รูปแบบการมีส่วนร่วมของผู้สูงอายุในการฟื้นฟูประเพณีมังคละและอนุรักษ์มรดกทางวัฒนธรรมท้องถิ่นภาคเหนือตอนล่างท่ามกลางกระแสความทันสมัย
คำสำคัญ:
การมีส่วนร่วมของผู้สูงอายุ, ฟื้นฟู, มังคละ , มรดกทางวัฒนธรรมบทคัดย่อ
บทความนี้มีวัตถุประสงค์เพื่อศึกษารูปแบบการมีส่วนร่วมของผู้สูงอายุในการอนุรักษ์และฟื้นฟูประเพณีมังคละในบริบทของการเปลี่ยนแปลงทางสังคมและวัฒนธรรมในภาคเหนือตอนล่าง และเพื่อส่งเสริมความยั่งยืนของมรดกทางวัฒนธรรมท้องถิ่นภาคเหนือตอนล่างในยุคสมัยใหม่ โดยอาศัยการวิจัยเชิงคุณภาพ กลุ่มประชากรที่ศึกษาคือผู้สูงอายุในชมรมอนุรักษ์ดนตรีพื้นบ้านมังคละ จังหวัดพิษณุโลก จำนวน 20 คน โดยใช้เครื่องมือการสัมภาษณ์เชิงลึก และการสนทนากลุ่ม โดยใช้การวิเคราะห์ข้อมูลเชิงเนื้อหา ผลการวิจัยพบว่า ชมรมอนุรักษ์ดนตรีพื้นบ้านมังคละ จังหวัดพิษณุโลกนั้นเป็นกลุ่มที่มีบทบาทสำคัญ โดยผู้สูงอายุในกลุ่มมีการส่งต่อองค์ความรู้ด้านต่าง ๆ ทั้งด้านทักษะการเล่นดนตรี ความเชื่อเรื่องพิธีกรรมของการละเล่น และบทบาทการรับใช้สังคมในงานพิธีต่าง ๆ สำหรับการเปลี่ยนผ่านของยุคสมัยนั้นในปัจจุบันได้รับความสนใจจากหน่วยงานราชการและสถานศึกษา จึงทำให้มังคละได้รับการสืบทอดและกลับมาเป็นที่รู้จักอีกครั้ง นอกจากนี้ยังพบว่ามังคละได้รับการฟื้นฟูในพื้นที่ทันสมัย เช่น ห้างสรรพสินค้างานแสดงวัฒนธรรม และสถานศึกษาที่ให้ความสำคัญทำให้เยาวชนได้มีโอกาสเรียนรู้และฝึกฝนเพื่อสืบต่ออายุของมังคละให้แพร่หลายต่อไป
เอกสารอ้างอิง
ฉลาดชาย รมิตานนท์. (2550). แนวคิดในการศึกษาอัตลักษณ์ความเป็นไท. กรุงเทพฯ: มหาวิทยาลัยเทคโนโลยีพระจอมเกล้าธนบุรี.
ผ่องพันธุ์ มณีรัตน์. (2521). การเปลี่ยนแปลงทางสังคมและวัฒนธรรม. กรุงเทพฯ: มหาวิทยาลัยธรรมศาสตร์.
ยุพาพร รูปงาม. (2545). การมีส่วนร่วมของข้าราชการสำนักงบประมาณในการปฏิรูประบบราชการ. กรุงเทพฯ: สถาบันบัณฑิตพัฒนบริหารศาสตร์.
รุ้งนภา ยรรยงเกษมสุข. (2556). ทฤษฎีปฏิสัมพันธ์เชิงสัญลักษณ์กับการอธิบายปรากฏการณ์สังคมจากมุมมองตัวแสดง. วารสารการเมือง การบริหาร และกฎหมาย, 5(2), 69-89.
ยอร์ช เซเดส์. (2526). จารึกสมัยสุโขทัย. กรุงเทพฯ: กรมศิลปากร.
ยศ สันตสมบัติ. (2544). มนุษย์กับวัฒนธรรม. กรุงเทพฯ: สำนักพิมพ์มหาวิทยาลัยธรรมศาสตร์.
สุริชัย หวันแก้ว. (2553). การเปลี่ยนแปลงทางสังคมและวัฒนธรรม (พิมพ์ครั้งที่ 12). กรุงเทพ: จุฬาลงกรณ์มหาวิทยาลัย.
สุจรรยา โชติช่วง. (2554). การศึกษาสภาพการพัฒนาอัตลักษณ์และเอกลักษณ์ของสถานศึกษา สังกัดสำนักงานเขตพื้นที่การศึกษาประถมศึกษาพิษณุโลก เขต 1. (การศึกษาค้นคว้าด้วยตนเอง หลักสูตรการศึกษามหาบัณฑิต สาขาวิชาการบริหารการศึกษา). พิษณุโลก: มหาวิทยาลัยนเรศวร.
อภิญญา เฟื่องฟูสกุล. (2546). อัตลักษณ์: การทบทวนทฤษฎีและกรอบแนวคิด. กรุงเทพฯ: คณะกรรมการสภาวิจัยแห่งชาติ.
Bourdieu, P. (1986). ‘The Forms of Capital’. Handbook of Theory and Research for the Sociology of Capital. J. G. Richardson. New York: Greenwood Press, 241-58.
Braun, V. and Clarke, V. (2006). Using Thematic Analysis in Psychology. Qualitative Research in Psychology, 3(2), 77-101.
King, N., Horrocks, C. and Brooks, J. (2019). Interviews in Qualitative Research (2nd ed). London: Sage.
ดาวน์โหลด
เผยแพร่แล้ว
รูปแบบการอ้างอิง
ฉบับ
ประเภทบทความ
สัญญาอนุญาต
ลิขสิทธิ์ (c) 2025 มหาวิทยาลัยพะเยา
อนุญาตภายใต้เงื่อนไข Creative Commons Attribution-NonCommercial-NoDerivatives 4.0 International License.
ผู้นิพนธ์ต้องรับผิดชอบข้อความในบทนิพนธ์ของตน มหาวิทยาลัยพะเยาไม่จำเป็นต้องเห็นด้วยกับบทความที่ตีพิมพ์เสมอไป ผู้สนใจสามารถคัดลอก และนำไปใช้ได้ แต่จะต้องขออนุมัติเจ้าของ และได้รับการอนุมัติเป็นลายลักษณ์อักษรก่อน พร้อมกับมีการอ้างอิงและกล่าวคำขอบคุณให้ถูกต้องด้วย
The authors are themselves responsible for their contents. Signed articles may not always reflect the opinion of University of Phayao. The articles can be reproduced and reprinted, provided that permission is given by the authors and acknowledgement must be given.
