การส่งเสริมพฤติกรรมเชิงพุทธจริยธรรมของนิสิตและนักศึกษา มหาวิทยาลัยสงฆ์ในภาคเหนือ
Main Article Content
บทคัดย่อ
บทความนี้เป็นส่วนหนึ่งของดุษฎีนิพนธ์ เรื่อง การส่งเสริมพฤติกรรมเชิงพุทธจริยธรรมของนักศึกษามหาวิทยาลัยสงฆ์ในภาคเหนือ มีวัตถุประสงค์ 3 ประการ ดังนี้ 1) ปัญหาและอุปสรรคการส่งเสริมพฤติกรรมเชิงพุทธจริยธรรมของนิสิตและนักศึกษามหาวิทยาลัยสงฆ์ในภาคเหนือ 2) ศึกษาการส่งเสริมพฤติกรรมเชิงพุทธจริยธรรมของนิสิตและนักศึกษามหาวิทยาลัยสงฆ์ในภาคเหนือ 3) ศึกษารูปแบบการส่งเสริมพฤติกรรมเชิงพุทธจริยธรรมของนิสิตและนักศึกษามหาวิทยาลัยสงฆ์ในภาคเหนือ ใช้ระเบียบการวิจัยแบบผสมวิธี (Mixed Methods design) ที่ใช้วิธีการเก็บรวบรวมข้อมูลการวิจัยเชิงคุณภาพ (Qualitative Research) และการวิจัยเชิงปริมาณ (Quantitative Research)
ผลการวิจัยพบว่า
- ปัญหาพฤติกรรมของนักศึกษา การดำเนินชีวิตยังขาดเรื่องระเบียบวินัย ขาดการปลูกฝังจิตสำนึกและค่านิยมที่ดีเกี่ยวกับความรับผิดชอบต่อสังคมและตนเอง ไม่ค่อยมีการน้อมนำคำสอนของพุทธเจ้า เช่น โยนิโสมนสิการ อริยสัจ 4 ไปประยุกต์กับการเรียนทำให้ลืมรากเหง้าคือศาสตร์ทางพระพุทธศาสนา ปัญหาการส่งเสริมจริยธรรมของสถาบันการศึกษา สถาบันการศึกษาผู้บริหารจะต้องพัฒนาและส่งเสริมนักศึกษาให้มีความสำนึกในหน้าที่ของตนเอง มหาวิทยาลัยต้องมีเป้าหมายในการผลิตบัณฑิตอย่างชัดเจน เช่น การอยู่แบบพอเพียง หลักสูตรการส่งเสริมและบูรณาการพุทธจริยธรรมในวิชาพื้นฐานทั่วไป เพื่อให้คนได้รับรู้คำสอนทางพุทธศาสนาไปรับใช้สังคมด้วยการใช้หลักพุทธจริยธรรมหรือหลักไตรสิกขา
- การส่งเสริมพฤติกรรมเชิงพุทธจริยธรรมของนิสิตและนักศึกษา โดยภาพรวมอยู่ในระดับมาก เมื่อพิจารณาในแต่ละด้าน ขั้นปัญญา มีค่าเฉลี่ยสูงสุด อยู่ในระดับมาก รองลงมาคือ ขั้นสมาธิ มีค่าเฉลี่ยอยู่ในระดับมาก และขั้นศีล มีค่าเฉลี่ยน้อยที่สุด อยู่ในระดับปานกลาง
- รูปแบบการส่งเสริมพฤติกรรมเชิงพุทธจริยธรรมของนิสิตและนักศึกษา ผู้วิจัยขอนำเสนอรูปแบบ PMW Model; Precept, Meditation, Wisdom, เพื่อเป็นแนวทางของสถานศึกษาในการส่งเสริมพฤติกรรมเชิงพุทธจริยธรรม คือ PRECEPT MODEL ศีล, MEDITATION MODEL สมาธิ, WISDOM MODEL ปัญญา
Article Details
รูปแบบการอ้างอิง
(ทิพย์โอสถ) พ. ญ., . พ., ปันธิยะ พ., & จันทร์แรง เ. (2019). การส่งเสริมพฤติกรรมเชิงพุทธจริยธรรมของนิสิตและนักศึกษา มหาวิทยาลัยสงฆ์ในภาคเหนือ. วารสารมหาจุฬานาครทรรศน์, 6(5), 2271–2290. สืบค้น จาก https://so03.tci-thaijo.org/index.php/JMND/article/view/200281
ประเภทบทความ
บทความวิจัย
เอกสารอ้างอิง
กรมวิชาการ กระทรวงศึกษาธิการ. (2523). "แนวทางการพัฒนาจริยธรรมไทย" การประชุมทางวิชาการเกี่ยวกับจริยธรรมไทย 22 – 27 มกราคม 2523. กรุงเทพมหานคร: กระทรวงศึกษาธิการ.
