การประยุกต์หลักพุทธธรรมในการบริหารธุรกิจเพื่อสังคมที่ยั่งยืน

บทคัดย่อ

การวิจัยนี้มีวัตถุประสงค์เพื่อ (1) ศึกษาหลักการบริหารงานของธุรกิจเพื่อสังคมที่ประสบความสำเร็จ (2) ศึกษาหลักพุทธธรรมในการบริหารธุรกิจ (3) เสนอหลักพุทธธรรมในการพัฒนาแผนกลยุทธ์ของธุรกิจเพื่อสังคมให้เกิดความยั่งยืน  โดยใช้การวิจัยแบบคุณภาพ (ผสมผสาน) คือใช้การวิจัยเชิงเอกสารเพื่อรวบรวมหลักธรรมและหลักการบริหารธุรกิจของกรามีน แบ้งก์ และสหกรณ์การเกษตรที่ประสบความสำเร็จ  และใช้การสัมภาษณ์แบบเจาะลึก และสนทนากลุ่ม เป็นเครื่องมือในการเก็บข้อมูล  

ผลการวิจัย  พบว่า ความสำเร็จในการบริหารธุรกิจมาจากการมีวิสัยทัศน์ที่มุ่งทำประโยชน์ให้สมาชิก  และการมีขั้นตอนในการให้เงินเชื่อ คือ ก) กำหนดวัตถุประสงค์ของเงินกู้ ข) สร้างศรัทธาแก่องค์กรและระบบธุรกิจเพื่อสังคม  ค) การสร้างพลังกลุ่ม ง) ติดตามการใช้เงินกู้ให้เป็นไปตามวัตถุประสงค์ และพบว่ากิจการเหล่านี้ใช้หลักธรรมพ่อค้าตาดี ทิฏฐธัมมิกัตถะ โภควิภาค 4  การแก้ปัญหาความยากจนตามหลักของทาน ศรัทธา หลักอรรถ 3  กัลยาณมิตร และ อิทธิบาท 4 สำหรับแนวทางการประยุกต์หลักธรรมในการพัฒนาแผนกลยุทธ์ของธุรกิจเพื่อสังคมให้เกิดความยั่งยืน เสนอให้นำ 1) หลักอรรถ 3 คือ การมุ่งทำประโยชน์แก่คนจน ในการกำหนดวิสัยทัศน์ พันธกิจ และวัฒนธรรมองค์กร 2) หลักทิฏฐธัมมิกัตถะ ในมิติการเรียนรู้และพัฒนาองค์กร  3) หลักอิทธิบาท 4 ในการพัฒนาคุณภาพงานและนวัตกรรมทางธุรกิจ 4) การดูแลลูกค้า ใช้หลักศรัทธาเพื่อรักษาและเพิ่มสมาชิก 5) ด้านการเงิน ยึดหลักโภควิภาค 4 ในการจัดสรรรายได้และกำไรให้เป็นประโยชน์ให้กับสมาชิก และธุรกิจ