ปัญหาทางกฎหมายเกี่ยวกับกระบวนการยุติคดีอาญาโดยนำกระบวนการยุติธรรมเชิงสมานฉันท์มาใช้ในประเทศไทย

บทคัดย่อ

การวิจัยในครั้งนี้ มีวัตถุประสงค์ในการศึกษาแนวคิด หลักการ และทฤษฎีทางกฎหมายที่เกี่ยวข้องกับการยุติคดีอาญาโดยนำกระบวนการยุติธรรมเชิงสมานฉันท์มาใช้ อันได้แก่ ประวัติความเป็นมาและพัฒนาการของกระบวนการยุติธรรมทางอาญาไทย กระบวนการยุติธรรมทางอาญา กระบวนการยุติธรรมเชิงสมานฉันท์ หลักการคุ้มครองสิทธิในกระบวนการยุติธรรม หลักสิทธิมนุษยชน หลักการหันเหคดีหรือการเบี่ยงเบนคดี และหลักการฟื้นฟูผู้กระทำความผิด ตลอดจนศึกษามาตรการทางกฎหมายที่เกี่ยวกับการยุติคดีอาญาตามกฎหมายโดยนำกระบวนการยุติธรรมเชิงสมานฉันท์มาใช้กับประเทศไทยและต่างประเทศ รวมถึงการศึกษาปัญหาทางกฎหมายเกี่ยวกับการยุติคดีอาญาโดยนำกระบวนการยุติธรรมเชิงสมานฉันท์มาใช้ในประเทศไทย และแนวทางการแก้ไขปัญหาเพื่อสามารถนำบทสรุปไปใช้แก้ไขปัญหาที่เกิดขึ้นในประเทศไทยได้อย่างเหมาะสม

          ผลการศึกษาพบว่า ในปัจจุบันประเทศไทยมีการกำหนดกฎหมายที่เกี่ยวข้องกับกระบวนการยุติการดำเนินคดีอาญาและการใช้สิทธิยุติการดำเนินคดีอาญา โดยมีการจัดตั้งหน่วยงาน และศูนย์ดำเนินการที่เกี่ยวข้องรับผิดชอบขึ้นในหน่วยงานในกระบวนการยุติธรรมทางอาญาเพื่อนำกระบวนการยุติธรรมเชิงสมานฉันท์มาใช้ในการยุติคดีอาญา แต่กลับไม่มีการพัฒนากฎหมายอาญาและกฎหมายวิธีพิจารณาความอาญาขึ้นเพื่อรองรับแนวคิดดังกล่าว เช่น การให้อำนาจแก่ศาลยุติธรรมให้มีสิทธินำผลสำเร็จจากการสมานฉันท์มาพิจารณามีคำสั่งยุติการดำเนินคดีอาญาแผ่นดินบางกรณี โดยไม่จำเป็นต้องพิพากษาลงโทษ หรือพิพากษาลงโทษจำเลยแต่ลดหย่อนโทษให้น้อยกว่าที่กฎหมายกำหนดได้ ดังนั้น ผู้วิจัยจึงเห็นควรให้มีการตราร่างพระราชบัญญัติการสมานฉันท์ในคดีอาญา พ.ศ. .... ที่มีเนื้อหาเกี่ยวกับการกำหนดมาตรการพิเศษเพื่อยุติคดีอาญา โดยเปิดโอกาสให้คู่ความสามารถเข้าสู่กระบวนการสมานฉันท์ได้โดยชอบด้วยกฎหมายโดยมีหน่วยงานศาลเป็นผู้รับผิดชอบให้มีการสมานฉันท์จนเสร็จสิ้นกระบวนการ อันจะส่งผลเป็นการสร้างความเชื่อมั่นในกระบวนการยุติธรรม และความเชื่อมั่นในการปฏิบัติหน้าที่ขององค์กรศาล องค์กรอัยการ พนักงานสอบสวนต่อไป