ทักษะความเป็นพลเมืองดิจิทัลสำหรับนักศึกษาในศตวรรษที่ 21
Main Article Content
บทคัดย่อ
บทความวิชาการนี้มีวัตถุประสงค์เพื่อ นำเสนอทักษะความเป็นพลเมืองดิจิทัลสำหรับนักศึกษาในศตวรรษที่ 21 โดยสังเคราะห์จากหนังสือ ตำรา วารสาร วิจัย ฐานข้อมูลอิเล็กทรอนิกส์ และอินเทอร์เน็ต ประกอบด้วย 1) ด้านทักษะในการรักษาอัตลักษณ์ที่ดีของตนเอง คือ การใช้ทักษะในการรักษาอัตลักษณ์ที่ดีของตนเองไว้ได้ทั้งในส่วนของโลกออนไลน์และโลกความจริง การเรียนรู้ และพัฒนาการสื่อสารกับผู้อื่น 2) ด้านทักษะในการรักษาข้อมูล ส่วนตัว คือ การรู้จักปกป้องข้อมูลความส่วนตัวในโลกออนไลน์ โดยเฉพาะการแชร์ข้อมูลออนไลน์ 3) ด้านทักษะในการคิดวิเคราะห์มีวิจารณญาณที่ดี คือ การมีความสามารถในการวิเคราะห์ข้อมูลที่ถูกต้อง ข้อมูลที่มีประโยชน์โดยใช้วิจารณญาณ และการตรวจสอบที่ถูกต้อง 4) ด้านทักษะในการจัดสรรเวลาหน้าจอ คือ การมีความสามารถในการบริหารจัดการเวลาใช้สื่อดิจิทัล รวมไปถึงการควบคุมเพื่อให้เกิดสมดุล 5) ด้านทักษะในการรับมือกับการคุกคามทางโลกออนไลน์ คือ การมีความสามารถในการป้องกันตนเองจากการถูกกลั่นแกล้ง การป้องกันการถูกหลอกลวงจากผู้ประสงค์ร้ายบนไซเบอร์ 6) ทักษะในการบริหารจัดการข้อมูลที่ผู้ใช้งานทิ้งไว้บนโลกออนไลน์ คือ ทักษะในการบริหารจัดการข้อมูลที่ผู้ใช้งานทิ้งไว้บนโลกออนไลน์ และกลลวงทางไซเบอร์ 7) ทักษะในการรักษาความปลอดภัยของตนเองในโลกออนไลน์ คือ ทักษะในการรักษาความปลอดภัยของตนเองในโลกออนไลน์การป้องกันการโจรกรรมข้อมูลหรือการโจมตีทางออนไลน์ 8) ทักษะในการใชเทคโนโลยีอย่างมีจริยธรรม คือ ทักษะการใช้เทคโนโลยีอย่างมีความเห็นอกเห็นใจ และสร้างสัมพันธภาพที่ดี
Article Details

อนุญาตภายใต้เงื่อนไข Creative Commons Attribution-NonCommercial-NoDerivatives 4.0 International License.
เอกสารอ้างอิง
กระทรวงดิจิทัลเพื่อเศรษฐกิจและสังคม. (2562). พลเมืองดิจิทัล. กรุงเทพมหานคร: กระทรวงดิจิทัลเพื่อเศรษฐกิจและสังคม.
กระทรวงเทคโนโลยีสารสนเทศและการสื่อสาร. (2559). การเสริมสร้างและเตรียมเยาวชนไทยในโลกยุคศตวรรษที่ 21. กรุงเทพมหานคร: กระทรวงเทคโนโลยีสารสนเทศและการสื่อสาร.
กองบริการเทคโนโลยีสารสนเทศและการสื่อสาร. (2566). สรุปพระราชบัญญัติว่าด้วยการกระทำความผิดเกี่ยวกับคอมพิวเตอร์ (ฉบับที่ 2) พ.ศ. 2560. เรียกใช้เมื่อ 20 ธันวาคม 2566 จาก https://citcoms.nu.ac.th/ computer-2560/
กาญจนา เดชสม. (2564). การพัฒนากลยุทธ์การบริหารสถานศึกษาแบบดุลยภาพเพื่อพัฒนาความเป็นพลเมืองดิจิทัล. ครุศาสตร์วารสาร, 15(1), 69-78.
ณัฏฐ์ โอธนาทรัพย์ และคณะ. (2561). จริยธรรมในการใช้เทคโนโลยีสารสนเทศ. เรียกใช้เมื่อ 29 สิงหาคม 2566 จาก http://www.jaturapad.com/archives/679
ถวิล อรัญเวศ. (2566). จริยธรรมในการใช้เทคโนโลยีสารสนเทศและการสื่อสาร (ICT). เรียกใช้เมื่อ 29 สิงหาคม 2566 จาก https://www.gotoknow.org/posts/687074
ธิดา แซ่ชั้น และทัศนีย์ หมอสอน. (2559). การรู้ดิจิทัล:นิยาม องค์ประกอบ และสถานการณ์ในปัจจุบัน. วารสารสารสนเทศศาสตร์, 34(4), 12-21.
