การศึกษาพัฒนาการของแนวคิดประชาธิปไตยแบบไหลผ่าน และบทเรียนจากต่างประเทศ

บทคัดย่อ

การวิจัยครั้งนี้มีวัตถุประสงค์ 1) เพื่อศึกษาความเป็นมา ความหมาย และพัฒนาการของแนวคิดประชาธิปไตยแบบไหลผ่าน และ 2) เพื่อเสนอแนวทางพัฒนาการมีส่วนร่วมทางการเมืองผ่านเทคโนโลยีดิจิทัลจากประสบการณ์ในต่างประเทศ โดยผู้วิจัยใช้ระเบียบวิธีการวิจัยเชิงเอกสาร ภายใต้กรอบการวิเคราะห์แก่นสาร อาศัยบทความและหนังสือทางวิชาการที่เกี่ยวข้องกับระบอบประชาธิปไตยยุคคลาสสิก ระบอบประชาธิปไตยในยุคสมัยใหม่ และแนวคิดประชาธิปไตยแบบไหลผ่าน ในส่วนของข้อค้นพบเชิงแนวคิดทฤษฎี พบว่า ประชาธิปไตยแบบไหลผ่านมีจุดกำเนิดจากแนวคิดของผู้ที่ใช้ชื่อในโลกออนไลน์ว่า Sayke ซึ่งได้เสนอแนวทางในการนำเทคโนโลยีดิจิทัลมาใช้ในการลงคะแนนและการประมวลผลการตัดสินใจของคนจำนวนมาก ต่อมาแนวคิดดังกล่าวได้ถูกขบวนการเคลื่อนไหวทางการเมืองและพรรคโจรสลัดนำไปใช้ โดยมีการพัฒนาแพลตฟอร์มที่มุ่งหมายให้สมาชิกพรรคสามารถมีส่วนร่วมทางการเมืองออนไลน์ในทุกด้าน สมาชิกของพรรคสามารถใช้อำนาจทางการเมืองได้ด้วยตนเอง มีการออกเสียงที่ซับซ้อน มีการส่งต่อคะแนนให้ “ตัวแทน” และสามารถดึงคะแนนเสียงกลับ ส่วนข้อค้นพบในเชิงปฏิบัติ พบว่า พรรคการเมืองไทยต้องเปลี่ยนแปลงโครงสร้างใหม่ ลดความเป็นระบบราชการ พัฒนาแพลตฟอร์มที่เปิดโอกาสให้สมาชิกมีส่วนร่วมได้มากที่สุด ไม่ควบคุมหรือแทรกแซงการแสดงความเห็นของสมาชิก มีกลไกป้องกันไม่ให้คนส่วนน้อยหรือคนกลุ่มเดิม มีอำนาจตัดสินใจในนามคนส่วนใหญ่ ต้องเสนอประเด็นที่มีความร่วมสมัยแตกต่างจากพรรคการเมืองอื่น และการขับเคลื่อนในทางการเมืองต้องไม่จำกัดอยู่เพียงแค่ในโลกออนไลน์ ผู้นำและสมาชิกของพรรคการเมืองจะต้องมีปฏิสัมพันธ์กับชีวิตของประชาชนในโลกของความเป็นจริงด้วย