การประยุกต์ใช้พุทธจริยศาสตร์เพื่อการพัฒนาคุณภาพชีวิต มองผ่านการแสดงหนังตะลุงคณะอรรถโฆษิต (ฉิ้น ธรรมโฆษณ์)
Article Sidebar
เผยแพร่แล้ว:
ต.ค. 24, 2019
คำสำคัญ:
การประยุกต์ใช้พุทธจริยศาสตร์ การพัฒนาคุณภาพชีวิต การแสดงหนังตะลุงคณะ อรรถโฆษิต (ฉิ้น ธรรมโฆษณ์)
Main Article Content
บทคัดย่อ
การวิจัยครั้งนี้มีวัตถุประสงค์ดังนี้ คือ 1) เพื่อศึกษาความเป็นมาและองค์ประกอบการแสดงหนังตะลุงคณะอรรถโฆษิต (ฉิ้น ธรรมโฆษณ์) 2) เพื่อศึกษาพุทธจริยศาสตร์เพื่อการพัฒนาคุณภาพชีวิต 3) เพื่อการประยุกต์ใช้พุทธจริยศาสตร์เพื่อการพัฒนาคุณภาพชีวิตมองผ่านการแสดงหนังตะลุงคณะอรรถโฆษิต (ฉิ้น ธรรมโฆษณ์) 4) เพื่อสร้างองค์ความรู้ใหม่และรูปแบบการพัฒนาคุณภาพชีวิตจากการประยุกต์ใช้พุทธจริยศาสตร์ผ่านการแสดงหนังตะลุง การวิจัยนี้เป็นการวิจัยเชิงคุณภาพ เน้นการศึกษาเอกสาร นำเสนองานวิจัยแบบพรรณนาวิเคราะห์ ภายใต้กระบวนการศึกษาเชิงวิเคราะห์ วิจักษ์ และวิธาน เพื่อนำไปสู่การสร้างองค์ความรู้ใหม่ทางปรัชญา
ผลการวิจัยพบว่า
- ความเป็นมาและองค์ประกอบการแสดงหนังตะลุงคณะอรรถโฆษิต (ฉิ้น ธรรมโฆษณ์) พบว่า หนังตะลุงคณะอรรถโฆษิต (ฉิ้น ธรรมโฆษณ์) เกิดเมื่อวันที่ 27 กันยายน 2474 ที่บ้านธรรมโฆษณ์ หมู่ที่ 3 ตำบลสทิงหม้อ อำเภอเมืองสงขลา (ปัจจุบันเป็นอำเภอสิงหนคร) จังหวัดสงขลา แสดงหนังตะลุงตั้งแต่เป็นเด็ก ได้ทำการแสดงหนังตะลุงทั้งในประเทศและต่างประเทศมาไม่น้อยกว่า 6,000 ครั้ง เสียชีวิตที่บ้านเกิด เมื่อวันที่ 29 พฤษภาคม 2560 รวมอายุได้ 86 ปี ส่วนองค์ประกอบการแสดงหนังตะลุงคณะอรรถโฆษิต (ฉิ้น ธรรมโฆษณ์) ประกอบด้วยคณะหนังตะลุง โรงหนังและอุปกรณ์ต่าง ๆ เครื่องดนตรี และรูปหนังตะลุง มีลำดับขั้นตอนการแสดงเช่นเดียวกับหนังตะลุงภาคใต้ที่สืบทอดกันมา
- พุทธจริยศาสตร์เพื่อการพัฒนาคุณภาพชีวิต พบว่า มีพุทธจริยศาสตร์เพื่อการพัฒนาคุณภาพชีวิตสอดแทรกอยู่ในบทกลอนหนังตะลุงของคณะอรรถโฆษิต (ฉิ้น ธรรมโฆษณ์) แทบทุกเรื่อง ทั้งพุทธจริยศาสตร์ระดับพื้นฐาน (เบญจศีลเบญจธรรม) ระดับกลาง (กุศลกรรมบถ 10) และระดับสูง (มรรคมีองค์ 8) โดยทุกหลักธรรมสามารถนำไปประยุกต์ใช้เพื่อการพัฒนาคุณภาพชีวิตใน 2 ส่วน ได้แก่ ส่วนบุคคลและส่วนสังคม
