แนวทางการพัฒนาขีดความสามารถเครือข่ายธุรกิจดำน้ำเพื่อการท่องเที่ยวอย่างยั่งยืน
คำสำคัญ:
การท่องเที่ยว, การท่องเที่ยวอย่างยั่งยืน, ดำน้ำลึก, เครือข่ายธุรกิจบทคัดย่อ
บทความวิจัยมีวัตถุประสงค์เพื่อเสนอแนวทางการพัฒนาขีดความสามารถของเครือข่ายธุรกิจดำน้ำเพื่อการท่องเที่ยวอย่างยั่งยืน โดยใช้ระเบียบวิธีวิจัยทั้งเชิงปริมาณและคุณภาพ พื้นที่วิจัยประกอบด้วย 1) เกาะเต่า จังหวัดสุราษฎร์ธานี 2) เกาะล้าน จังหวัดชลบุรี และ 3) เกาะราชา จังหวัดภูเก็ตสภาพการณ์ปัจจุบันของเครือข่ายธุรกิจดำน้ำเพื่อการท่องเที่ยวของแต่ละพื้นที่มีความแตกต่างกัน โดยพื้นที่เกาะเต่าเป็นเครือข่ายที่มีผู้ประกอบการธุรกิจที่เกี่ยวเนื่องกับการท่องเที่ยวสูงสุดในด้านต่าง ๆ ทั้งด้านที่พักแรม ร้านอาหาร และธุรกิจอื่น ๆ นอกจากนั้นยังมีศักยภาพของระบบสาธารณูปโภคที่มีความได้เปรียบกว่าพื้นที่เกาะล้านและพื้นที่เกาะราชา ทั้งด้านการบริการของสถานพยาบาลและการรักษาความปลอดภัย ซึ่งทั้งสองประเด็นนี้เป็นสิ่งสำคัญที่เกี่ยวเนื่องกับความต้องการขั้นพื้นฐานของนักท่องเที่ยว และมีความจำเป็นสำหรับกิจกรรมดำน้ำเพื่อการท่องเที่ยว ทั้งนี้เพราะการดำน้ำเป็นกิจกรรมการท่องเที่ยวที่มีโอกาสเกิดอุบัติเหตุ อุบัติภัย และเหตุการณ์เสี่ยงภัยสูง ทั้งจากขั้นตอนการดำน้ำ สภาพแหล่งดำน้ำ รวมทั้งความผิดพลาดของเครื่องมือและอุปกรณ์ในการดำน้ำลึกด้วย
แนวทางการพัฒนาขีดความสามารถของเครือข่ายธุรกิจดำน้ำเพื่อการท่องเที่ยวอย่างยั่งยืน คือ 1) การใช้มาตรการทางสังคมนำการใช้มาตรการทางกฎหมาย 2) การสร้างเครือข่ายในการเฝ้าระวังทรัพยากรทางทะเล 3) การสร้างมาตรฐานการจัดการกิจกรรมดำน้ำเพื่อการท่องเที่ยว 4) การกำหนดและควบคุมนโยบาย ควรเป็นความร่วมมือและการผสานกำลังของภาครัฐ ภาคเอกชน และ ภาคชุมชน 5) การเร่งสร้างความตระหนัก การปลุกจิตสำนึกการใช้ประโยชน์อย่างยั่งยืน และการสร้างองค์ความรู้และฐานมวลชน
เพื่อสร้างภูมิคุ้มกันที่ดีต่อทรัพยากรทางทะเล 6) การส่งเสริมการประกอบอาชีพผู้นำ
การดำน้ำของคนไทยให้เป็นมัคคุเทศก์หรือผู้นำการดำน้ำท้องถิ่น
References
กรมการท่องเที่ยว. (2552). คู่มือการประเมินมาตรฐานคุณภาพแหล่งท่องเที่ยวทางธรรมชาติประเภทเกาะ. (พิมพ์ครั้งที่ 2). กรุงเทพฯ : สำนักงานพัฒนาบริการท่องเที่ยว กรมการท่องเที่ยว.
