วิถีชีวิตและบทบาทหน้าที่ที่ปรากฏในนิทานพื้นบ้าน ชาวไทยภูเขาเผ่าม้ง หมู่บ้านห้วยน้ำขาว ตำบลเข็กน้อย อำเภอเขาค้อ จังหวัดเพชรบูรณ์
คำสำคัญ:
นิทานพื้นบ้าน, วิถีชีวิต, บทบาทหน้าที่, ชาวไทยภูเขาเผ่าม้งบทคัดย่อ
การวิเคราะห์นิทานพื้นบ้านชาวไทยภูเขาเผ่าม้ง มีวัตถุประสงค์ 1) เพื่อรวบรวมและจัดจำแนกประเภทของนิทานพื้นบ้านชาวไทยภูเขาเผ่าม้ง ไว้เป็นลายลักษณ์อักษร 2) วิเคราะห์วิถีชีวิตที่ปรากฏในนิทานพื้นบ้านชาวไทยภูเขาเผ่าม้ง 3) วิเคราะห์บทบาทหน้าที่ของนิทานพื้นบ้านชาวไทยภูเขาเผ่าม้ง
การวิจัยครั้งนี้เก็บรวบรวมนิทานพื้นบ้านชาวไทยภูเขาเผ่าม้ง หมู่บ้านห้วยน้ำขาว ตำบลเข็กน้อย อำเภอเขาค้อ จังหวัดเพชรบูรณ์ ได้จำนวน 32 เรื่อง ผลการวิจัยพบว่า นิทานพื้นบ้านชาวไทยภูเขาเผ่าม้ง จำแนกได้ 7 ประเภท เป็นนิทานอธิบายเหตุและนิทานมหัศจรรย์มากที่สุด จำนวนประเภทละ 7 เรื่อง นิทานผี จำนวน 6 เรื่อง นิทานชีวิตหรือนิยายชีวิต จำนวน 5 เรื่อง นิทานมุขตลกและนิทานปรัมปรา จำนวนประเภทละ 3 เรื่อง และนิทานสัตว์น้อยที่สุด จำนวน 1 เรื่อง ตามลำดับ
การวิเคราะห์วิถีชีวิต พบว่าปรากฏวิถีชีวิตในด้านสังคมและชีวิตประจำวันมากที่สุดจำนวน 29 เรื่อง รองลงมา คือ ด้านประเพณีและวัฒนธรรม จำนวน 8 เรื่อง และปรากฏน้อยที่สุด ด้านบ้านบนดอย จำนวน 1 เรื่อง ซึ่งในนิทานหนึ่งเรื่องจะปรากฏวิถีชีวิตได้ในหลายด้าน ส่วนการวิเคราะห์บทบาทหน้าที่ พบบทบาทหน้าที่เกี่ยวกับการสอนมากที่สุด จำนวน 23 เรื่อง รองลงมา บทบาทหน้าที่เกี่ยวกับการพิสูจน์ จำนวน 7 เรื่อง และบทบาทหน้าที่เกี่ยวกับการอธิบายสาเหตุ จำนวน 6 เรื่อง ตามลำดับ
References
จุลจิรา บุญมาก และคณะ. (2547). คติชนม้ง ตำบลเข็กน้อย อำเภอเขาค้อ จังหวัดเพชรบูรณ์. วิทยานิพนธ์ศิลปศาสตรมหาบัณฑิต (ศศ.ม.), มหาวิทยาลัยนเรศวร, พิษณุโลก.
ประคอง นิมมานเหมินท์. (2551). นิทานพื้นบ้านศึกษา พิมพ์ครั้งที่ 3. กรุงเทพฯ: โครงการเผยแพร่ผลงานวิชาการ จุฬาลงกรณ์มหาวิทยาลัย.
ปาร์ค เกียง อึน. (2549). วิเคราะห์ภาพสะท้อนสังคมที่ปรากฏในนิทานพื้นบ้านเกาหลี. วิทยานิพนธ์ศิลปศาสตรมหาบัณฑิต (ศศ.ม.), มหาวิทยาลัยศรีนครินทรวิโรฒ, กรุงเทพฯ.
