สภาพ ปัญหา และแนวทางการพัฒนาความเป็นองค์กรแห่งการเรียนรู้ ของโรงเรียนมัธยมศึกษาขนาดใหญ่ ในเขตพัฒนาพิเศษเฉพาะกิจ จังหวัดชายแดนภาคใต้
Article Sidebar
Main Article Content
บทคัดย่อ
การวิจัยนี้มีวัตถุประสงค์ เพื่อศึกษาสภาพและปัญหาความเป็นองค์กรแห่งการเรียนรู้ของโรงเรียนมัธยมศึกษาขนาดใหญ่ ในเขตพัฒนาพิเศษเฉพาะกิจจังหวัดชายแดนภาคใต้และเพื่อวิเคราะห์แนวทางการพัฒนาความเป็นองค์กรแห่งการเรียนรู้แต่ละองค์ประกอบของโรงเรียนมัธยมศึกษาขนาดใหญ่ ในเขตพัฒนาพิเศษเฉพาะกิจจังหวัดชายแดนภาคใต้ เป็นแบบผสมวิธี กลุ่มตัวอย่างเป็นครูผู้สอนจำนวน 249 คน จากโรงเรียนมัธยมศึกษาขนาดใหญ่ในเขตพัฒนาพิเศษเฉพาะกิจจังหวัดชายแดนภาคใต้ 10 โรงเรียน เครื่องมือที่ใช้เป็นแบบสอบถามแบบมาตราส่วนประมาณค่าและแบบสัมภาษณ์แบบมีโครงสร้าง วิเคราะห์ข้อมูลเชิงปริมาณด้วยโปรแกรมคอมพิวเตอร์ สถิติที่ใช้ ได้แก่ ความถี่ ร้อยละ ส่วนเบี่ยงเบนมาตรฐาน ส่วนข้อมูลเชิงคุณภาพใช้การวิเคราะห์ฉันทามติ
ผลการวิจัยพบว่า
- สภาพความเป็นองค์กรแห่งการเรียนรู้ของโรงเรียนทั้งโดยรวมและทุกรายด้านอยู่ในระดับมาก
2. ความเป็นองค์กรแห่งการเรียนรู้ของโรงเรียนมีปัญหาสำคัญ ด้านการพัฒนาตนเอง คือ การขาดความร่วมมือจากผู้ปกครองและชุมชน ด้านรูปแบบการคิด คือนักเรียนเรียนรู้โดยการท่องจำ และ ครูส่วนใหญ่สอนโดยเน้นเนื้อหา ด้านการสร้างวิสัยทัศน์ร่วมกัน คือครูส่วนใหญ่ไม่เข้าใจและไม่มีส่วนร่วมในการสร้างวิสัยทัศน์ของโรงเรียน ด้านการเรียนรู้เป็นทีม คือครูขาดการแลกเปลี่ยนเรียนรู้ระหว่างกันและครูส่วนใหญ่ยึดอัตตาของตนเป็นสำคัญ ด้านการคิดเชิงระบบ คือครูไม่ใช้การสอนแบบบูรณาการความรู้และครูสอนตามตำรา และด้านการใช้เทคโนโลยี คือ สื่อเทคโนโลยีที่มีไม่ทันสมัยและไม่อยู่ในสภาพพร้อมใช้ และครูขาดทักษะในการใช้สื่อและเทคโนโลยี โดยมีแนวทางพัฒนาในแต่ละด้านดังนี้ ด้านการพัฒนาตนเอง โรงเรียนควรจัดตั้งเครือข่ายผู้ปกครองเพื่อดูแลพฤติกรรมนักเรียน ด้านรูปแบบการคิด ปัญหาที่ 1 ครูควรสอนนักเรียนด้วยวิธีให้รู้จากการปฏิบัติ รู้คิด รู้ทำที่เรียกว่าการเรียนรู้เชิงรุก ปัญหาที่ 2 ครูในกลุ่มสาระเดียวกันควรปรึกษาหารือและนิเทศการสอนซึ่งกันและกัน ด้านการสร้างวิสัยทัศน์ร่วมกัน โรงเรียนควรพิจารณารับฟังความคิดเห็นของผู้ปกครอง ครูและคณะกรรมการสถานศึกษาตลอดจนผู้เกี่ยวข้องเพื่อการสร้างวิสัยทัศน์ของโรงเรียน