นิตยา วงศ์ใหญ่. (2560). แนวทางการพัฒนาทักษะการรู้ดิจิทัลของดิจิทัลเนทีฟ. วารสารมนุษยศาสตร์ สังคมศาสตร์และศิลปะ, 10(2), 73-82.
บงกช ทองเอี่ยม. (2561). การพัฒนาตัวชี้วัดทักษะการรู้ดิจิทัลของนักศึกษาวิชาชีพครูในมหาวิทยาลัยแบบไม่จำกัดรับ. วารสารวิชาการสถาบันเทคโนโลยีแห่งสุวรรณภูมิ, 4(1), 300-310.
ไพลินรัตน์ กุณสิทธ. (2561). การจัดการเชิงกลยุทธ์. กรุงเทพมหานคร: อมรการพิมพ์.
ภัคพนธ์ เจรณาเทพ. (2566). เทคโนโลยีการสร้างสรรค์สื่อดิจิทัล. เรียกใช้เมื่อ 29 สิงหาคม 2566 จาก https://library.wu.ac.th/km
มหาวิทยาลัยเกษตรศาสตร์. (2566). การจัดการเวลาใช้จอภาพดิจิทัล. เรียกใช้เมื่อ 29 สิงหาคม 2566 จาก https://learningdq-dc.ku.ac.th/course/?c=7&l=3
วรพจน์ วงศ์กิจรุ่งเรือง. (2561). คู่มือพลเมืองดิจิทัล. กรุงเทพมหานคร: กระทรวงดิจิทัลเพื่อเศรษฐกิจและสังคม.
แววตา เตชาทวีวรรณ และคณะ. (2559). การพัฒนาแบบวัดการรู้ดิจิทัลสำหรับนักศึกษาระดับปริญญาตรี. กรุงเทพมหานคร: มหาวิทยาลัยศรีนครินทรวิโรฒ.
สถาบันสื่อเด็กและเยาวชน. (2566). ทักษะความเป็นพลเมืองดิจิทัล คืออะไร สิ่งที่คนยุคดิจิทัลควรรู้เพื่อคุณภาพชีวิตที่ดีบนโลกดิจิทัล. เรียกใช้เมื่อ 29 สิงหาคม 2566 จาก http://www.childmedia.net/
สํานักงานเลขาธิการสภาการศึกษา. (2555). การส่งเสริมคุณลักษณะผู้เรียนยุคใหม่เพื่อรองรับการปฏิรูปการศึกษาในทศวรรษที่สองด้วยการบูรณาการไอซีทีในการจัดการเรียนรู้ด้วยโครงการ. กรุงเทพมหานคร: สํานักงานเลขาธิการสภาการศึกษา.
สำนักงานพัฒนาธุรกรรมอิเล็กทรอนิกส์. (2566). แนวทางการส่งเสริม ทักษะการตระหนักรู้ (ด้านความมีจริยธรรม ด้านการรู้กฎหมาย และด้านการป้องกันตนเอง). กรุงเทพมหานคร: สำนักงานพัฒนาธุรกรรมอิเล็กทรอนิกส์.
สำนักงานส่งเสริมสังคมแห่งการเรียนรู้และคุณภาพเยาวชน. (2565). ทักษะความฉลาดในการใช้ชีวิตพลเมืองของผู้เรียน. กรุงเทพมหานคร: สำนักงานส่งเสริมสังคมแห่งการเรียนรู้และคุณภาพเยาวชน (สสค.).
สำนักนายกรัฐมนตรี. (2566). ทักษะการใช้ดิจิทัล. กรุงเทพมหานคร: สำนักนายกรัฐมนตรี.
สุวรรณี ไวท์. (2564). ความเป็นพลเมืองดิจิทัล. วารสารมนุษยศาสตร์ปริทัศน์, 7(2), 347-355.
Common Sense Media. (2009). Digital Literacy and Citizenship in the 21st Century. Retrieved June 1, 2023, from https://www.itu.int/council/groups/wg-cop/secondmeetingjune- CommonSenseDigitalLiteracy-CitizenshipWhitePaper.pdf
Ministry of Education Singapore. (2014). Student Development Curriculum Division. Syllabus Cyber Wellness Secondary. Singapore: Ministry of Education.
Ryberg, T. & Georgsen, M. (2010). Enabling Digital Literacy: Development of Mesolevel Pedagogical Approaches. Nordic Journal of Digital Literacy, 5(2), 88-100.
Techataweewan, W. & Prasertsin, U. (2018). Development of digital literacy indicators for Thai undergraduate students using mixed method research. Journal of Social Sciences, 39(2), 215-221.
Unesco. (2011). Digital literacy in education. Retrieved June 1, 2023, from https://iite.unesco.org/ publications/3214688/
Unesco. (2014). Fostering Digital Citizenship through Safe and Responsible Use of ICT. Bangkok: Unesco.