การพัฒนาองค์ประกอบและตัวบ่งชี้ภาวะผู้นำเชิงกลยุทธ์ของนายกเทศมนตรีในภาคตะวันออกเฉียงเหนือ

ชุติเดช  ยะภักดี; เสาวลักษณ์  โกศลกิตติอัมพร; ยุภาพร  ยุภาศ

doi:10.14456/iarj.2022.166

ผู้แต่ง

ชุติเดช ยะภักดี นักศึกษาหลักสูตรรัฐประศาสนศาสตรดุษฎีบัณฑิต (รัฐประศาสนศาสตร์) มหาวิทยาลัยราชภัฏมหาสารคาม https://orcid.org/0000-0002-2623-9437
เสาวลักษณ์ โกศลกิตติอัมพร คณะรัฐศาสตร์และรัฐประศาสนศาสตร์, มหาวิทยาลัยราชภัฏมหาสารคาม https://orcid.org/0000-0002-0589-2525
ยุภาพร ยุภาศ คณะรัฐศาสตร์และรัฐประศาสนศาสตร์, มหาวิทยาลัยราชภัฏมหาสารคาม https://orcid.org/0000-0003-3532-0808

DOI:

https://doi.org/10.14456/iarj.2022.166

คำสำคัญ:

การพัฒนา; , ภาวะผู้นำเชิงกลยุทธ์; , นายกเทศมนตรี; , ภาคตะวันออกเฉียงเหนือ

บทคัดย่อ

ผู้นำเป็นบุคคลที่มีความสำคัญที่สุดต่อความสำเร็จหรือความล้มเหลวขององค์กร ผู้นำเป็นบุคคลที่มีอำนาจ มีอิทธิพลในการบังคับบัญชา มอบหมายงานและกำกับดูแลให้งานเป็นไปตามเป้าหมายขององค์กร ซึ่งองค์กรปกครองส่วนท้องถิ่น ถือเป็นหน่วยงานแรกที่ทราบถึงปัญหาของประชาชนในพื้นที่ การนำพาองค์กรให้ประสบผลสำเร็จในการให้บริการประชาชนในพื้นที่ ผู้นำองค์กรจะต้องมีความรู้ความสามารถ มีกลยุทธ์ในการดึงศักยภาพของบุคคลากรในองค์กรเพื่อให้งานเกิดประสิทธิภาพสูงสุด ดังนั้นการวิจัยครั้งนี้ มีวัตถุประสงค์ของการวิจัย (1) เพื่อค้นหาองค์ประกอบและตัวบ่งชี้ภาวะผู้นำเชิงกลยุทธ์ของนายกเทศมนตรีในภาคตะวันออกเฉียงเหนือ (2) สร้างและพัฒนาตัวบ่งชี้ภาวะผู้นำเชิงกลยุทธ์ ของนายกเทศมนตรีในภาคตะวันออกเฉียงเหนือ และ (3) ตรวจสอบความสอดคล้องของรูปแบบความสัมพันธ์ โครงสร้างตัวบ่งชี้ภาวะผู้นำเชิงกลยุทธ์ของนายกเทศมนตรีในภาคตะวันออกเฉียงเหนือ ใช้การวิจัยเชิงปริมาณและเชิงคุณภาพ แบ่งออกเป็น 2 ระยะ ได้แก่ ระยะที่ 1 การสร้างและพัฒนาตัวบ่งชี้ภาวะผู้นำเชิงกลยุทธ์ เป็นการวิจัยเชิงคุณภาพ เครื่องมือที่ใช้ในการวิจัย ได้แก่ แบบสัมภาษณ์แบบมีโครงสร้าง กลุ่มเป้าหมายคือผู้ทรงคุณวุฒิ จำนวน 3 คน ใช้วิธีคัดเลือกนายกเทศมนตรีแบบเจาะจง ระยะที่ 2 การตรวจสอบยืนยันตัวบ่งชี้ภาวะผู้นำเชิงกลยุทธ์ กลุ่มตัวอย่างที่ใช้ในการวิจัย คือ นายกเทศมนตรีในภาคตะวันออกเฉียงเหนือ จำนวน 276 คน ใช้วิธีสุ่มแบบหลายขั้นตอน เครื่องมือที่ใช้ในการวิจัย ได้แก่ แบบสอบถามความเหมาะสมของตัวบ่งชี้ภาวะผู้นำเชิงกลยุทธ์ของนายกเทศมนตรีในภาคตะวันออกเฉียงเหนือ ผลการวิจัย พบว่า ตัวบ่งชี้ภาวะผู้นำเชิงกลยุทธ์ของนายกเทศมนตรีในภาคตะวันออกเฉียงเหนือ ประกอบด้วย 3 องค์ประกอบหลัก คือ การวางแผนกลยุทธ์ การนำกลยุทธ์ไปปฏิบัติ และการติดตาม และการประเมินผลกลยุทธ์ องค์ประกอบย่อย 10 องค์ประกอบ คือ การวิเคราะห์สภาพแวดล้อมขององค์กร การกำหนดทิศทางขององค์กร การกำหนดกลยุทธ์ขององค์กร การวางแผน การจัดองค์กร การนำองค์กร การควบคุมองค์กร การกำหนดมาตรฐานการปฏิบัติงาน การปฏิบัติงานกับมาตรฐาน การดำเนินการปรับปรุงแก้ไข มี 70 ตัวบ่งชี้ ผลการทดสอบความสอดคล้องของโมเดลความสัมพันธ์โครงสร้างตัวบ่งชี้ภาวะผู้นำเชิงกลยุทธ์ของนายกเทศมนตรีในภาคตะวันออกเฉียงเหนือ พบว่า ค่าไค-สแควร์ (Chi-Square) =116.92 ที่ชั้นแห่งความอิสระ (df) =16 ความน่าจะเป็นไปได้เข้าใกล้ 1 (p) = .62 นั้นคือ ค่าไค-สแควร์ไม่มีนัยสำคัญทางสถิติ ส่วนค่าดัชนีวัดระดับความกลมกลืน (GFI) =.95 ดัชนีความสอดคล้องสัมพันธ์ (NFI) =.98 ดัชนีที่แสดงการยอมรับของโมเดล (TLI) =95 ดัชนีวัดความสอดคล้องกลมกลืนเชิงสัมพันธ์ (CFI) =.98 ดัชนีวัดความคลาดเคลื่อนในการประมาณค่า (RMSEA) = .151 ดัชนีรากที่สองของค่าเฉลี่ยกำลังสองของส่วนที่เหลือ (RMR) = .010 แสดงให้เห็นว่า โมเดลตัวบ่งชี้ภาวะผู้นำเชิงกลยุทธ์ของนายก เทศมนตรีในภาคตะวันออกเฉียงเหนือ มีความสอดคล้องกลมกลืนกับข้อมูลเชิงประจักษ์