ด้านการเรียนรู้เป็นทีม ปัญหาที่ 1 หัวหน้ากลุ่มสาระควรจัดกลุ่มครูให้มีการแลกเปลี่ยนเรียนรู้และนิเทศการสอนซึ่งกันและกันอย่างสม่ำเสมอ ปัญหาที่ 2 โรงเรียนควรกำชับและเสนอแนะให้หัวหน้ากลุ่มสาระให้ครูในกลุ่มสาระได้ร่วมแลกเปลี่ยนพูดคุยประเด็นปัญหาและร่วมหาแนวทางแก้ปัญหาอย่างสม่ำเสมอ ด้านการคิดเชิงระบบ ปัญหาที่ 1 โรงเรียนควรจัดอบรมให้ครูมีความรู้ความสามารถในการสอนแบบบูรณาการ ปัญหาที่ 2 มหาวิทยาลัยควรปรับเปลี่ยนวิธีการสอบเข้ามหาวิทยาลัย และด้านการใช้เทคโนโลยี ปัญหาที่ 1 โรงเรียนควรจัดหาสื่อเทคโนโลยีให้มีจำนวนที่เหมาะสมเพียงพอโดยจัดสรรงบประมาณและการระดมทุน ปัญหาที่ 2 โรงเรียนควรจัดอบรมครูให้มีความรู้ความสามารถในการใช้สื่อเทคโนโลยีเพื่อการเรียนการสอนอย่างหลากหลาย
Article Details
เอกสารอ้างอิง
กิตติ ศศิวิมลลักษณ์ และจิราพร วงศ์วุฒิ. (2558). การพัฒนาตัวแบบการเป็นองค์การแห่งการเรียนรู้ของสถาบันอุดมศึกษาเอกชนในเขตภาคเหนือ. วารสารวิทยาการจัดการสมัยใหม่, 8(1), 110-122.
กุศล ทองวัน. (2553). ความสัมพันธ์ของปัจจัยที่ส่งเสริมให้เกิดองค์กรแห่งการเรียนรู้ต่อระดับการเป็นองค์กรแห่งการเรียนรู้และระดับการเป็นองค์กรนวัตกรรม: กรณีศึกษาสำนักงานพัฒนาวิทยาศาสตร์และเทคโนโลยีแห่งชาติ. วารสารบริหารธุรกิจมหาวิทยาลัยสงขลานครินทร์, 33 (128), 37.
ชาฤนี เหมือนโพธิ์ทอง. (2554). การบริหารแบบมีส่วนร่วมกับการทำงานเป็นทีมของพนักงานครูในสถานศึกษาสังกัดเทศบาล กลุ่มการศึกษาท้องถิ่นที่ 1. วิทยานิพนธ์ปริญญาศึกษาศาสตรมหาบัณฑิต มหาวิทยาลัยศิลปากร.
เดชดนัย จุ้ยชุม และคณะ. (2559). การพัฒนาผลสัมฤทธิ์ทางการเรียน เรื่อง ทักษะการคิดของนักศึกษาในรายวิชาทักษะการคิด (Thinking Skills) ด้วยการเรียนรู้แบบมีส่วนร่วม (Active Learning). วารสารมหาวิทยาลัยนราธิวาสราชนครินทร์ สาขามนุษย์ศาสตร์และสังคมศาสตร์, 3(2), 48-57.
พรศักดิ์ สุจริตรักษ์. (2551). ตัวบ่งชี้การบริหารสถานศึกษาที่ส่งเสริมทักษะการคิดของนักเรียน. ดุษฎีนิพนธ์ปรัชญาดุษฎีบัณฑิต มหาวิทยาลัยศิลปากร.
ลิลิต วรวุฒิสุนทร. (2558). ปัญหาอมตะครูไทย เร่งแก้ก่อนการศึกษาดำดิ่ง. เรียกใช้เมื่อ 4 พฤษภาคม 2561 จาก โพสต์ทูเดย์: https://www.posttoday.com/ politic/report/341473
วิจารณ์ พานิช. (2555). วิถีสร้างการเรียนรู้เพื่อศิษย์ในศตวรรษที่ 21. กรุงเทพมหานคร: ตถาตาพับลิเคชั่น.
