รูปแบบการพัฒนาความเป็นธรรมาธิปไตยของผู้นำชุมชนในเขตอำเภอเมือง จังหวัดนครศรีธรรมราช

บทคัดย่อ

การวิจัยนี้มีวัตถุประสงค์ 3 ประการ ได้แก่ 1 เพื่อศึกษาลักษณะความเป็นธรรมาธิปไตยตามแนวพระพุทธศาสนา 2. เพื่อศึกษากระบวนการพัฒนาความเป็นธรรมาธิปไตยของผู้นำชุมชนในเขตอำเภอเมืองจังหวัดนครศรีธรรมราช และ 3. เพื่อศึกษารูปแบบการพัฒนาความเป็นธรรมาธิปไตยของผู้นำชุมชนในเขตอำเภอเมืองจังหวัดนครศรีธรรมราช  ระเบียบวิธีวิจัยได้ดำเนินการตามระเบียบวิธีการวิจัยเชิงคุณภาพ (Qualitative Research) โดยใช้เทคนิคการวิจัย 2 เทคนิค ได้แก่ การสัมภาษณ์เชิงลึก (In-depth Interview) โดยการคัดเลือกแบบเจาะจง จำนวน  12 รูป/คน และการจัดการสนทนากลุ่มเฉพาะผู้ทรงคุณวุฒิ (Focus Group Discussion) จำนวน 9 รูป/คน สำหรับการวิเคราะห์ข้อมูลผู้วิจัยจะใช้เทคนิคการจำแนก จัดระเบียบข้อมูลและการวิเคราะห์ข้อมูลแบบพรรณนา
 
ผลการวิจัยพบว่า

1. ลักษณะความเป็นธรรมาธิปไตยตามแนวพระพุทธศาสนา พบว่า ความเป็นธรรมาธิปไตยเป็นลักษณะของผู้นำชุมชนที่ยึดถือหลักการที่ถูกมากกว่ายึดหลักของคนส่วนใหญ่ที่ไม่ถูกต้องยึดหลักเหตุผล ยึดหลักความจริง ยึดหลักความถูกต้อง ยึดความเป็นธรรม ยึดหลักประโยชน์ส่วนร่วม และ การไม่ยึดกระแสเสียงคนส่วนใหญ่ที่ไม่ถูกธรรมและไม่เป็นธรรม


2. กระบวนการพัฒนาความเป็นธรรมาธิปไตยของผู้นำชุมชนในเขตอำเภอเมือง จังหวัดนครศรีธรรมราช พบว่า 1. ปัจจัยนำเข้า ได้แก่  ผู้นำมีความความพร้อม ความจริงใจ แรงจูงใจ และประสบการณ์ผ่านผลงานในอดีต 2. ปัจจัยเชิงกระบวนการ ประกอบด้วย 6 ขั้นตอน ได้แก่ ขั้นตอนที่ 1 การสร้างความพร้อม ขั้นตอนที่ 2 การสร้างความร่วมมือ ขั้นตอนที่ 3 การเป็นแบบอย่าง ขั้นตอนที่ 4 การสร้างการยอมรับจากประชาชน ขั้นตอนที่ 5 การสร้างอุดมการณ์ และขั้นที่ 6 การสื่อสาร และ   3. ปัจจัยเชิงผลลัพธ์ ได้แก่  การทำหน้าที่ของผู้นำชุมชนเพื่อการพัฒนาธรรมาธิปไตยของตนเองอย่างมีความสมบูรณ์มากที่สุด


3. รูปแบบการพัฒนาความเป็นธรรมาธิปไตยของผู้นำชุมชนในเขตอำเภอ เมืองจังหวัดนครศรีธรรมราช  พบว่า 1. ปัจจัยที่มีผลต่อรูปแบบการพัฒนาธรรมาธิปไตยของผู้นำชุมชน  ประกอบด้วย ปัจจัยทางด้านจริยธรรมการปกครอง (Good Governance) ปัจจัยด้านการการกำหนดนโยบาย (Policy) ปัจจัยการสนับสนุนกิจกรรมชุมชน (Supporting) และ ปัจจัยด้านการมีส่วนร่วมของประชุมชน (Participation) 2. องค์ประกอบและคุณลักษณะของรูปแบบการพัฒนาธรรมาธิปไตยของผู้นำชุมชน พบว่า มีองค์ประกอบและคุณลักษณะด้านการแสดงออกของผู้นำชุมชน (Leadership) องค์ประกอบและคุณลักษณะด้านประสบการณ์ (Experience) องค์ประกอบและคุณลักษณะด้านการศึกษา (Education) และ องค์ประกอบและคุณลักษณะด้านเครือข่ายทางสังคมและองค์กร (Networking) ทั้งนี้ สามารถแสดงรูปแบบการพัฒนาความเป็นธรรมาธิปไตยของผู้นำชุมชนในเขตอำเภอเมืองจังหวัดนครศรีธรรมราชได้ดังนี้              TCL = GPSP + LEEN