วัฒนธรรมสร้างสรรค์ผ้าทอลายตากัด ตำบลเกาะยอ อำเภอเมือง จังหวัดสงขลา
Article Sidebar
Main Article Content
บทคัดย่อ
บทความวิจัยนี้มีวัตถุประสงค์เพื่อ 1) ศึกษาองค์ความรู้ภูมิปัญญาผ้าทอลายตากัด ตำบลเกาะยอ อำเภอเมือง จังหวัดสงขลา 2) เพื่อได้แนวทางการพัฒนาผ้าทอลายตากัดสู่งานสร้างสรรค์ผลิตภัณฑ์กระเป๋าและเครื่องแต่งกายแฟชั่นร่วมสมัย เป็นงานวิจัยเชิงคุณภาพ (Qualitative Research) ร่วมกับวิจัยเชิงปฏิบัติการแบบมีส่วนร่วม (Participatory Action Research: PAR) โดยเก็บรวบรวมข้อมูลจากการสัมภาษณ์และการสนทนากลุ่ม จากผู้ให้ข้อมูลหลัก ได้แก่ 1) ผู้เชี่ยวชาญด้านการออกแบบผ้าทอลายตากัด จำนวน 5 คน 2) ช่างเย็บผ้า จำนวน 2 คน และ 3) ผู้เชี่ยวชาญด้านการทอผ้าลายตากัด จำนวน 1 คน ซึ่งเป็นผู้ที่มีประสบการณ์เรื่องการทอผ้ามามากกว่า 20 ปี และหลังจากนั้นได้นำข้อมูลมาสังเคราะห์ เพื่อให้ได้องค์ความรู้เกี่ยวกับภูมิปัญญาผ้าทอลายตากัด มาเป็นแนวทางในการศึกษาและพัฒนาผ้าทอลายตากัดสู่งานสร้างสรรค์ผลิตภัณฑ์กระเป๋าและเครื่องแต่งกายแฟชั่นร่วมสมัย และนำเสนอผลการวิจัยแบบพรรณนาความ ซึ่งผลการวิจัยพบว่า การศึกษาองค์ความรู้ภูมิปัญญาผ้าทอลายตากัด ตำบลเกาะยอ อำเภอเมือง จังหวัดสงขลานั้น เกิดจากวิถีชีวิตของชาวบ้านในชุมชนที่ประกอบอาชีพทำการประมงพื้นบ้าน โดยใช้เครื่องมือในการจับสัตว์น้ำ คือ กัดหรืออวน และเมื่อผ่านการใช้งานมานานจึงเกิดการชำรุด ผู้หญิงในสมัยนั้นซึ่งทำงานอยู่กับบ้านจึงทำหน้าที่ซ่อมแซมให้ จึงเกิดแรงบันดาลใจเมื่อเห็นลวดลายของกัด จึงทำมาประยุกต์และออกแบบมาเป็นลายผ้าทอเกาะยอ จึงได้มีการถ่ายทอดมาถึงยุคปัจจุบันและมีการพัฒนาผ้าทอลายตากัดสู่งานสร้างสรรค์ผลิตภัณฑ์กระเป๋าและเครื่องแต่งกายแฟชั่นร่วมสมัยในเวลาต่อมา
Article Details
อนุญาตภายใต้เงื่อนไข Creative Commons Attribution-NonCommercial-NoDerivatives 4.0 International License.
เอกสารอ้างอิง
คมกริช ชาญณรงค์ และบุญสม ยอดมาลี. (2560). การใช้สาระด้านภูมิปัญญาท้องถิ่นใน สถานศึกษา สภาพปัญหา และการพัฒนาเชิงสร้างสรรค์. วารสารศึกษาศาสตร์ มหาวิทยาลัยมหาสารคาม, 11(3), 59-71.
ครูนพมาศ สาสะนัย. (24 มิ.ย. 2568). การออกแบบผ้าทอลายตากัด. (อุมาพร จรูญโรจน์, ผู้สัมภาษณ์)
ธเนศวร์ เจริญเมือง. (2555). ชุมชนท้องถิ่นกับภูมิปัญญาไทย. เชียงใหม่: สำนักพิมพ์มหาวิทยาลัยเชียงใหม่.
