การศึกษาแนวทางส่งเสริมภูมิปัญญาการผลิตข้าวเกรียบปลาสด กรณีศึกษา : กลุ่มทำข้าวเกรียบบ้านปาตาบาระ หมู่ที่ 1 ตำบลปะเสยะวอ อำเภอสายบุรี จังหวัดปัตตานี

บทคัดย่อ

การวิจัยครั้งนี้ เพื่อการศึกษาแนวทางส่งเสริมภูมิปัญญาการผลิตข้าวเกรียบปลาสด กรณีศึกษา : กลุ่มทำข้าวเกรียบบ้านปาตาบาระหมู่ที่ 1 ตำบลปะเสยะวอ อำเภอสายบุรี จังหวัดปัตตานี มีวัตถุประสงค์ เพื่อศึกษารวบรวมภูมิปัญญา และการศึกษาแนวทางส่งเสริมภูมิปัญญาการผลิตข้าวเกรียบปลาสด รวมทั้งเพื่อศึกษาแนวโน้มการส่งเสริมการขายข้าวเกรียบปลาสดในอนาคตของกลุ่มทำข้าวเกรียบบ้านปาตาบาระ หมู่ที่1 ตำบลปะเสยะวอ อำเภอสายบุรี จังหวัดปัตตานี โดยเป็นการวิจัยเชิงคุณภาพ

          ผลการวิจัยพบว่า

1. การรวบรวมภูมิปัญญาการผลิตข้าวเกรียบปลา โดยรวมทุกด้าน พบว่า 1. การมองระบบการผลิตและการจัดการทรัพยากรในบริบทของการเปลี่ยนแปลงคือภูมิปัญญาการผลิตข้าวเกรียบปลาสดมาจากชาวมาเลเซียที่อพยพเข้ามาตั้งถิ่นฐานในพื้นที่บ้านปาตาบาระ ที่นำปลามาบดกับกระเทียมแล้วนำไปคลุกเคล้าผสมกับแป้งมันสำปะหลังให้เป็นเนื้อเดียวกัน แล้วปั้นเป็นรูปยาวทรงกระบอก และนำไปนึ่งให้สุกโดยวัตถุดิบหลักที่ใช้ คือปลา 2. การมองระบบการผลิตและการจัดการทรัพยากรมิติวัฒนธรรม คือการใช้ประโยชน์จากทรัพยากร โดยการแปรรูปผลผลิตทางการประมง โดยยึดกฎระเบียบ จารีต ประเพณีบนพื้นฐานการอนุรักษ์ฟื้นฟูระบบนิเวศ 3. การมองระบบการจัดการทรัพยากรว่าเป็นส่วนหนึ่งของระบบกรรมสิทธิ์ร่วมของชุมชน คือการรับรองคุณภาพของข้าวเกรียบ โดย OTOP อย. และฮาลาล และการได้รับการหนุนเสริมช่วยเหลือจากภาครัฐ 4. การมองระบบการจัดการทรัพยากรของชุมชนในฐานะขบวนการทางสังคม คือเกิดจากการรวมตัวของประชาชนที่ต้องการจะสร้างอาชีพ จึงมีการจัดตั้งกลุ่มทำข้าวเกรียบขึ้นมาในปี 2548 และมีการวางโครงสร้างอย่างชัดเจน 5. การมองระบบการผลิต และการจัดการทรัพยากรของชุมชนในบริบทของการพัฒนาชุมชน การผลิตข้าวเกรียบปลาสดมีส่วนในการเอื้อผลประโยชน์ให้ชุมชนมีทุนสำรองสำหรับการหมุนเวียน จัดสรร สวัสดิการในชุมชน


2. แนวทางส่งเสริมภูมิปัญญาการผลิตข้าวเกรียบปลาสด พบว่า เป็นการส่งเสริมให้เกิดอาชีพเพื่อสร้างรายได้ และเสริมสร้างให้เกิดสวัสดิการแก่สมาชิกในชุมชนเพื่อเป็นการยกระดับคุณภาพชีวิตให้ดีขึ้น อีกทั้งยังเป็นพื้นที่ต้นแบบสำหรับการแลกเปลี่ยนเรียนรู้ และการจัดการความรู้ในหลายมิติทางทั้งด้านการพัฒนาต่อยอดภูมิปัญญาให้เกิดความหลากหลาย ขยายโอกาสในการพัฒนาผลักดันผลิตภัณฑ์ชุมชนให้สู่ตลาดสากลในภูมิภาคต่าง ๆ


3. แนวโน้มการส่งเสริมการขายข้าวเกรียบปลาสดในอนาคต พบว่า การคาดการณ์แนวโน้มการขายข้าวเกรียบปลาสดในอนาคต คือการวางกลยุทธ์ทางการตลาด ทั้งทางด้านการส่งเสริมการขายที่มุงสู่ผู้บริโภค ด้วยการประชาสัมพันธ์ โดยผ่านตัวแทนจำหน่าย ด้านการส่งเสริมการขายที่มุ่งสู่คนกลาง ด้วยการเสนอข้อแลกเปลี่ยนด้วยการสะสมยอดขาย เพื่อแลกกับส่วนลด หรือของสมนาคุณ ซึ่งสร้างแรงจูงใจให้ในการสร้างยอดขาย และด้านการส่งเสริมการขายที่มุ่งสู่พนักงานขาย คือ กระจายสินค้าเข้าสู่ตลาดด้วยวิธีการผลักดันสินค้าของกลุ่ม 2 ช่องทาง คือการขายปลีก และขายส่ง