- การประยุกต์ใช้พุทธจริยศาสตร์เพื่อการพัฒนาคุณภาพชีวิตมองผ่านการแสดงหนังตะลุงคณะอรรถโฆษิต (ฉิ้น ธรรมโฆษณ์) พบว่า การแสดงหนังตะลุงของคณะอรรถโฆษิต (ฉิ้น ธรรมโฆษณ์) มีการประยุกต์ใช้พุทธจริยศาสตร์เพื่อการพัฒนาคุณภาพชีวิต 2 ระดับ คือ 1) การประยุกต์ใช้เพื่อการพัฒนาคุณภาพชีวิตส่วนบุคคล 2) การประยุกต์ใช้เพื่อการพัฒนาคุณภาพชีวิตส่วนสังคม
- องค์ความรู้ใหม่และรูปแบบการพัฒนาคุณภาพชีวิตที่เกิดจากการประยุกต์ใช้พุทธจริยศาสตร์ผ่านการแสดงหนังตะลุง พบว่า เกิดองค์ความรู้ใหม่ ที่เรียกว่า รูปแบบการประยุกต์ใช้หลักพุทธจริยศาสตร์เพื่อการพัฒนาคุณภาพชีวิตมองผ่านการแสดงหนังตะลุง คือ โมเดล (S-B-P-L & 3Es) เป็นองความรู้ใหม่ที่ผู้ชมการแสดงหนังตะลุงคณะอรรถโฆษิต (ฉิ้น ธรรมโฆษณ์) สามารถนำไปประยุกต์ใช้เพื่อการพัฒนาคุณภาพชีวิตให้ประสบสันติสุขอย่างยั่งยืน
Article Details
รูปแบบการอ้างอิง
วิสาโล (ครูกิมโสม) พ., อโณทัย ส., & บุญโท ส. (2019). การประยุกต์ใช้พุทธจริยศาสตร์เพื่อการพัฒนาคุณภาพชีวิต มองผ่านการแสดงหนังตะลุงคณะอรรถโฆษิต (ฉิ้น ธรรมโฆษณ์). วารสารมหาจุฬานาครทรรศน์, 6(8), 3966–3984. สืบค้น จาก https://so03.tci-thaijo.org/index.php/JMND/article/view/218071
ประเภทบทความ
บทความวิจัย
เอกสารอ้างอิง
เกษม ขนาบแก้ว. (2544). ภูมิปัญญาการสอนหลักธรรมในพระพุทธศาสนาที่ปรากฏในบทกลอนหนังตะลุงของคณะหนังฉิ้น อรมุต : การศึกษาเชิงวิเคราะห์. สงขลา: ฝ่ายวิจัยและเผยแพร่ สำนักศิลปะและวัฒนธรรม สถาบันราชภัฏสงขลา.
เกษม ขนาบแก้ว และคณะ. (2560). “หนังอรรถโฆษิต” หนังตะลุงนามพระราชทาน ฉิ้น อรมุต หนังฉิ้น ธรรมโฆษณ์ ศิลปินแห่งชาติ ปราชญ์ผู้ขับเงาแห่งลุ่มทะเลสาบสงขลา. กรุงเทพมหานคร: บริษัท สยาม เอ็ม แอนด์ บี พับลิชชิ่ง จำกัด.
ปาจรีย์ ลัภบุญ. (2550). การสื่อสารวัฒนธรรมผ่านสื่อหนังตะลุงคณะฉิ้น ธรรมโฆษณ์. ใน วิทยานิพนธ์นิเทศศาสตรมหาบัณฑิต สาขาวิชานิเทศศาสตร์. มหาวิทยาลัยสุโขทัย ธรรมาธิราช.
พระครูปลัดสุรศักดิ์ วิริยธโร (คงรักษา). (2555). การพัฒนาทรัพยากรมนุษย์ตามหลักเบญจศีลและเบญจธรรม. ใน วิทยานิพนธ์พุทธศาสตรมหาบัณฑิต สาขาวิชาการบริหารจัดการคณะสงฆ์. มหาวิทยาลัยมหาจุฬาลงกรณราชวิทยาลัย.
พระมหาพรสวรรค์ กิตฺติวโร (จันโปรด). (2554). ศึกษาการพัฒนาทรัพยากรมนุษย์ตามหลักกุศลกรรมบถ 10 ประการ. ใน วิทยานิพนธ์พุทธศาสตรมหาบัณฑิต สาขาวิชาพระพุทธศาสนา. มหาวิทยาลัยมหาจุฬาลงกรณราชวิทยาลัย.
