ความสัมพันธ์ระหว่างภาวะผู้นำในศตวรรษที่ 21 กับการบริหารทรัพยากรบุคคลในสถานศึกษา สังกัดสำนักงานเขตบึงกุ่ม กรุงเทพมหานคร

อรรถยา   ธรรมจักร์; อำนวย   ทองโปร่ง

doi:10.60027/iarj.2025.285328

ผู้แต่ง

อรรถยา ธรรมจักร์ มหาวิทยาลัยรามคำแหง https://orcid.org/0009-0000-9361-501X
อำนวย ทองโปร่ง มหาวิทยาลัยรามคำแหง https://orcid.org/0009-0003-1977-9894

DOI:

https://doi.org/10.60027/iarj.2025.285328

คำสำคัญ:

ภาวะผู้นำ, ภาวะผู้นำในศตวรรษที่ 21, การบริหารทรัพยากรบุคคล

บทคัดย่อ

ภูมิหลังและวัตถุประสงค์: ในศตวรรษที่ 21 ได้เข้าสู่ยุคดิจิทัล และโลกาภิวัตน์กำลังเปลี่ยนแปลงอย่างรวดเร็ว ผู้บริหารสถานศึกษาจำเป็นต้องปรับตัวและพัฒนาภาวะผู้นำให้เหมาะสมกับยุคสมัยนี้ เพื่อนำพาสถานศึกษาไปสู่ความสำเร็จ การบริหารทรัพยากรบุคคลจึงกลายเป็นหัวใจสำคัญ เนื่องจากครูและบุคลากรทางการศึกษาเป็นทรัพยากรที่มีบทบาทสำคัญที่สุดในการสร้างผลลัพธ์การจัดการเรียนรู้ของผู้เรียน ดังนั้นการวิจัยครั้งนี้มีวัตถุประสงค์เพื่อ 1) ศึกษาระดับภาวะผู้นําในศตวรรษที่ 21 ของผู้บริหารสถานศึกษา 2) ศึกษาระดับการบริหารทรัพยากรบุคคลในสถานศึกษา 3) ศึกษาความสัมพันธ์ระหว่างภาวะผู้นําในศตวรรษที่ 21 กับการบริหารทรัพยากรบุคคลของสถานศึกษา

ระเบียบวิธีการวิจัย: การวิจัยนี้เป็นการวิจัยเชิงสำรวจ (Survey Research) กลุ่มตัวอย่าง ได้แก่ ครูผู้สอนในสถานศึกษา ที่ปฏิบัติหน้าที่การสอนและเกี่ยวข้องต่อการจัดการเรียนการสอนในโรงเรียน ปีการศึกษา 2567 ได้จากการเปิดตารางสําเร็จรูปของโคเฮน (Cohen, et. al (2018: 206) ในการกำหนดขนาดกลุ่มตัวอย่างที่ระดับนัยสําคัญทางสถิติที่ .05 โดยใช้วิธีการสุ่มกลุ่มตัวอย่างแบบอย่างง่าย (Simple Random Sampling) ได้กลุ่มตัวอย่าง จำนวน 196 คน เครื่องมือที่ใช้ในการวิจัยคือ แบบสอบถาม (Questionnaire) สถิติที่ใช้ในการวิเคราะห์ข้อมูล ได้แก่ คาเฉลี่ย (Mean) และสวนเบี่ยงเบนมาตรฐาน (Standard Deviation: SD) และหาค่าสัมประสิทธิ์สหสัมพันธ์เพียรสัน (Pearson's Product-Moment Correlation Coefficient)

