ความรับผิดชอบต่อสังคมของวิสาหกิจขนาดกลางและขนาดย่อม: กรณีศึกษาการจ้างงานผู้สูงอายุ
Main Article Content
บทคัดย่อ
บทความวิจัยนี้มีวัตถุประสงค์เพื่อ 1) ศึกษามุมมองของผู้ประกอบการ SMEs ต่อความรับผิดชอบต่อสังคม เหตุผลในการจ้างงานผู้สูงอายุ ทักษะของแรงงาน ความพร้อมของสถานประกอบการ การจ่ายค่าตอบแทน และการสนับสนุนจากภาครัฐ 2) ศึกษาแนวปฏิบัติที่ดีของการจ้างงานผู้สูงอายุใน SMEs และ 3) เสนอแนะแนวทางการจ้างงานผู้สูงอายุที่สอดคล้องกับลักษณะของ SMEs งานวิจัยนี้เป็นการวิจัยเชิงคุณภาพ โดยเก็บข้อมูลจากการสัมภาษณ์เชิงลึกกับผู้ให้ข้อมูลสำคัญที่สุ่มแบบเจาะจง ได้แก่ ผู้ประกอบการที่มีบทบาทในการจ้างงานผู้สูงอายุ และแรงงานผู้สูงอายุที่ทำงานใน SMEs ที่มีการจ้างงานผู้สูงอายุอย่างน้อย 1 คน จำนวน 20 กิจการ และผู้ประกอบการ SMEs ที่ยังไม่มีการจ้างงานผู้สูงอายุอีก 5 กิจการ รวมทั้งสิ้น 25 กิจการ ครอบคลุม SMEs ทั้ง 3 ขนาด ได้แก่ รายย่อย (Micro) ขนาดย่อม (Small) และขนาดกลาง (Medium) ผลการวิจัยพบว่า 1) ผู้ประกอบการ SMEs ตระหนักถึงความสำคัญของความรับผิดชอบต่อสังคมมากขึ้น แม้ว่าบางส่วนยังขาดความเข้าใจที่ชัดเจน การจ้างงานผู้สูงอายุช่วยให้ผู้สูงอายุรู้สึกมีคุณค่า ลดภาระครอบครัว สถานประกอบการส่วนใหญ่ไม่ได้เตรียมสิ่งอำนวยความสะดวกที่เหมาะสมสำหรับผู้สูงอายุ การจ่ายค่าตอบแทนเท่ากับช่วงก่อนเกษียณ และต้องการให้รัฐสนับสนุนมาตรการทางภาษีที่ยืดหยุ่นกว่าเดิม 2) แนวปฏิบัติที่ดีควรคำนึงถึงการไม่เลือกปฏิบัติ จ่ายค่าตอบแทนและสวัสดิการที่เหมาะสม สนับสนุนการอบรมทักษะใหม่ รวมถึงสร้างวัฒนธรรมองค์กรที่เปิดโอกาสให้ผู้สูงอายุถ่ายทอดความรู้เพื่อความภาคภูมิใจและการยอมรับ และ 3) ผู้สูงอายุควรเตรียมความพร้อมก่อนเกษียณโดยพัฒนาความรู้เพื่อเพิ่มโอกาสการทำงาน ขณะที่ภาครัฐควรเพิ่มสวัสดิการด้านสุขภาพ พัฒนาแพลตฟอร์มเชื่อมโยงแรงงานสูงอายุกับผู้ประกอบการ และออกมาตรการทางกฎหมายที่เหมาะสมเพื่อรองรับการจ้างงานผู้สูงอายุ
Article Details

อนุญาตภายใต้เงื่อนไข Creative Commons Attribution-NonCommercial-NoDerivatives 4.0 International License.
เอกสารอ้างอิง
กรมกิจการผู้สูงอายุ. (2567). สถานการณ์ผู้สูงอายุไทย 2566. กรุงเทพมหานคร: กรมกิจการผู้สูงอายุ กระทรวงการพัฒนาสังคมและความมั่นคงของมนุษย์.