พัชรินทร์ คงคาสุริฉาย. (2546). วิเคราะห์บททำขวัญของชาวไทยโซ่ง อำเภอเขาย้อย จังหวัดเพชรบุรี. วิทยานิพนธ์ศิลปศาสตรมหาบัณฑิต (ศศ.ม.), มหาวิทยาลัยศรีนครินทรวิโรฒ, กรุงเทพฯ.
วรรณสิริ เพชรเภรี. (2539). วิเคราะห์ความเชื่อในนิทานพื้นบ้าน เขตภาคเหนือตอนล่าง.มหาวิทยาลัยนเรศวร, พิษณุโลก.
ศาริศา สุขคง. (2559). นิทานพื้นบ้านไทดำบ้านนาป่าหนาด ตำบลเขาแก้ว อำเภอเชียงคาน จังหวัดเลย. วารสารมนุษยศาสตร์และสังคมศาสตร์ มหาวิทยาลัยมหาสารคาม, 35 (3), 126-133.
ศิราพร ณ ถลาง. (2552). ทฤษฎีคติชนวิทยา วิธีวิทยาในการวิเคราะห์ตำนาน-นิทานพื้นบ้าน พิมพ์ครั้งที่ 2. กรุงเทพฯ: สำนักพิมพ์แห่งจุฬาลงกรณ์มหาวิทยาลัย.
ศุจิกา พรมรักษา. (2557). การศึกษาวิเคราะห์นิทานพื้นเมืองของเอเชียสำหรับเด็กทั่วทุกดินแดนของสำนักงานคณะกรรมการการศึกษาขั้นพื้นฐาน. การศึกษาค้นคว้าด้วยตัวเองอักษรศาสตรมหาบัณฑิต (อ.ม.), จุฬาลงกรณ์มหาวิทยาลัย, กรุงเทพฯ.
สมัย สุทธิธรรม. (2541). สารคดีชีวิตของชนกลุ่มน้อยบนดอยสูง แม้ว. กรุงเทพฯ: สำนักพิมพ์ 2020 เวิลด์ มีเดีย.
เสาวลักษณ์ อนันตศานต์. (2543). ทฤษฎีคติชนและวิธีการศึกษา พิมพ์ครั้งที่ 1. กรุงเทพฯ: สำนักพิมพ์มหาวิทยาลัยรามคำแหง.
อภิญญา อ่อนดี. (2558). การวิเคราะห์จริยธรรมและความเชื่อที่ปรากฏในนิทานพื้นบ้านชาวไทยภูเขาเผ่าม้ง ตำบลคลองลานพัฒนา อำเภอคลองลาน จังหวัดกำแพงเพชร. วิทยานิพนธ์ศิลปศาสตรมหาบัณฑิต (ศศ.ม.), มหาวิทยาลัยนเรศวร, พิษณุโลก.
อารีย์ ทองแก้ว และคณะ. (2547). ภาพสะท้อนของนิทานพื้นบ้านชาวไทยเขมร บ้านสะเดา ตำบลนาบัว อำเภอเมือง จังหวัดสุรินทร์. มหาวิทยาลัยราชภัฏสุรินทร์, สุรินทร์.
Downloads
เผยแพร่แล้ว
How to Cite
ฉบับ
บท
License
ผู้นิพนธ์ต้องรับผิดชอบข้อความในบทนิพนธ์ของตน มหาวิทยาลัยพะเยาไม่จำเป็นต้องเห็นด้วยกับบทความที่ตีพิมพ์เสมอไป ผู้สนใจสามารถคัดลอก และนำไปใช้ได้ แต่จะต้องขออนุมัติเจ้าของ และได้รับการอนุมัติเป็นลายลักษณ์อักษรก่อน พร้อมกับมีการอ้างอิงและกล่าวคำขอบคุณให้ถูกต้องด้วย
The authors are themselves responsible for their contents. Signed articles may not always reflect the opinion of University of Phayao. The articles can be reproduced and reprinted, provided that permission is given by the authors and acknowledgement must be given.