ผลการวิจัย: 1) ภาวะผู้นําในศตวรรษที่ 21 ของผู้บริหารสถานศึกษา สังกัดสำนักงานเขตบึงกุ่ม กรุงเทพมหานคร โดยภาพรวมและรายด้านอยู่ในระดับมาก 2) การบริหารทรัพยากรบุคคลในสถานศึกษา สังกัดสำนักงานเขตบึงกุ่ม กรุงเทพมหานคร โดยภาพรวมและรายด้านอยู่ในระดับมาก 3) ความสัมพันธ์ระหว่างภาวะผู้นําในศตวรรษที่ 21 กับการบริหารทรัพยากรบุคคลของสถานศึกษา มีความสัมพันธ์กันทางบวกในระดับสูง อย่างมีนัยสำคัญทางสถิติที่ระดับ .01

สรุปผล: ผลการศึกษานี้ชี้ให้เห็นถึงความสำคัญของภาวะผู้นำในศตวรรษที่ 21 ของผู้บริหารสถานศึกษา สังกัดสำนักงานเขตบึงกุ่ม กรุงเทพมหานคร มีความสัมพันธ์ทางบวกกับการบริหารทรัพยากรบุคคลในสถานศึกษา แสดงให้เห็นว่าผู้บริหารที่มีภาวะผู้นำที่สอดคล้องกับบริบทของโลกยุคใหม่ สามารถบริหารจัดการสถานศึกษาได้อย่างมีประสิทธิภาพและเท่าทันการเปลี่ยนแปลง ส่งผลให้การบริหารทรัพยากรบุคคลมีคุณภาพสูงขึ้น ซึ่งนำไปสู่การพัฒนาศักยภาพของบุคลากร และเสริมสร้างคุณภาพการจัดการศึกษาโดยรวมให้ดียิ่งขึ้น

เอกสารอ้างอิง

กระทรวงศึกษาธิการ. (2563). แนวทางการพัฒนาผู้นำทางการศึกษาในศตวรรษที่ 21. กรุงเทพฯ: กระทรวงศึกษาธิการ.

กัมปนาท คําอ่อน และนิคม นาคอ้าย. (2565). ความสัมพันธ์ระหว่างภาวะผู้นําในศตวรรษที่ 21 กับการบริหารคุณภาพองค์กร (TQM) ของผู้บริหารสถานศึกษาสังกัดสำนักงานเขตพื้นที่การศึกษามัธยมศึกษาพิจิตร. วิทยานิพนธ์ศึกษาศาสตรมหาบัณฑิต สาขาวิชาการบริหารการศึกษา มหาวิทยาลัยราชภัฏพิบูลสงคราม.

กุลนิดา ค้าคุ้ม และ ศันสนีย์ จะสุวรรณ์. (2564). แนวทางการพัฒนาการจัดการศึกษาสำหรับศตวรรษที่ 21. การประชุมวิชาการนำเสนอผลงานวิจัยระดับชาติและนานาชาติ ครั้งที่ 14 มหาวิทยาลัยราชภัฏสวนสุนันทา. 34(2), 1025–1045.

ชัยยนต์ เพาพาน. (2560). การจัดการศึกษาเพื่อพัฒนาท้องถิ่นสู่ประชาคมอาเซียน. ในการประชุมวิชาการระดับชาติ ครุศาสตร์ ครั้งที่ 1 หัวข้อ “ทิศทางใหม่ในศตวรรษที่ 21”. (น. 7).กาฬสินธุ์: มหาวิทยาลัยกาฬสินธุ์

ชูศรี วงศ์รัตนะ. (2562). เทคนิคการใช้สถิติเพื่อการวิจัย (พิมพ์ครั้งที่ 14). อมรการพิมพ์.

ไชยา ภาวะบุตร, สุรัตน์ ดวงชาทม, และสุมัทนา หาญสุริย์. (2563). รูปแบบการพัฒนาภาวะผู้นำเชิงเทคโนโลยีของผู้บริหารสถานศึกษาในยุคดิจิทัล. วารสารการบริหารการศึกษาและภาวะผู้นำ, 9(33), 1-15.

ณัฐยา สินตระการผล. (2567). 21st CENTURY BUSINESS ICONS สุดยอดผู้นำธุรกิจระดับโลกแห่งศตวรรษที่ 21. กรุงเทพฯ: เอ็กซเปอร์เน็ท.

