กระบวนการเสริมสร้างภาวะพฤฒิพลังในผู้สูงอายุ

บทคัดย่อ

การวิจัยนี้มีจุดมุ่งหมาย 1) เพื่อศึกษาวิเคราะห์ สภาพชีวิตความเป็นอยู่ บริบทครอบครัว และภาวะพฤฒิพลังของผู้สูงอายุ 2) เพื่อพัฒนารูปแบบการเสริมสร้างภาวะพฤฒิพลังในผู้สูงอายุ 3) เพื่อศึกษาผลการเปลี่ยนแปลงพฤติกรรมในการเสริมสร้างภาวะพฤฒิพลังในผู้สูงอายุ กลุ่มตัวอย่างได้แก่ ผู้สูงอายุ 30 คน โดยใช้แบบวัดสุขภาวะองค์รวมแนวพุทธของผู้สูงอายุ และแบบวัดภาวะพฤฒิพลังของผู้สูงอายุ โดยวัด 3 ครั้ง คือ ก่อน-หลังการฝึกอบรม และระยะติดตามผล แล้วนำข้อมูลมาวิเคราะห์ความแปรปรวนหลายตัวแปรแบบวัดซ้ำ

ผลการวิจัยพบว่า

1. วิถีชีวิตผู้สูงอายุส่วนใหญ่เป็นเกษตรกร เป็นชุมชนลาวครั่งมีศรัทธาความเชื่อผีปู่ตาเจ้าบ้าน นับเป็นประเพณีที่ถือปฏิบัติกันมายาวนาน และสืบทอดมาถึงทุกวันนี้


2. รูปแบบการเสริมสร้างภาวะพฤฒิพลัง มี 3 ขั้นตอน ได้แก่ 1 “ทำความเข้าใจในตนเอง...กล้าก้าว” 2 “กระฉับกระเฉงทำกิจกรรมส่วนรวมเพื่อชุมชน” 3 “ขยายผลเพื่อความยั่งยืน”


3. ผลการเปลี่ยนแปลง 5 ด้าน คือ ก) การเปรียบเทียบค่าเฉลี่ยความรู้เกี่ยวกับภาวะพฤฒิพลังก่อนหลัง และระยะติดตามผล ข) วิเคราะห์เปรียบเทียบความแตกต่างรายคู่ของค่าเฉลี่ยความรู้ก่อน หลังและระยะติดตามผล ค) เปรียบเทียบค่าเฉลี่ยพฤติกรรมสุขภาพรายด้านและองค์รวมก่อน หลังและระยะติดตามผล ง) พฤติกรรมสุขภาพด้านสังคม ปัญญาและสุขภาพองค์รวมคู่ที่แตกต่างกันระหว่างก่อนและหลัง และ จ) ความแตกต่างระหว่างก่อนและระยะติดตามผล โดยทั้ง 5 ด้านมีค่าแตกต่างอย่างมีนัยสำคัญทางสถิติที่ระดับ 0.05 นอกจากนี้ยังพบผลการเปลี่ยนแปลงเชิงประจักษ์ เช่น มีความกระตือรืนร้นในการเข้าร่วมกิจกรรม เกิดการรวมกลุ่มกันเองตามธรรมชาติ และมีความสดชื่นร่าเริงแจ่มใส