กรมวิชาการ กระทรวงศึกษาธิการ. (2544). หลักสูตรการศึกษาขั้นพื้นฐาน พุทธศักราช 2544. กรุงเทพมหานคร: สถาบันพัฒนาคุณภาพวิชาการ.
กระทรวงศึกษาธิการ. (2520). หลักสูตรประถมศึกษาพุทธศักราช 2521. กรุงเทพมหานคร: โรงพิมพ์คุรุสภาลาดพร้าว.
โกวิท วรพิพัฒน์. (2533). แนวทางการพัฒนาค่านิยมและคุณธรรมของเยาวชนในปัจจุบัน เอกสารวิชาการเพื่อการพัฒนาวิชาชีพครูสังคมศึกษา. กรุงเทพมหานคร: สมาคมครูสังคมศึกษาแห่งประเทศไทย.
คณะกรรมการการศึกษาแห่งชาติ สำนักงาน สำนักนายกรัฐมนตรี. (2520). แผนการศึกษาแห่งชาติ ฉบับที่ 4 พ.ศ.2520-2524. กรุงเทพมหานคร: โรงพิมพ์สำนักเลขาธิการคณะรัฐมนตรี.
คณะกรรมการประกันคุณภาพภายในระดับอุดมศึกษา. (2558). คู่มือการประกันคุณภาพการศึกษาภายในระดับอุดมศึกษา พ.ศ.2557. นนทบุรี: ห้างหุ้นส่วนจำกัด ภาพพิมพ์.
ดวงเดือน พันธุมนาวิน. (2538). ทฤษฎีต้นไม้จริยธรรม การวิจัยและการพัฒนาบุคคล. กรุงเทพมหานคร: สถาบันบัณฑิตพัฒนบริหารศาสตร์.
นงลักษณ์ เทพสวัสดิ์. (2543). วิเคราะห์ปัญหาสําคัญในสังคมไทย (พิมพ์ครั้งที่ 2). กรุงเทพมหานคร: มหาวิทยาลัยธรรมศาสตร์.
นิสดารก์ เวชยานนท์. (2548). การบริหารทรัพยากรมนุษย์แบบไทย ๆ. กรุงเทพมหานคร: คณะรัฐประศาสนศาสตร์ สถาบันบัณฑิตพัฒนบริหารศาสตร์.
บุญชม ศรีสะอาด. (2532). วิธีการทางสถิติสำหรับนักวิจัย เล่ม 2. กรุงเทพมหานคร: โรงพิมพ์เจริญผล.
พระธรรมปิฎก (ป.อ. ปยุตฺโต). (2546). พุทธธรรม ฉบับปรับปรุงและขยายความ: มัชเฌนธรรมเทศนา/มัชฌิมาปฏิปทา หรือ กฎธรรมชาติและคุณค่าสำหรับชีวิต (พิมพ์ครั้งที่11). กรุงเทพมหานคร: มหาวิทยาลัยมหาจุฬาลงกรณราชวิทยาลัย.
พระไพศาล วิสาโล. (2549). ฝ่าพ้นวิกฤตศีลธรรมด้วยทัศนะใหม่. กรุงเทพมหานคร: สํานักพิมพ์ ห้างหุ้นส่วนสามลดา.
พระมหาไฉน ประกอบผล. (2544). การศึกษาหลักพุทธจริยธรรมเรื่องหน้าที่ของบุตรธิดาต่อบิดามารดากรณีศึกษา:นักเรียนโรงเรียนปากเกร็ดจังหวัดนนทบุรี. ใน วิทยานิพนธ์ศิลปศาสตรมหาบัณฑิต สาขาจริยศาสตร์ศึกษา. มหาวิทยาลัยมหิดล.
