ปัจจัยที่มีอิทธิพลต่อภาวะซึมเศร้าหลังป่วยด้วยโรคหลอดเลือดสมองของผู้ป่วยในโรงพยาบาลตรัง
Article Sidebar
Main Article Content
บทคัดย่อ
วัตถุประสงค์ เพื่อศึกษาภาวะซึมเศร้าหลังป่วยด้วยโรคหลอดเลือดสมอง (Post Stroke Depression: PSD) และศึกษาปัจจัยที่สามารถพยากรณ์ PSD ของผู้ป่วยที่เข้ารับบริการในโรงพยาบาลตรัง วัสดุและวิธีการ เป็นการวิจัยเชิงบรรยาย กลุ่มตัวอย่างเป็นผู้ป่วยโรคหลอดเลือดสมองที่เข้ามารับบริการในโรงพยาบาลตรัง จำนวน 162 คน เครื่องมือที่ใช้คือ แบบสอบถามข้อมูลส่วนบุคคล ข้อมูลด้านสุขภาพ แบบวัดความสามารถในการดำเนินชีวิต (Barthel Activities of Daily Livings: ADL) และแบบประเมินภาวะซึมเศร้า (Beck Depression Inventory II: BDI-II) ฉบับภาษาไทย สถิติที่ใช้ได้แก่ ความถี่ ร้อยละ ค่าเฉลี่ย ค่าเบี่ยงเบนมาตรฐาน ไคสแควร์ และการวิเคราะห์ถดถอยลอจิสติก ผลการศึกษา กลุ่มตัวอย่างมี PSD อยู่ในระดับปานกลาง ( = 21.91, S.D. = 2.16) มีคะแนน BDI-II อยู่ในเกณฑ์ปกติ ร้อยละ 47.6 และกลุ่มเสี่ยงต่อ PSD ร้อยละ 52.4 โดยมีปัจจัยเสี่ยงต่อ PSD คือผู้ป่วยอายุ > 50 ปี โสด/หม้าย/หย่าร้าง/แยกกันอยู่ รายได้ <10,000 บาท ADLในระดับกลุ่มติดบ้าน และปัจจัยป้องกัน PSD คือ การศึกษาระดับอนุปริญญาขึ้นไป ระยะเวลาเจ็บป่วย ≤ 1 ปี การไม่มีโรคร่วม การมีโรคร่วม 1-2 โรค การได้รับยาทางจิตเวช 1 ตัวขึ้นไป และการสนับสนุนทางสังคมจากครอบครัว โดยร่วมกันพยากรณ์ PSD ร้อยละ 63.5 สรุป ภาวะซึมเศร้าหลังป่วยด้วยโรคหลอดเลือดสมองอยู่ในระดับปานกลาง มีปัจจัยเสี่ยงมาจากอายุมากกว่า 50 ปี อยู่เดี่ยว รายได้ต่ำกว่าหนึ่งหมื่น ADLในระดับกลุ่มติดบ้าน และปัจจัยป้องกันคือ การศึกษาระดับอนุปริญญาขึ้นไป ระยะเวลาป่วยไม่เกิน 1 ปี ไม่มีโรคร่วม มี 1-2 โรคร่วม ได้รับยาจิตเวช 1 ตัวขึ้นไป และได้รับการสนับสนุนทางสังคมจากครอบครัว
Article Details
This work is licensed under a Creative Commons Attribution-NonCommercial-NoDerivatives 4.0 International License.
เรื่องที่ลงตีพิมพ์ในวารสารจิตวิทยาคลินิกแล้วถือเป็นลิขสิทธิ์การเผยแพร่โดยวารสารจิตวิทยาคลินิกแต่เพียงผู้เดียว การตีพิมพ์หรือเผยแพร่ซ้ำในที่อื่นต้องได้รับอนุญาตจากกองบรรณาธิการวารสารฯ
References
Aniwattanapong, D. (2018). Post-stroke depression. J. Psychiatr Assoc. Thailand. 63(4), 383-418. (in Thai).
Ayerbe, L., Ayis, S., Wolfe, C. D., & Rudd, A. G. (2013). Natural history, predictors, and outcomes of depression after stroke: Systematic review and metaanalysis. Br. J. Psychiatry. 202, 14-21.
Beck, A. T., Steer, R. A., & Brown, G. K. (1996a). Manual for the Beck depression inventory-II. Psychological Corporation.
Beck, A. T., Steer, R. A., Ball, R., & Ranieri, W. (1996b). Comparison of Beck depression inventories-IA and II in psychiatric outpatients. Journal of personality assessment. 67(3), 588-597.