กาณติมา พงษ์นัยรัตน์. (2564). แนวทางการจ้างงานผู้สูงอายุของภาคเอกชนเพื่อรองรับโครงการพัฒนาระเบียงเศรษฐกิจภาคตะวันออก. ใน รายงานการวิจัย. คณะรัฐศาสตร์และนิติศาสตร์ มหาวิทยาลัยบูรพา.
ชลธิชา อัศวนิรันดร และคณะ. (2563). โครงการรูปแบบการจ้างงานผู้สูงอายุในภาคเอกชนของไทย: ความยืดหยุ่น ผลิตภาพ และการคุ้มครอง. ใน รายงานการวิจัย. วิทยาลัยประชากรศาสตร์ จุฬาลงกรณ์มหาวิทยาลัย.
ปกรณ์ อุดมธนะสารสกุล. (2561). การปฏิบัติตามแนวคิดความรับผิดชอบต่อสังคมของวิสาหกิจขนาดกลางและขนาดย่อมในประเทศไทย. วารสารวิชาการมหาวิทยาลัยฟาร์อีสเทอร์น, 12(2), 9-25.
สถาบันธุรกิจเพื่อสังคม. (2555). แนวทางความรับผิดชอบต่อสังคมของกิจการ. กรุงเทพมหานคร: บริษัท เมจิกเพรส จำกัด.
สำนักงานส่งเสริมวิสาหกิจขนาดกลางและขนาดย่อม. (2565). นิยาม SMEs. เรียกใช้เมื่อ 16 ตุลาคม 2566 จาก https://www.sme.go.th/aboutus/นิยามSMEs#
อัมภิณี ลาภสมบูรณ์ดี. (2565). ปัจจัยที่ส่งผลต่อการทำงานของผู้สูงอายุในประเทศไทย. วารสารวิชาการ มหาวิทยาลัยหอการค้าไทย มนุษยศาสตร์และสังคมศาสตร์, 42(3), 18-33.
อาทิตยา โภคสุทธิ์ และคณะ. (2563). ปัญหาข้อกฎหมายเกี่ยวกับการจ้างแรงงานผู้สูงอายุในประเทศไทย. วารสารสุทธิปริทัศน์, 34(112), 180-198.
Allen, S. G. (2022). Demand for older workers: What do we know? What do we need to learn? The Journal of the Economics of Aging, 24(238), 1-13.
Carroll, A. B. (2016). Carroll’s pyramid of CSR: Taking another look. International Journal of Corporate Social Responsibility, 1(3). https://doi.org/10.1186/s40991-016-0004-6
Erikson, E. H. (1950). Childhood and society. New York: Norton.
Gratton, L. & Ghoshal, S. (2003). Managing personal human capital: Newethos for the‘volunteer’ employee. European Management Journal, 21(1), 1-10.
Kooij, D. (2015). Successful aging at work: the active role of employees. Work, Aging and Retirement, 1(4), 1-11.
Maslow, A. H. (1943). A theory of human motivation. Psychological Review, 50(4), 370-396.
Pu, X. (2023). Research on the Aging of Global Workforce and Solutions. Advances in Economics Management and Political Sciences, 56(1), 7-14.
Quinby, L. D. et al. (2023). Are older workers good for business? Retrieved March 10, 2025, from https://crr.bc.edu/wp-content/uploads/2023/11/wp_2023-19.pdf
Radovic-Markovic, M. (2013). An Aging Workforce: Employment Opportunities and Obstacles. Cadmus, 1(6), 142-155.
Spence, L. J. & Rutherfoord, R. (2001). Social responsibility, profit maximization and the small firm owner-manager. Journal of Small Business and Enterprise Development, 8(2), 126-139.
World Economic Forum. (2022). No such thing as a dead-end job, new McKinsey research finds. Retrieved October 16, 2023, from https://shorturl.asia/KpXb9