กรมการท่องเที่ยว. (2556). มาตรฐานกิจกรรมดำน้ำ (Diving Standard). กรุงเทพฯ : สำนักงานพัฒนาบริการท่องเที่ยว กรมการท่องเที่ยว.
กรมทรัพยากรทางทะเลและชายฝั่ง. (2556). ระบบฐานข้อมูลกลางและมาตรฐานข้อมูลทรัพยากรทางทะเลและชายฝั่ง. <http://marinegiscenter.dmcr.go.th/> (สืบค้นเมื่อ 12 สิงหาคม).
กรมอุทยานแห่งชาติ สัตว์ป่า และพันธุ์พืช. (2551). แนวทางและมาตรการสำหรับผู้ประกอบการในอุทยานแห่งชาติทางทะเล (การดำน้ำและกิจกรรมอื่น ๆ ที่เกี่ยวข้อง). <http://www.dnp.go.th/Rules/seatrade_th.pdf> (สืบค้นเมื่อ12 สิงหาคม).
กัลยา วานิชย์บัญชา. (2544). การใช้ SPSS for Windows ในการวิเคราะห์ข้อมูล. (พิมพ์ครั้งที่ 4). กรุงเทพฯ : โรงพิมพ์ห้างหุ้นส่วนจำกัด ซี เค แอนด์ เอส โฟโต้สตูดิโอ.
กัลยา วานิชบัญชา. (2545). การวิเคราะห์สถิติ สถิติเพื่อการตัดสินใจ. (พิมพ์ครั้งที่ 5). กรุงเทพฯ : จุฬาลงกรณ์มหาวิทยาลัย.
ดรรชนี เอมพันธุ์. (2557). แนวคิดและหลักการจัดการทรัพยากรท่องเที่ยวและนันทนาการ.<http://www.dpt.go.th/csp/images/stories/pdf/G_plan4/rcc_2557.pdf> (สืบค้นเมื่อ 7 สิงหาคม).
ปรารถนา สถิตย์วิภาวี, พิจิตรพงศ์ สุนทรพิพิธ, ศิราณี ศรีใส, ชูเกียรติ วิวัฒน์วงศ์เกษม, ฉัตรภา หัตถโกศล และ ศุภากร รัชพงศ์. (2556). โครงการศึกษาการพัฒนาศักยภาพด้านการจัดการพื้นที่และทรัพยากรเพื่อการส่งเสริมการท่องเที่ยวอย่างยั่งยืน. กรุงเทพฯ : สำนักงานเลขาธิการวุฒิสภา.
พยอม ธรรมบุตร. (2549). เอกสารประกอบการเรียนการสอนเกี่ยวกับองค์ประกอบของการท่องเที่ยว. กรุงเทพฯ : สถาบันพัฒนาการท่องเที่ยวเชิงอนุรักษ์ มหาวิทยาลัยศรีนครินทร์วิโรฒ.
เมืองพัทยา. (2555). ข้อมูลเมืองพัทยา. <http://www.pattaya. go.th/city-information/เกี่ยวกับพัทยา/ข้อมูลเมืองพัทยา/> (สืบค้นเมื่ 5 กันยายน).
ลัฆวี ปรีชัย. (2557). การจัดการมูลฝอยบนเรือและท่าเทียบเรือจากกิจกรรมบริการท่องเที่ยวดำน้ำลึกบริเวณหมู่เกาะราชา ที่ขึ้นฝั่ง ณ ท่าเทียบเรืออ่าวฉลอง อำเภอเมือง จังหวัดภูเก็ต. วิทยานิพนธ์ปริญญาโท หลักสูตรเทคโนโลยีและการจัดการสิ่งแวดล้อม, มหาวิทยาลัยสงขลานครินทร์.
สุชาย วรชนะนันท์, ภาสิณี วรชนะนันท์, มนต์ชัย พินิจจิตรสมุทร และ วินัย พุทธกุล. (2555). รายงานวิจัยฉบับสมบูรณ์ศักยภาพการพัฒนาและแนวทางการจัดทำแผนยุทธศาสตร์การท่องเที่ยวแหล่งดำน้ำที่มนุษย์สร้างขึ้นอย่างยั่งยืนในเขตพัทยา. กรุงเทพฯ: สำนักงานคณะกรรมการวิจัยแห่งชาติ.