พระมหาอนุรักษ์ อภิรกฺโข (เจ้ยทอง). (2550). หนังตะลุงกับการเผยแผ่ธรรมแก่ประชาชน: กรณีหนังตะลุงคณะสุรเชษฏ์ บันเทิงศิลป์ จังหวัดนครศรีธรรมราช. ใน วิทยานิพนธ์พุทธศาสตรมหาบัณฑิต สาขาวิชาธรรมนิเทศ. มหาวิทยาลัยมหาจุฬาลงกรณราชวิทยาลัย.
สมหวัง คงประยูร. (2522). ศิลปะพื้นบ้าน. เชียงใหม่: โรงพิมพ์ส่งเสริมธุรกิจ.
โสภา สมเขาใหญ่. (2538). ชีวิตและผลงานวรรณกรรมหนังตะลุงของฉิ้น ธรรมโฆษณ์. ใน วิทยานิพนธ์ศิลปศาสตรมหาบัณฑิต สาขาไทยคดีศึกษา. มหาวิทยาลัยศรีนครินทรวิโรฒภาคใต้.
อุดม หนูทอง. (2529). หนังตะลุง ในสารานุกรมวัฒนธรรมภาคใต้ เล่ม 10. กรุงเทพมหานคร: โรงพิมพ์อมรินทร์การพิมพ์.
เกษม ขนาบแก้ว และคณะ. (2560). “หนังอรรถโฆษิต” หนังตะลุงนามพระราชทาน ฉิ้น อรมุต หนังฉิ้น ธรรมโฆษณ์ ศิลปินแห่งชาติ ปราชญ์ผู้ขับเงาแห่งลุ่มทะเลสาบสงขลา. กรุงเทพมหานคร: บริษัท สยาม เอ็ม แอนด์ บี พับลิชชิ่ง จำกัด.
ปาจรีย์ ลัภบุญ. (2550). การสื่อสารวัฒนธรรมผ่านสื่อหนังตะลุงคณะฉิ้น ธรรมโฆษณ์. ใน วิทยานิพนธ์นิเทศศาสตรมหาบัณฑิต สาขาวิชานิเทศศาสตร์. มหาวิทยาลัยสุโขทัย ธรรมาธิราช.
พระครูปลัดสุรศักดิ์ วิริยธโร (คงรักษา). (2555). การพัฒนาทรัพยากรมนุษย์ตามหลักเบญจศีลและเบญจธรรม. ใน วิทยานิพนธ์พุทธศาสตรมหาบัณฑิต สาขาวิชาการบริหารจัดการคณะสงฆ์. มหาวิทยาลัยมหาจุฬาลงกรณราชวิทยาลัย.
พระมหาพรสวรรค์ กิตฺติวโร (จันโปรด). (2554). ศึกษาการพัฒนาทรัพยากรมนุษย์ตามหลักกุศลกรรมบถ 10 ประการ. ใน วิทยานิพนธ์พุทธศาสตรมหาบัณฑิต สาขาวิชาพระพุทธศาสนา. มหาวิทยาลัยมหาจุฬาลงกรณราชวิทยาลัย.
พระมหาอนุรักษ์ อภิรกฺโข (เจ้ยทอง). (2550). หนังตะลุงกับการเผยแผ่ธรรมแก่ประชาชน: กรณีหนังตะลุงคณะสุรเชษฏ์ บันเทิงศิลป์ จังหวัดนครศรีธรรมราช. ใน วิทยานิพนธ์พุทธศาสตรมหาบัณฑิต สาขาวิชาธรรมนิเทศ. มหาวิทยาลัยมหาจุฬาลงกรณราชวิทยาลัย.
สมหวัง คงประยูร. (2522). ศิลปะพื้นบ้าน. เชียงใหม่: โรงพิมพ์ส่งเสริมธุรกิจ.
โสภา สมเขาใหญ่. (2538). ชีวิตและผลงานวรรณกรรมหนังตะลุงของฉิ้น ธรรมโฆษณ์. ใน วิทยานิพนธ์ศิลปศาสตรมหาบัณฑิต สาขาไทยคดีศึกษา. มหาวิทยาลัยศรีนครินทรวิโรฒภาคใต้.
อุดม หนูทอง. (2529). หนังตะลุง ในสารานุกรมวัฒนธรรมภาคใต้ เล่ม 10. กรุงเทพมหานคร: โรงพิมพ์อมรินทร์การพิมพ์.
