การมีส่วนร่วมของประชาชนและกระบวนการเจรจาต่อรองที่มีอิทธิพลต่อการจัดการปัญหาความเดือดร้อนด้านที่อยู่อาศัย: กรณีศึกษาโครงการบ้านมั่นคงเมืองชุมแพ จังหวัดขอนแก่น

บทคัดย่อ

การวิจัยครั้งนี้มีวัตถุประสงค์ 1) เพื่อศึกษากลไกการมีส่วนร่วมของประชาชน ในการจัดการปัญหาความเดือดร้อนด้านที่อยู่อาศัยภายในเขตเทศบาลเมืองชุมแพ 2) เพื่อศึกษากระบวนการเจรจาต่อรอง ที่ใช้ในการจัดการปัญหาความเดือดร้อนด้านที่อยู่อาศัยภายในเขตเทศบาลเมืองชุมแพ โดยรวบรวมข้อมูลจากการศึกษาเอกสาร งานวิจัยที่เกี่ยวข้อง และสัมภาษณ์เชิงลึกกลุ่มตัวอย่างจำนวนทั้งหมด 13 คน ซึ่งสุ่มจากประชาชนที่เป็นสมาชิกโครงการบ้านมั่นคงเมืองชุมแพ จำนวน 9 คน ตัวแทนจากภาครัฐ จำนวน 4 คน นำข้อมูลที่ได้จากการสัมภาษณ์มาถอดบทสัมภาษณ์ จัดระเบียบข้อมูลและวิเคราะห์ออกเป็นประเด็นสำคัญต่าง ๆ ตามกระบวนการวิเคราะห์ข้อมูลตามระเบียบวิธีวิจัยเชิงคุณภาพ

          ผลการวิจัยพบว่า

          1) การมีส่วนร่วมของประชาชน มีอิทธิพลส่งผลทำให้การแก้ไขปัญหาความเดือดร้อนด้านที่อยู่อาศัยในโครงการบ้านมั่นคงเมืองชุมแพประสบความสำเร็จ เปลี่ยนจากผู้รับประโยชน์มาเป็นผู้ร่วมแก้ไขปัญหา ในทุก ๆ ขั้นตอนของการดำเนินงานโครงการ ฯ เปิดโอกาสให้ประชาชนมีส่วนร่วม ทำให้เกิดเครือข่ายชุมชนที่เข้มแข็ง มีความไว้วางใจ มีเอกภาพในการทำงาน และ 2) กระบวนการเจรจาต่อรอง ที่ใช้ในการจัดการปัญหาความเดือดร้อนด้านที่อยู่อาศัยของคนเมือง ในเขตเทศบาลเมืองชุมแพ มี 3 รูปแบบ โดยเริ่มจากการเจรจาต่อรองโดยการรวมกลุ่มเพื่อเพิ่มอำนาจต่อรองให้กลุ่ม และเมื่อกลุ่มมีคณะกรรมการชุมชน จะใช้การเจรจาต่อรองโดยใช้ตัวแทน เพื่อให้การเจรจาเป็นไปอย่างมีประสิทธิภาพ และภาครัฐใช้การเจรจาต่อรองภายใต้ความสัมพันธ์ เพื่อความต่อเนื่องของการดำเนินโครงการ ฯ