หลักธรรมที่สำคัญสำหรับการเรียนรู้ในยุคนี้ คือ พรหมวิหาร 4 ซึ่งประกอบด้วย 1) เมตตา การจัดการเรียนรู้อย่างมีเมตตาต่อผู้เรียนทุกคน เข้าใจ ใส่ใจและพร้อมที่จะช่วยเหลือ 2) กรุณา ความกรุณาต่อผู้เรียนที่ประสบปัญหา ให้ความช่วยเหลือ สนับสนุนและเป็นกำลังใจ 3) มุทิตา ความชื่นชมยินดี เมื่อผู้เรียนประสบความสำเร็จ สุดท้าย 4) อุเบกขา การวางเฉยต่อสิ่งที่ควบคุมไม่ได้ หรือเมื่อเผชิญปัญหาด้วยความสุขุม รอบคอบและใจเย็น เพราะการเรียนรู้ที่นำหลักธรรมมาผสมผสานจะช่วยก่อให้เกิดความสัมพันธ์ที่ดี เข้าใจ รับฟัง ให้กำลังใจ ให้อภัย การช่วยเหลือให้คำปรึกษา แนะนำ จัดกิจกรรมที่ส่งเสริมส่งเสริมผู้เรียน โดยเมื่อผู้เรียนประสบความสำเร็จ ให้คำชื่นชม ยกย่อง ร่วมยินดี กับความสุขของนักเรียน หรือเมื่อเกิดข้อผิดพลาดก็ต้องยอมรับความแตกต่างของผู้เรียน ควบคุมอารมณ์ตนเองไม่ให้ โมโห หงุดหงิดง่าย ใช้สติในการรับมือกับสถานการณ์ต่าง ๆ ที่เกิดขึ้น ผู้เรียนก็จะเกิดความรู้สึกอบอุ่น ปลอดภัย มีความสุข เกิดความศรัทธา รัก เคารพ เชื่อถือ ส่งผลต่อการเรียนรู้ พัฒนาการและคุณภาพชีวิตของผู้เรียนให้เติบโตไปเป็นผู้ใหญ่ที่มีคุณภาพ รู้จักคิด รู้จักทำ รู้จักรับผิดชอบต่อตนเอง ครอบครัว สังคมและประเทศชาติต่อไป

เอกสารอ้างอิง

จิตติรัตน์ แสงเลิศอุทัย และคณะ. (2563). การเรียนรู้จากการปฏิบัติ. วารสารวิชาการมหาวิทยาลัยราชภัฎเพชรบุรี, 10(3), 155-163.

วาสนา จินดาสวัสดิ์. (2564). ระบบการดูแลช่วยเหลือนักเรียนตามหลักพรหมวิหาร 4. วารสารบวรสหการศึกษาและมนุษยสังคมศาสตร์, 2(2), 33-40.

พระวิเทศพรหมคุณ. (2565). วิทยาการการสอนสังคมศึกษา. กรุงเทพฯ : โรงพิมฑ์มหาจุฬาลงกรณราชวิทยาลัย.

พระมหารักศักดิ์ ปญฺญาวุฑฺโฒ (บุญชัย). (2566). แนวทางการส่งเสริมการครองคนตามหลักพรหมวิหาร 4 สําหรับผู้บริหารการศึกษาในศตวรรษที่ 21. วารสารมณีเชษฐาราม วัดจอมมณี, 5(3), 100-117.

มาลินี จุฑารพ. (2566). จิตวิทยาการเรียนการสอน (พิมพ์ครั้งที่ 11). กรุงเทพฯ : สำนักพิมพ์มหาวิทยาลัยศรีนครินทรวิโรฒ.

สมชาย รัตนทองคำ. ทฤษฎีการเรียนรู้พื้นฐาน. สืบค้น 12 พฤษภาคม 2567, จาก https://ams.kku.ac.th/aalearn/resource/edoc/tech/3learntheory.pdf

สมศักดิ์ ดลประสิทธิ์. (2564). แนวทางการจัดการศึกษาเพื่อพัฒนากำลังคนใน ศต. ที่ 21. คุรุสภาวิทยาจารย์, 2(1), 1-15.

สุรพล ศรีสุขุม. (2562). ทฤษฎีการเรียนรู้และการสอน (พิมพ์ครั้งที่ 25). กรุงเทพฯ : สำนักพิมพ์จุฬาลงกรณ์มหาวิทยาลัย.

สุรศักดิ์ พงศ์พันธุ์สุข. 20 ยอดนักวิทยาศาสตร์ผู้ทรงอิทธิพล (2). สืบค้น 12 พฤษภาคม 2567, จาก http://nkc.tint.or.th/nkc53/content/nstkc53-019.html

Carlos Boonsupa (คาลอส บุญสุภา). (2564). การเสริมแรงและการลงโทษ (B.F.Skinner). สืบค้น 12 พฤษภาคม 2567, จาก https://sircr.blogspot.com/2021/05/bfskinner.html

ดาวน์โหลด

เผยแพร่แล้ว

2025-06-15

รูปแบบการอ้างอิง

- พ., - พ., & มาโต ป. (2025). การบูรณาการพรหมวิหารธรรมในกระบวนการเรียนรู้. วารสารจิตวิทยาพุทธศาสตร์ประยุกต์เพื่อสังคม, 11(1), 347–362. สืบค้น จาก https://so03.tci-thaijo.org/index.php/human/article/view/277884