นวพัชญ์ ฉีดจันทร์. (2564). การบริหารงานบุคคลกับแรงจูงใจในการปฏิบัติงานของครูในโรงเรียนสังกัดสำนักงานเขตพื้นที่การศึกษามัธยมศึกษา เขต 8. วิทยานิพนธ์ศึกษาศาสตรมหาบัณฑิต สาขาวิชาการบริหารการศึกษา, มหาวิทยาลัยศิลปากร.

นันทเดช สินทอง และสมบูรณ์ สารพัด. (2563). ความสัมพันธ์เชิงสาเหตุระหว่างภาวะผู้นำการเปลี่ยนแปลงวัฒนธรรมองค์กรและพฤติกรรมการเป็นสมาชิกที่ดีขององค์กรของพนักงานกลุ่มอุตสาหกรรมการผลิตชุดสายไฟ สำหรับรถยนต์ในนิคมอุตสาหกรรมอมตะซิตี้. วารสารนักบริหาร, 40(1),3-15.

พงศ์สวัสดิ์ ราชจันทร์. (2564). ประเด็นคัดสรรว่าด้วยความหมายและความสำคัญสำหรับการศึกษาภาวะผู้นำ. มหาวิทยาลัยราชภัฏร้อยเอ็ด.

พระมหาประยูร ธีรวโร (ตระการ). (2565). วิสัยทัศน์ของผู้บริหารสถานศึกษาสู่ความเป็นเลิศ. วารสารบวรสหการศึกษาและมนุษยสังคมศาสตร์, 3(1), 33–40. https://so03.tci-thaijo.org/index.php/JOB_EHS/article/view/258336

พิพัฒน์พงษ์ พงกะพันธ์. (2564). การบริหารงานบุคคลของผู้บริหารสถานศึกษา. วารสารบริหารการศึกษาบัวบัณฑิต, 21(2), 51-57.

ภาราดร แก้วบุตรดี, ศศิกิจจ์ อ่ำจุ้ย และอาณัติ เดชจิตร. (2564). ภาวะผู้นําแบบโลกาภิวัตน์. มหาวิทยาลัยมหาจุฬาลงกรณราชวิทยาลัย. วารสารวิจยวิชาการ.

มัชรพงศ์ โชติพัชรอนันต์. (2567). การบริหารงานบุคคลของผู้บริหารสถานศึกษา. การประชุมวิชาการและนำเสนอผลงานวิจัยระดับชาติ ครั้งที่ 7, มหาวิทยาลัยราชภัฏสวนสุนันทา.

ราชบัณฑิตยสถาน. (2546). พจนานุกรม ฉบับราชบัณฑิตยสถาน พ.ศ. 2542. กรุงเทพฯ: นานมีบุ๊คส์พับลิเคชั่นส์.

ลัดดา ทวีภูมิ, และสุภาวดี ลาภเจริญ. (2563). การศึกษาสภาพและปัญหาการบริหารงานบุคคลตามการรับรู้ของครูในเครือข่ายโรงเรียนที่ 25 สังกัดสำนักงานเขตบึงกุ่ม กรุงเทพมหานคร. งานประชุมวิชาการระดับชาติ ครั้งที่ 12 มหาวิทยาลัยราชภัฏนครปฐม.

วิโรจน์ สารรัตนะ. (2561). กระบวนทัศน์ใหม่ทางการศึกษา กรณีทัศนะต่อการศึกษาศตวรรษที่ 21. กรุงเทพฯ : ทิพยวิสุทธิ์.

