ภาพลักษณ์พระสงฆ์ในเอกสารโบราณล้านนา
คำสำคัญ:
ภาพลักษณ์ , พระสงฆ์ล้านนา , วาทกรรมบทคัดย่อ
บทความนี้ มีวัตถุประสงค์เพื่อศึกษาภาพลักษณ์พระสงฆ์ล้านนาจากเอกสารโบราณหลายแหล่งข้อมูลเพื่อทำความเข้าใจปรากฏการณ์ที่เกี่ยวข้องกับพระสงฆ์ล้านนาที่มีรากฐานจากโครงสร้างทางสังคม และความคาดหวังของสังคมต่อบทบาทของพระสงฆ์ล้านนา พบว่าการนำเสนอภาพของพระสงฆ์ในเอกสารที่เป็นลายลักษณ์จะเป็นภาพลักษณ์ด้านดี ซึ่งพบได้น้อยมากหากภาพลักษณ์พระสงฆ์ในเอกสารที่เกี่ยวข้องกับรัฐจะกล่าวถึงพระสงฆ์ในลักษณะที่เป็นปุถุชนเป็นส่วนหนึ่งและอยู่ภายใต้อำนาจรัฐ ส่วนวรรณกรรมมุขปาฐะจะเสนอภาพพระสงฆ์ที่เป็นคนธรรมดาในสังคมสามารถนำมาล้อเลียนในเชิงขบขันได้ นอกจากนี้ยังสะท้อนถึงโครงสร้างสังคมล้านนาที่มีการต่อรองเชิงอำนาจซึ่งพระสงฆ์อยู่ในฐานะผู้เบียดเบียนด้านอาหาร ดังนั้นภาพลักษณ์พระสงฆ์ที่นำเสนอจึงเป็นภาพลักษณ์ด้านลบเพื่อระบายความเครียดของสังคม ทั้งนี้รัฐและภาคประชาสังคมล้านนาต่างไม่ได้คาดหวังต่อพระสงฆ์ในเชิงของการหลุดพ้น หากคาดหวังเพียงปฏิบัติตนตามกรอบที่กำหนดเท่านั้น
เอกสารอ้างอิง
คมเนตร เชษฐพัฒนวนิช. (2539). ขึด: ข้อห้ามในล้านนา. เชียงใหม่: สถาบันวิจัยสังคม มหาวิทยาลัยเชียงใหม่.
ชัปนะ ปิ่นเงิน. (2551). การปริวรรตและวิเคราะห์เนื้อหากฎหมายมังรายศาสตร์ฉบับวัดแม่คือ. เชียงใหม่: สถาบันวิจัยสังคม มหาวิทยาลัยเชียงใหม่.
ทรงศักดิ์ ปรางค์วัฒนากุล. (2532). การศึกษาเปรียบเทียบคำอู้บ่าวอู้สาวล้านนาและผญาเกี้ยวอีสาน. เชียงใหม่: คณะมนุษยศาสตร์ มหาวิทยาลัยเชียงใหม่.
ธเนศ วงศ์ยานนาวา. (2529). มิเชล ฟูโกต์: ปัญญาชน ความจริง และอำนาจ. เศรษฐศาสตร์การเมือง, 5(1-2), 142-154.
นิธิ เอียวศรีวงศ์. (2538). ผ้าขาวม้า, ผ้าซิ่น, กางเกงใน และ ฯลฯ: ว่าด้วยประเพณี, ความเปลี่ยนแปลง และเรื่องสรรพสาระ. กรุงเทพฯ: มติชน.
บุญคิด วัชรศาสตร์. (2550). ภาษิตคำเมืองเหนือ. เชียงใหม่: ธาราทองการพิมพ์.
ประเสริฐ ณ นคร. (2546). โคลงนิราศหริภุญชัย ศาสตราจารย์ ดร.ประเสริฐ ณ นคร สอบกับต้นฉบับเชียงใหม่. กรุงเทพฯ: มหาวิทยาลัยศรีนครินทรวิโรฒ.
พระครูบามนตรี ธมฺมเมธี. (2539). ของดีจากพับใบลาน เมืองเหนือล้านนา. เชียงใหม่: สิงห์คำการพิมพ์.
