โครงสร้างคำสมาสในมหาชาติคำหลวง
คำสำคัญ:
โครงสร้าง, คำสมาส, มหาชาติคำหลวงบทคัดย่อ
บทความวิจัยนี้มีวัตถุประสงค์เพื่อวิเคราะห์โครงสร้างคำสมาสในมหาชาติคำหลวง ด้านจำนวนคำ วิธีการสร้างคำ และชนิดของคำ เก็บรวบรวมข้อมูลคำสมาสจากคำอธิบายศัพท์ในพจนานุกรมศัพท์วรรณคดีไทย สมัยอยุธยา มหาชาติคำหลวง ฉบับราชบัณฑิตยสถาน หมวดอักษร ก-ฮ พบคำสมาส 107 คำ จากนั้นนำคำสมาสไปวิเคราะห์โครงสร้างตามประเด็นดังกล่าว และเสนอผลการวิจัยด้วยวิธีพรรณนาวิเคราะห์และแสดงสถิติประกอบผลการวิจัย
ผลการวิจัยพบว่า โครงสร้างคำสมาสแบ่งเป็น 3 กลุ่ม ได้แก่ 1) โครงสร้างคำสมาสที่มี 2 คำ พบ 5 แบบหลัก 2) โครงสร้างคำสมาสที่มี 3 คำ พบ 7 แบบหลัก 3) โครงสร้างคำสมาสที่มี 4 คำ พบ 2 แบบหลัก ทั้งนี้โครงสร้างที่พบมากที่สุดในแต่ละกลุ่ม คือ 1) นาม + นาม 2) นาม + นาม + นาม 3) นาม + นาม + นาม + วิเศษณ์ และ วิเศษณ์ + นาม + วิเศษณ์ + นาม เมื่อพิจารณาจำนวนการใช้โครงสร้างคำสมาสทั้ง 3 กลุ่ม พบการใช้โครงสร้างคำสมาสที่มี 2 คำมากที่สุด รองลงมาเป็นโครงสร้างคำสมาสที่มี 3 คำ และโครงสร้างคำสมาสที่มี 4 คำ ตามลำดับ
References
จงชัย เจนหัตถการกิจ. (2551). หลักภาษาไทย (พิมพ์ครั้งที่ 12). กรุงเทพฯ: ธนาเพรส.
จันจิรา เซี่ยงฉิน. (2550). คำสมาสในพจนานุกรม ฉบับราชบัณฑิตยสถาน พ.ศ. 2542. วิทยานิพนธ์ศิลปศาสตรมหาบัณฑิต (ศศ.ม.), มหาวิทยาลัยนเรศวร, พิษณุโลก.
ณัฐา วิพลชัย. (2558). ลักษณะคำยืมภาษาบาลีสันสกฤตในวรรณกรรมท้องถิ่นภาคใต้เรื่อง พระมหาชาดกคำกาพย์. วารสารมนุษยศาสตร์และสังคมศาสตร์ มหาวิทยาลัยราชภัฏสุราษฎร์ธานี, 7(2), 17-45.
นววรรณ พันธุเมธา. (2558). ไวยากรณ์ไทย (พิมพ์ครั้งที่ 7). กรุงเทพฯ: โครงการเผยแพร่ผลงานวิชาการ คณะอักษรศาสตร์ จุฬาลงกรณ์มหาวิทยาลัย.
บัญญัติ สาสี. (2553). คำยืมภาษาเขมรในภาษาไทย: กรณีศึกษามหาชาติคำหลวง. วิทยานิพนธ์ศิลปศาสตรดุษฎีบัณฑิต (ศศ.ด.), มหาวิทยาลัยนเรศวร, พิษณุโลก.
พระมหาสาโรจน์ บัวพันธุ์งาม. (2552). การวิเคราะห์คำสมาสในพจนานุกรม ฉบับราชบัณฑิตยสถาน พ.ศ. 2542. วิทยานิพนธ์ศิลปศาสตรมหาบัณฑิต (ศศ.ม.), มหาวิทยาลัยศรีนครินทรวิโรฒ, กรุงเทพฯ.