ธำรงรัฐ ศรีทอง. (2562). การพัฒนาผลิตภัณฑ์ท้องถิ่นเชิงวัฒนธรรมสู่เศรษฐกิจสร้างสรรค์. กรุงเทพมหานคร: สำนักงานศิลปวัฒนธรรมร่วมสมัย กระทรวงวัฒนธรรม.
ประกอบ ใจมั่น. (2539). การศึกษาสภาพปัญหาและความต้องการเกี่ยวกับการใช้ภูมิปัญญาท้องถิ่นในการเรียนการสอนในโรงเรียนโครงการขยายโอกาสทางการศึกษาขั้นพื้นฐานสังกัดสำนักงานการประถมศึกษาจังหวัดภาคตะวันออกเฉียงเหนือตอนล่าง. กรุงเทพมหานคร: จุฬาลงกรณ์มหาวิทยาลัย.
พนัชกร พิทธิยะกุล. (2565). รูปแบบการพัฒนาหลักสูตรท้องถิ่น: มรดกภูมิปัญญาผ้าทอเกาะยอ แบบมีส่วนร่วมของเยาวชน ตำบลเกาะยอ อำเภอเมือง จังหวัดสงขลา. ใน ดุษฎีนิพนธ์ปรัชญาดุษฎีบัณฑิต สาขาวัฒนธรรมศึกษา. มหาวิทยาลัยทักษิณ.
พรเพ็ญ อนันตพันธุ์ (ป้าดำ). (24 มิ.ย. 2568). องค์ความรู้ภูมิปัญญาผ้าทอลายตากัดและแนวทางการพัฒนาผ้าทอลายตากัดสู่งานสร้างสรรค์ผลิตภัณฑ์. (อุมาพร จรูญโรจน์, ผู้สัมภาษณ์)
พรสุดา มาระเสนา (น้าปุ๋ย). (24 มิ.ย. 2568). แนวทางการพัฒนาผ้าทอลายตากัดสู่งานสร้างสรรค์ผลิตภัณฑ์กระเป๋าและเครื่องแต่งกายแฟชั่นร่วมสมัย. (อุมาพร จรูญโรจน์, ผู้สัมภาษณ์)
ยายเรณู เพชรทอง. (24 มิ.ย. 2568). องค์ความรู้ภูมิปัญญาผ้าทอลายตากัดและการออกแบบผ้าทอ. (อุมาพร จรูญโรจน์, ผู้สัมภาษณ์)
ระวิ แก้วสุกใส และชัยรัตน์ จุลปาโล. (2556). เศรษฐศาสตร์วัฒนธรรมเบื้องต้น. กรุงเทพมหานคร: สำนักพิมพ์แห่งจุฬาลงกรณ์มหาวิทยาลัย.
รัตนะ บัวสนธ์. (2542). การพัฒนาหลักสูตรและการจัดการเรียนการสอนเพื่อถ่ายทอดภูมิปัญญาท้องถิ่น: กรณีศึกษาชุมชนแห่งหนึ่งในภาคกลางตอนบน. ใน วิทยานิพนธ์การศึกษามหาบัณฑิต สาขาวิจัยและการพัฒนาหลักสูตร. มหาวิทยาลัยศรีนครินทรวิโรฒ.
ลุงจิต เพชรทอง. (24 มิ.ย. 2568). การออกแบบผ้าทอลายตากัด. (อุมาพร จรูญโรจน์, ผู้สัมภาษณ์)
วีระยุทธ์ เพชรทอง (ป้าช้าง). (24 มิ.ย. 2568). องค์ความรู้ภูมิปัญญาผ้าทอลายตากัด. (อุมาพร จรูญโรจน์, ผู้สัมภาษณ์)
สำนักงานราชบัณฑิตยสภา. (2560). พจนานุกรมศัพท์พฤกษศาสตร์ ฉบับราชบัณฑิตยสภา. กรุงเทพมหานคร: ราชบัณฑิตยสภา.
Cavusgil, S. T. et al. (2014). International Business: The New Realities. (3rd ed.). Melbourne: Pearson Australia.
Lave, J. & Wenger, E. (1991). Situated Learning: Legitimate Peripheral Participation. Cambridge: Cambridge University Press.
Throsby, D. (2001). Economy and culture. Cambridge: Cambridge University Press.
UNESCO. (2003). Convention for the Safeguarding of the Intangible Cultural Heritage. Paris: United Nations Educational, Scientific and Cultural Organization.