เอกสารอ้างอิง

กรมส่งเสริมการปกครองท้องถิ่น. (2563). สรุปข้อมูล อปท ทั่วประเทศ. [Online] http://www.dla.go.th/work/abt/index.jsp [2o กรกฎาคม 2563].

เนตรพัณณา ยาวิราช. (2552). ภาวะผู้นําและผูนําเชิงกลยุทธ (พิมพครั้งที่ 7). กรุงเทพฯ: บริษัททริปเพิ้ลกรุ๊ป จํากัด.

บุญชม ศรีสะอาด. (2554). การวิจัยเบื้องต้น (พิมพ์ครั้งที่ 9). กรุงเทพฯ: บริษัทสุวีริยาสาส์น จำกัด.

วรวรรณ สำราญใจ. (2565). แนวทางการพัฒนาภาวะผู้นำเชิงกลยุทธ์ในการบริหารโรงเรียนสู่การเป็นชุมชน แห่งการเรียนรู้ทางวิชาชีพ สังกัดสำนักงานเขตพื้นที่การศึกษาประถมศึกษาสุรินทร์ เขต 3. วารสาร มจร อุบลปริทรรศน์, 3(7), 1725-1736.

สัญญา เคณาภูมิ. (2555). เทคนิคการบริหารและภาวะผู้นำ. มหาสารคาม: คลังนานาวิทยา.

ไสว พลพุทธา. (2557). การพัฒนาตัวบ่งชี้ภาวะผู้นำเชิงกลยุทธ์ของผู้บริหารสถานศึกษาสังกัดสำนักงานเขตพื้นที่การศึกษาประถมศึกษา (วิทยานิพนธ์ปริญญาคุรุศาสารทดุษฎีบัณฑิต). สกลนคร: มหาวิทยาลัยราชภัฏสกลนคร.

Butprom, K., Muangkot, W., Loisanan, N., Namkhunthod, N., Wiwithkhunakorn, S., & Sangkhaho, W. (2021). Factors Affecting the Administration of Local Administrative Organizations: A Case Study of Local Administrative Organizations in BanKhai District, Rayong Province. International Journal of Sociologies and Anthropologies Science Reviews, 1(3), 13–22. https://doi.org/10.14456/jsasr.2021.12

Dubrin, A.J., & Andrew, J. (2007). Leadership research findings, practice, and skills (5th ed.). Boston: Houghton Mifflin.

Ireland, R.D. and Hitt, M.A. (1999). “Achieving and Maintaining Strategic Competitiveness in the Twenty-first Century: The Role of Strategic Leadership,” Academy of Management Executive. 13 (1), 43 – 57

Jedaman, P., Kenaphoom, S., & Udompan, A. (2022). Transcendental Leadership in Leader’s Strategies Management Under the 21st Century Dynamics Era. Interdisciplinary Academic and Research Journal, 2(3), 27–44. https://doi.org/10.14456/iarj.2022.24

Khanapsak, S. (2015). Customer Satisfaction with the Services of Local Administration, for the Fiscal Year 2014. Inthaninthaksin Journal. 10(1), 35-51.

Lertpaitoon, S., & Wantanakorn, M. (2003). The concept of strong management with Direct mayoral election in Thailand. Democracy Development Study Center, Bangkok: Thammasat University.

Luo, J., & Asavisanu, P. (2022). A Model for the Development of Leadership Competencies Through Participation in Extra-Curricular Activities for Undergraduate Music Students in Southern Sichuan, China. International Journal of Sociologies and Anthropologies Science Reviews, 2(4), 89–102. https://doi.org/10.14456/jsasr.2022.32

Yamanw, T., (1973). Statistics: An Introductory Analysis. 3rd edition, New York. Harper and Row Publications.