ราชกิจจานุเบกษา. (2542). พระราชบัญญัติการศึกษาแห่งชาติ พ.ศ.2542 เล่ม 116 ตอนที่ 74 ก วันที่ 19 สิงหาคม 2542 หน้าที่ 3.
สมพงษ์ จิตระดับ สุอังคะวาทิน. (2546). รายงานคุณลักษณะและวิถีการเรียนรู้ของเยาวชนรุ่นใหม่. กรุงเทพมหานคร: องค์การค้าคุรุสภา.
สำนักงานคณะกรรมการพัฒนาการเศรษฐกิจและสังคมแห่งชาติ (สศช.). (2560). แผนพัฒนาเศรษฐกิจและสังคมแห่งชาติ ฉบับที่ 12. กรุงเทพมหานคร: สำนักนายกรัฐมนตรี.
สำนักงานคณะกรรมการพัฒนาการเศรษฐกิจและสังคมแห่งชาติ, พ.ศ.2555-2559. (2559). แผนพัฒนาเศรษฐกิจและสังคมแห่งชาติ ฉบับที่ 11. กรุงเทพมหานคร: สำนักนายกรัฐมนตรี.
สุจินต์ จินายน. (2540). การอภิปรายกลุ่มเรื่องแนวคิดในการพัฒนาบัณฑิตอุดมคติไทย. ใน รายงานการสัมมนาทางวิชาการ เรื่องบัณฑิตอุดมคติไทย : การพัฒนาทรัพยากรมนุษย์ในแผนฯ ฉบับที่ 8. ส่วนวิจัยและพัฒนาสำนักมาตรฐานอุดมศึกษา สำนักงานปลัดทบวงมหาวิทยาลัย.
สุนันทา เลาหนันท์. (2546). การบริหารทรัพยากรมนุษย์ (พิมพ์ครั้งที่ 2). กรุงเทพมหานคร: ธนะการพิมพ์.
โสรีช์ โพธิแก้ว. (2544). การปรึกษาเชิงจิตวิทยาในแนวพุทธธรรม. ใน เอกสารการสอนการปรึกษาเชิงจิตวิทยาตามหลักพระพุทธศาสนา. จุฬาลงกรณ์มหาวิทยาลัย.
กรมวิชาการ กระทรวงศึกษาธิการ. (2544). หลักสูตรการศึกษาขั้นพื้นฐาน พุทธศักราช 2544. กรุงเทพมหานคร: สถาบันพัฒนาคุณภาพวิชาการ.
กระทรวงศึกษาธิการ. (2520). หลักสูตรประถมศึกษาพุทธศักราช 2521. กรุงเทพมหานคร: โรงพิมพ์คุรุสภาลาดพร้าว.
โกวิท วรพิพัฒน์. (2533). แนวทางการพัฒนาค่านิยมและคุณธรรมของเยาวชนในปัจจุบัน เอกสารวิชาการเพื่อการพัฒนาวิชาชีพครูสังคมศึกษา. กรุงเทพมหานคร: สมาคมครูสังคมศึกษาแห่งประเทศไทย.
คณะกรรมการการศึกษาแห่งชาติ สำนักงาน สำนักนายกรัฐมนตรี. (2520). แผนการศึกษาแห่งชาติ ฉบับที่ 4 พ.ศ.2520-2524. กรุงเทพมหานคร: โรงพิมพ์สำนักเลขาธิการคณะรัฐมนตรี.
คณะกรรมการประกันคุณภาพภายในระดับอุดมศึกษา. (2558). คู่มือการประกันคุณภาพการศึกษาภายในระดับอุดมศึกษา พ.ศ.2557. นนทบุรี: ห้างหุ้นส่วนจำกัด ภาพพิมพ์.
ดวงเดือน พันธุมนาวิน. (2538). ทฤษฎีต้นไม้จริยธรรม การวิจัยและการพัฒนาบุคคล. กรุงเทพมหานคร: สถาบันบัณฑิตพัฒนบริหารศาสตร์.