วุฒิภัทร มัธยม และพงษ์ศักดิ์ รวมชมรัตน์. (2562). ความสัมพันธ์ระหว่างภาวะผู้นำการเปลี่ยนแปลงของผู้บริหารสถานศึกษากับการบริหารทรัพยากรบุคคลของสถานศึกษาขั้นพื้นฐาน สังกัดสำนักงานเขตพื้นที่การศึกษาประถมศึกษากาญจนบุรี เขต 3. คณะครุศาสตร์มหาวิทยาลัยราชภัฏกาญจนบุรี

สมใจ มณีวงษ์. (2567). ความสัมพันธ์ระหว่างภาวะผู้นำในศตวรรษที่ 21 กับแรงจูงใจในการปฏิบัติงานของครู สังกัดสำนักงานเขตพื้นที่การศึกษาประถมศึกษาขอนแก่น เขต 2. วารสารการพัฒนาสังคมและสิ่งแวดล้อม, 10(1), 15-25. https://so15.tci-thaijo.org/index.php/JISSD/article/view/981/612.

สำนักงานเขตบึงกุ่ม. (2567). ข้อมูลบุคลากรครูสำนักงานเขตบึงกุ่ม กรุงเทพมหานคร. Retrieved August 5, 2024, from: https://webportal.bangkok.go.th/buengkum.

สำนักงานเลขาธิการคุรุสภา. (2563). ประกาศสำนักงานเลขาธิการคุรุสภา เรื่อง การส่งผลงานเข้ารับการคัดสรรรางวัล “หนึ่งโรงเรียน หนึ่งนวัตกรรม” ประจำปี 2563. สำนักงานเลขาธิการคุรุสภา.

สำนักงานเลขาธิการสภาการศึกษา. (2560). แนวทางการพัฒนาการศึกษาไทยกับการเตรียมความพร้อมสู่ศตวรรษที่ 21.(รายงานการวิจัย). กรุงเทพฯ: สำนักงานเลขาธิการสภาการศึกษา

สำนักงานสภาพัฒนาการเศรษฐกิจและสังคมแห่งชาติ. (2562). ยุทธศาสตร์ชาติ 20 ปี (พ.ศ. 2561-2580): การพัฒนาคุณภาพการศึกษา. กรุงเทพฯ: สำนักงานสภาพัฒนาการเศรษฐกิจและสังคมแห่งชาติ.

สุเทพ พงศ์ศรีวัฒน์. (2563). ภาวะความเป็นผู้นำ (พิมพ์ครั้งที่ 1). กรุงเทพฯ: สำนักพิมพ์เอ็กซเปอร์เน็ท.

อธิพล อรัญเขตคาม และกัญญ์รัชการย์ เลิศอมรศักดิ์. (2566). การบริหารงานบุคคลของผู้บริหารสถานศึกษาตามขอบข่ายภารกิจสถานศึกษา. วารสารบัณฑิตวิทยาลัย มหาวิทยาลัยราชภัฏสวนสุนันทา, 5(1), 1-10.

อารียา ประพัศรางค์, ทรัพย์หิรัญ จันทรักษ์ และเอกลักษณ์ เพียสา. (2566). การศึกษาองค์ประกอบการบริหารทรัพยากรทางการศึกษาในโรงเรียน. วารสาร มจร.หริภุญชัยปริทรรศน์, 7(4), 17-31.

Bass, B.M., & Avolio, B.J. (1994). Improve organization effectiveness through transformational leadership. Thousand Oaks: Sage.

Burns, J. M. (1978). Leadership. Harper & Row.

Cohen, L., Manion, L., & Morrison, K. (2018). Research methods in education (8th ed.). London: Routledge.

Delery, J. E., & Doty, D. H. (1996). Modes of theorizing in strategic human resource management: Tests of universalistic, contingency, and configurational performance predictions. Academy of Management Journal, 39(4), 802–835.

Herzberg, F. (1966). Work and the Nature of Man. Cleveland: World Publishing Company.

Huselid, M.A. (1995). The Impact of Human Resource Management Practices on Turnover, Productivity, and Corporate Financial Performance. Academy of Management Journal, 38, 635-672. http://dx.doi.org/10.2307/256741

Maslow, A. H. (1943). A Theory of human motivation. Psychological Review, 50(4), 370-396.