วิทยากร เชียงกูล. (2559). รายงานสภาวะการศึกษาไทยปี 2557/2558 จะปฎิรูปการศึกษาไทย ให้ทันโลกในศตวรรษที่ 21 ได้อย่างไร. กรุงเทพมหานคร: พิมพ์ดีการพิมพ์.
สาธิต วงศ์อนันต์นนท์. (2557). การปฏิรูปการศึกษาไทย : อดีต ปัจจุบัน อนาคต. เข้าถึงได้จาก ห้องสมุดอิเล็กทรอนิกส์วุฒิสภา - สภานิติบัญญัติแห่งชาติ: http://library.senate. go.th/document/Ext8665/8665180_0002.PDF
สำนักงานเลขาธิการสภาการศึกษา กระทรวงศึกษาธิการ. (2552). การพัฒนาการศึกษาในเขตพัฒนาพิเศษเฉพาะกิจจังหวัดชายแดนภาคใต้. กรุงเทพมหานคร: พิมพ์ดีการพิมพ์.
สำนักงานเลขาธิการสภาการศึกษา กระทรวงศึกษาธิการ. (2560). แผนการศึกษาแห่งชาติ พ.ศ.2560–2579. กรุงเทพมหานคร: พริกหวานกราฟฟิค.
สำนักพัฒนาครูและบุคลากรการศึกษาขั้นพื้นฐาน สำนักงานคณะกรรมการการศึกษาขั้นพื้นฐาน กระทรวงศึกษาธิการ. (2560). คู่มือประกอบการอบรมการขับเคลื่อนกระบวนการ PLC (Professional Learning Community) “ชุมชนการเรียนรู้ทางวิชาชีพ” สู่สถานศึกษา. กรุงเทพมหานคร: กระทรวงศึกษาธิการ.
สุนันท์ นิลพวง. (2559). แนวทางการบริหารการศึกษาเพื่อพัฒนาโรงเรียนสู่ องค์การแห่งการเรียนรู้ ในมุมมองของครูสำนักงานเขตพื้นที่การศึกษามัธยมศึกษาเขต 8. วารสารสมาคมนักวิจัย, 21(1) , 122-134.
เสริมศักดิ์ วิศาลาภรณ์และคณะ. (2550). สภาพการจัดการศึกษาในจังหวัดชายแดนภาคใต้. กรุงเทพมหานคร: ห้างหุ้นส่วนจำกัด วี.ที.ซี. คอมมิวเคชั่น.
หทัยกาญจน์ สำรวลหันต์. (2549). การพัฒนารูปแบบการเรียนรู้แบบบูรณาการโดยใช้แหล่งเรียนรู้เรื่อง ถลกบาตรสำหรับนักเรียนชั้นมัธยมศึกษาปีที่ 2. วิทยานิพนธ์ปริญญาศึกษาศาสตรมหาบัณฑิต มหาวิทยาลัยศิลปากร.
อภิรัฐ บุญศิริ. (2559). วิถีชีวิตของครอบครัวกับผลกระทบจากเหตุการณ์ ความไม่สงบชายแดนใต้ กรณีศึกษาเขตพื้นที่พัฒนาพิเศษเฉพาะกิจชายแดนใต้จังหวัดสงขลา ตั้งแต่ พ.ศ.2547- พ.ศ.2557. วารสารมนุษยศาสตร์สังคมศาสตร์ มหาวิทยาลัยทักษิณ, 11(1), 238–253.
Cronbach, L. J. (1990). Essentials of Psychological Testing. Harper Collins Publishers, (5th ed.).
Krejcie, R. V., & Morgan, D. W. (1970). Determining Sample size for Research Activities. Educational and Psychological Measurement, 30(3), 607-610.
Marquardt, M. J., & Reynolds, A. (1994). The Global Learning Organizatio. Burr Ridge: III : Richard D. Irwin, Inc.
Senge, Peter M. (2006). The Fifth Discipline : The art & practice of the learning organization. New York: Currency Doubleday.