สุพักตรา สุทธิสุภา. (2558). การรับรู้เกี่ยวกับการพัฒนาในรูปแบบสร้างสรรค์สีเขียวอย่างยั่งยืน: การศึกษาเบื้องต้นในเกาะเต่า จังหวัดสุราษฎร์ธานี. การประชุมวิชาการระดับชาติ “สถาปัตย์กระบวนทัศน์.
สำนักปลัดกระทรวงการท่องเที่ยวและกีฬา. (2558). รายงานฉบับสมบูรณ์ (Final Report) โครงการสำรวจทัศนคติและความพึงพอใจของนักท่องเที่ยวชาวต่างชาติที่เดินทางท่องเที่ยวในประเทศไทย. <http://secretary.mots.go.th/policy/download/SurvayAttitude2015/1InnerFinalReportAttitude2015.pdf> (สืบค้นเมื่อ 3 พฤษภาคม).
สำนักงานคณะกรรมการพัฒนาการเศรษฐกิจและสังคมแห่งชาติ. (2554). แผนพัฒนาเศรษฐกิจและสังคมแห่งชาติฉบับที่สิบเอ็ด พ.ศ. 2555 - 2559. <http://www.nesdb.go.th/Portals/0/news/plan/p11/plan11.pdf> (สืบค้นเมื่อ 23 กรกฎาคม).
สำนักงานปลัดกระทรวงการท่องเที่ยวและกีฬา. (2558). แหล่งดำน้ำที่สำคัญในประเทศไทย. กรุงเทพฯ : กระทรวงการท่องเที่ยวและกีฬา.
สำนักปลัดเทศบาล เทศบาลตำบลราไวย์. (2556). แผนยุทธศาสตร์การพัฒนา (พ.ศ. 2557 – 2561). ภูเก็ต : งานวิเคราะห์นโยบายและแผน.
Dickman, S. (1996). Tourism: An Introductory Text (2nd ed.). Sydney: Hodder Education.
Jones E. and Haven-Tang C. (2005). Tourism SMEs, Service Quality, and Destination Competitiveness. Trowbridge: Cromwell Press.
Leiper, N. (1990). Tourism System: An Interdisciplinary Perspective. Palmerston North: Department of Management Systems, Massey University.
Mill, B. C., & Morrison, A. M. (Eds.). (2009). The Tourism System (6th ed.): Kendall Hunt Publishing.
Oram, M.B. (1999). Marine tourism. London: Routledge Publishers.
Ritchie B. and Crouch G. (2003). The Competitive Destination: A Sustainable Tourism Perspective. Massachusetts: CABI Publishing.
Robinson, P. (Ed.). (2012). Tourism : The Key Concepts. New York: Roudege.
ScubaBoard. (2011). Technical Versus Recreational SCUBA Diving: Why Is There a Need for Rules, Boundaries and Limitations? http://www.scubaboard.com (สืบค้นเมื่อ 19 กันยายน).
United Nations. (2012). The Future We Want. http://www.un.org/disabilities/documents/rio20_ outcome_document_complete.pdf (สืบค้นเมื่อ 3 พฤษภาคม).
Downloads
เผยแพร่แล้ว
How to Cite
ฉบับ
บท
License
ผู้นิพนธ์ต้องรับผิดชอบข้อความในบทนิพนธ์ของตน มหาวิทยาลัยพะเยาไม่จำเป็นต้องเห็นด้วยกับบทความที่ตีพิมพ์เสมอไป ผู้สนใจสามารถคัดลอก และนำไปใช้ได้ แต่จะต้องขออนุมัติเจ้าของ และได้รับการอนุมัติเป็นลายลักษณ์อักษรก่อน พร้อมกับมีการอ้างอิงและกล่าวคำขอบคุณให้ถูกต้องด้วย
The authors are themselves responsible for their contents. Signed articles may not always reflect the opinion of University of Phayao. The articles can be reproduced and reprinted, provided that permission is given by the authors and acknowledgement must be given.