พระยาอุปกิตศิลปสาร. (2545). หลักภาษาไทย: อักขรวิธี วจีวิภาค วากยสัมพันธ์ ฉันทลักษณ์ (พิมพ์ครั้งที่ 11). กรุงเทพฯ: ไทยวัฒนาพานิช.
มูลนิธิสมเด็จพระเทพรัตนราชสุดา. (2553). นามานุกรมวรรณคดีไทย ชุดที่ 1 ชื่อวรรณคดี (พิมพ์ครั้งที่ 4). กรุงเทพฯ: แปลนพริ้นติ้ง.
ราชบัณฑิตยสถาน. (2549). พจนานุกรมศัพท์วรรณคดีไทย สมัยอยุธยา มหาชาติคำหลวง. นนทบุรี: สหมิตรพริ้นติ้ง.
ราชบัณฑิตยสถาน. (2556). พจนานุกรม ฉบับราชบัณฑิตยสถาน พ.ศ. 2554 (พิมพ์ครั้งที่ 2). กรุงเทพฯ: ศิริวัฒนาอินเตอร์พริ้นท์.
วัลยา ช้างขวัญยืน. (2549). หนังสืออุเทศภาษาไทย ชุด บรรทัดฐานภาษาไทย เล่ม 2: คำ การสร้างคำและการยืมคำ. กรุงเทพฯ: โรงพิมพ์คุรุสภาลาดพร้าว.
วิจินตน์ ภาณุพงศ์. (2534). โครงสร้างของภาษาไทย: ระบบไวยากรณ์ (พิมพ์ครั้งที่ 11). กรุงเทพฯ: สำนักพิมพ์มหาวิทยาลัยรามคำแหง.
ศราวุธ หล่อดี. (2558). คำยืมภาษาสันสกฤตในนิทานเวตาล. วารสารมนุษยศาสตร์และสังคมศาสตร์ มหาวิทยาลัยพะเยา, 3(2), 30-41. ได้จาก: https://so03.tci-thaijo.org/index.php/Humanties-up/article/view/200560/140196
สยาม ภัทรานุประวัติ. (2550). ภาษาบาลีและสันสกฤตในภาษาไทย. เชียงใหม่: ภาควิชาภาษาไทย คณะมนุษยศาสตร์ มหาวิทยาลัยเชียงใหม่.
อมรา ประสิทธิ์รัฐสินธุ์. (2548). ภาษาในสังคมไทย: ความหลากหลาย การเปลี่ยนแปลง และการพัฒนา (พิมพ์ครั้งที่ 4). กรุงเทพฯ: โรงพิมพ์แห่งจุฬาลงกรณ์มหาวิทยาลัย.
อารีย์ สหชาติโกสีย์. (2521). เทียบลักษณะคำบาลีสันสกฤตกับคำไทย สมาสและตัทธิต. กรุงเทพฯ: คณะมนุษยศาสตร์ มหาวิทยาลัยศรีนครินทรวิโรฒ.
Downloads
เผยแพร่แล้ว
How to Cite
ฉบับ
บท
License
ผู้นิพนธ์ต้องรับผิดชอบข้อความในบทนิพนธ์ของตน มหาวิทยาลัยพะเยาไม่จำเป็นต้องเห็นด้วยกับบทความที่ตีพิมพ์เสมอไป ผู้สนใจสามารถคัดลอก และนำไปใช้ได้ แต่จะต้องขออนุมัติเจ้าของ และได้รับการอนุมัติเป็นลายลักษณ์อักษรก่อน พร้อมกับมีการอ้างอิงและกล่าวคำขอบคุณให้ถูกต้องด้วย
The authors are themselves responsible for their contents. Signed articles may not always reflect the opinion of University of Phayao. The articles can be reproduced and reprinted, provided that permission is given by the authors and acknowledgement must be given.