นงลักษณ์ เทพสวัสดิ์. (2543). วิเคราะห์ปัญหาสําคัญในสังคมไทย (พิมพ์ครั้งที่ 2). กรุงเทพมหานคร: มหาวิทยาลัยธรรมศาสตร์.
นิสดารก์ เวชยานนท์. (2548). การบริหารทรัพยากรมนุษย์แบบไทย ๆ. กรุงเทพมหานคร: คณะรัฐประศาสนศาสตร์ สถาบันบัณฑิตพัฒนบริหารศาสตร์.
บุญชม ศรีสะอาด. (2532). วิธีการทางสถิติสำหรับนักวิจัย เล่ม 2. กรุงเทพมหานคร: โรงพิมพ์เจริญผล.
พระธรรมปิฎก (ป.อ. ปยุตฺโต). (2546). พุทธธรรม ฉบับปรับปรุงและขยายความ: มัชเฌนธรรมเทศนา/มัชฌิมาปฏิปทา หรือ กฎธรรมชาติและคุณค่าสำหรับชีวิต (พิมพ์ครั้งที่11). กรุงเทพมหานคร: มหาวิทยาลัยมหาจุฬาลงกรณราชวิทยาลัย.
พระไพศาล วิสาโล. (2549). ฝ่าพ้นวิกฤตศีลธรรมด้วยทัศนะใหม่. กรุงเทพมหานคร: สํานักพิมพ์ ห้างหุ้นส่วนสามลดา.
พระมหาไฉน ประกอบผล. (2544). การศึกษาหลักพุทธจริยธรรมเรื่องหน้าที่ของบุตรธิดาต่อบิดามารดากรณีศึกษา:นักเรียนโรงเรียนปากเกร็ดจังหวัดนนทบุรี. ใน วิทยานิพนธ์ศิลปศาสตรมหาบัณฑิต สาขาจริยศาสตร์ศึกษา. มหาวิทยาลัยมหิดล.
ราชกิจจานุเบกษา. (2542). พระราชบัญญัติการศึกษาแห่งชาติ พ.ศ.2542 เล่ม 116 ตอนที่ 74 ก วันที่ 19 สิงหาคม 2542 หน้าที่ 3.
สมพงษ์ จิตระดับ สุอังคะวาทิน. (2546). รายงานคุณลักษณะและวิถีการเรียนรู้ของเยาวชนรุ่นใหม่. กรุงเทพมหานคร: องค์การค้าคุรุสภา.
สำนักงานคณะกรรมการพัฒนาการเศรษฐกิจและสังคมแห่งชาติ (สศช.). (2560). แผนพัฒนาเศรษฐกิจและสังคมแห่งชาติ ฉบับที่ 12. กรุงเทพมหานคร: สำนักนายกรัฐมนตรี.
สำนักงานคณะกรรมการพัฒนาการเศรษฐกิจและสังคมแห่งชาติ, พ.ศ.2555-2559. (2559). แผนพัฒนาเศรษฐกิจและสังคมแห่งชาติ ฉบับที่ 11. กรุงเทพมหานคร: สำนักนายกรัฐมนตรี.
สุจินต์ จินายน. (2540). การอภิปรายกลุ่มเรื่องแนวคิดในการพัฒนาบัณฑิตอุดมคติไทย. ใน รายงานการสัมมนาทางวิชาการ เรื่องบัณฑิตอุดมคติไทย : การพัฒนาทรัพยากรมนุษย์ในแผนฯ ฉบับที่ 8. ส่วนวิจัยและพัฒนาสำนักมาตรฐานอุดมศึกษา สำนักงานปลัดทบวงมหาวิทยาลัย.
สุนันทา เลาหนันท์. (2546). การบริหารทรัพยากรมนุษย์ (พิมพ์ครั้งที่ 2). กรุงเทพมหานคร: ธนะการพิมพ์.
โสรีช์ โพธิแก้ว. (2544). การปรึกษาเชิงจิตวิทยาในแนวพุทธธรรม. ใน เอกสารการสอนการปรึกษาเชิงจิตวิทยาตามหลักพระพุทธศาสนา. จุฬาลงกรณ์มหาวิทยาลัย.