พระครูอดุลสีลกิตติ์. (2562). โอวาทานุสาสนีย์ ฉบับวัดบวกครกหลวง จารเมื่อ พ.ศ. 2400. เชียงใหม่: เอกสารอัดสำเนา.
พรรณเพ็ญ เครือไทย. (2540). เพลงกล่อมเด็กล้านนา. เชียงใหม่: สถาบันวิจัยสังคม มหาวิทยาลัยเชียงใหม่.
พรรณเพ็ญ เครือไทย. (2542). ปริศนาคำทายล้านนา. เชียงใหม่: สถาบันวิจัยสังคม มหาวิทยาลัยเชียงใหม่.
ไพฑูรย์ ดอกบัวแก้ว. (2536). คร่าวดอยสุเทพและคร่าวซอสร้างถนนในเมืองเชียงใหม่. เชียงใหม่: สถาบันวิจัยสังคม มหาวิทยาลัยเชียงใหม่.
สถาบันวิจัยสังคม. (2539). กำบ่าเก่าเล่าไว้ (ภาษิตคนเมือง). เชียงใหม่: สถาบันวิจัยสังคม มหาวิทยาลัยเชียงใหม่.
สมร เจนจิจะ. (2541). ภาษิตล้านนา. เชียงใหม่: สุริวงศ์บุ๊คเซนเตอร์.
สารานุกรมวัฒนธรรมไทย ภาคเหนือ. (2542). สารานุกรมวัฒนธรรมไทย ภาคเหนือ. กรุงเทพฯ: มูลนิธิสารานุกรมวัฒนธรรมไทย ธนาคารไทยพาณิชย์.
สุรเดช โชติอุดมพันธ์. (2559). ทฤษฎีวรรณคดีวิจารณ์ตะวันตกในคริสต์ศตวรรษที่ 20. กรุงเทพฯ: สำนักพิมพ์แห่งจุฬาลงกรณ์มหาวิทยาลัย.
เสนาะ เจริญพร. (2548). ผู้หญิงกับสังคมในวรรณกรรมไทยยุคฟองสบู่. กรุงเทพฯ: มติชน.
หทัยวรรณ ไชยะกุล. (2539). การสร้างมุขตลกในเรื่องขำขันของล้านนา (วิทยานิพนธ์ศิลปศาสตรมหาบัณฑิต). เชียงใหม่: มหาวิทยาลัยเชียงใหม่.
อุดม รุ่งเรืองศรี. (2542). โวหารล้านนา. เชียงใหม่: ภาควิชาภาษาไทย คณะมนุษยศาสตร์ มหาวิทยาลัยเชียงใหม่.
อุดม รุ่งเรืองศรี. (2544). โคลงอมรา. เชียงใหม่: ศูนย์ศึกษาปัญหาเมืองเชียงใหม่.
อุดม รุ่งเรืองศรี. (2552). สำนวนล้านนา. เชียงใหม่: กองทุนศาสตราจารย์อันนิมมานเหมินท์.
ดาวน์โหลด
เผยแพร่แล้ว
รูปแบบการอ้างอิง
ฉบับ
ประเภทบทความ
สัญญาอนุญาต
ลิขสิทธิ์ (c) 2022 มหาวิทยาลัยพะเยา
อนุญาตภายใต้เงื่อนไข Creative Commons Attribution-NonCommercial-NoDerivatives 4.0 International License.
ผู้นิพนธ์ต้องรับผิดชอบข้อความในบทนิพนธ์ของตน มหาวิทยาลัยพะเยาไม่จำเป็นต้องเห็นด้วยกับบทความที่ตีพิมพ์เสมอไป ผู้สนใจสามารถคัดลอก และนำไปใช้ได้ แต่จะต้องขออนุมัติเจ้าของ และได้รับการอนุมัติเป็นลายลักษณ์อักษรก่อน พร้อมกับมีการอ้างอิงและกล่าวคำขอบคุณให้ถูกต้องด้วย
The authors are themselves responsible for their contents. Signed articles may not always reflect the opinion of University of Phayao. The articles can be reproduced and reprinted, provided that permission is given by the authors and acknowledgement must be given.