Carrà, G., Johnson, S., Bebbington, P., Angermeyer, M. C., Heider, D., Brugha, T., & Toumi, M. (2012). The lifetime and past-year prevalence of dual diagnosis in people with schizophrenia across Europe: Findings from the European Schizophrenia Cohort (EuroSC). European Archives of Psychiatry and Clinical Neuroscience. 262(7). 607-616.
Chau, J. P-C., Thompson, D. R., Chang, A. M., Woo, J., Twinn, S., Cheung, S. K., & Kwok, T. (2010). Depression Chinese stroke survivors six months after discharge from a rehabilitation hospital. Journal of Clinical Nursing. 19(21-22), 3042- 3050.
Chemerinski, E., & Robinson, R. G. (2000). The neuropsychiatry of stroke. Psychosomatics. 41, 5-14.
De Ryck, A., Brouns, R., Geurden, M., Elseviers, M., De Deyn, P. P., & Engelborghs, S. (2014). Risk factors for poststroke depression: Identification of inconsistencies based on a systematic review. J Geriatr Psychiatry Neurol. 27, 147-158.
Department of Disease Control. (2021). Years report 2020. Non-Communicable Diseases Division, Department of Disease Control, Ministry of Health. Aksorn Grphic and Desing Publishing Limited Partnership. (in Thai).
Department of Medicine Services. (2014). A handbook of elder screening/estimated. The War Veterans Organization of Thailand printing. (in Thai).
Dong-Heun, A., Yung-Jin, L., Ji-Hun J., Yong-Rok, K., & Jong-Bum, P. (2015). The effect of post-stroke depression on rehabilitation outcome and the impact of caregiver type as a factor of post-stroke depression. Annals of Rehabilitation of Medicine. 39, 74-80.
Dossa, A., Glickman, M. E., & Berlowitz, D. (2011). Association between mental health conditions and rehospitalization, mortality, and functional outcomes in patients with stroke following inpatient rehabilitation. BMC Health Services Research. 11, 2-10.
Duangnate, K. (2021). Prevalence and factors associated depression among NCD patients at primary care unit of Phukieo Chalermprakiat Hospital. Medical Journal of Srisaket Surin Buriram Hospital. 36(1), 13-24. (in Thai).
Gosman-Hestrom, G., & Svennson, E. (2000). Parallel reliability of the functional independence measure and the barthel ADL index. Disability Rehab. 22(16), 702-715.
Ha, E. H., & Gantioque, R. (2020). Treatment of post-stroke depression in young stroke survivors. Stroke Res Ther. 5(1), 1-4.
Hackett, M. L., Kohler, S., O’Brien, J. T., & Mead, G. E. (2014). Neuropsychiatric outcomes of stroke. Lancet Neurol. 13, 525-534.
Hair, J. F., Anderson, R. E., Babin, B. J., & Black, W. C. (2010). Multivariate data analysis a global perspective (Vol. 7). Pearson Prentice Hall.
Hemtasilapa, S. (2005). Stroke rehabilitation treatment and recovery: Emotional and mental. Ultra Printing. (in Thai).
Hörnsten, C., Lövheim, H., Nordström, P., & Gustafson, Y. (2016). The prevalence of stroke and depression and factors associated with depression in elderly people with and without stroke. BMC Geriatrics. 16, 174-181.
Hseuh, I., Lin, J., Jeng, J., & Hsieh, C. (2002). Comparison of the psychometric characteristics of the functional independence measure, 5 item Barthel index, and 10 item Barthel index in patients with stroke. Journal of Neurological Neurosurgery and Psychiatry. 73, 188-190.
Johnson, J. L., Minarik, P. A., Nyström, K. V., Bautista, C., & Gorman, M. J. (2006). Poststroke depression incidence and risk factors: An integrative literature review. J. Neurosci. Nurs. 38(suppl), 316-327.
Kapaedee, P., & Srithornwannakul, I. (2013). The prevalence and associated factors of post stroke depression, Thammasat University Hospital. Physical Therapy Center, Thammasat University Hospital, Thammasat University. (in Thai).
Li, H. J., Kuo, C. C., Li, Y. C., Tsai, K. Y., & Wu, H. C. (2019). Depression may not be a risk factor for mortality in stroke patients with nonsurgical treatment: A retrospective case-controlled study. Medicine. 98(22), Article e15753. https://doi.org/10.1097/ MD.0000000000015753.
Lokk, J., & Delbali, A. (2010). Management of depressive in elderly stroke patient. Neuropsychiatric Disease and Treatment. 6, 539-549.
Mahoney, F., & Barthel, D. (1965). Functional evaluation: The Barthel index. Maryland State Medical Journal. 14, 56-61. Used with permission.
Manpanit, L., & Chenarom, C. (2018). Behavioral activation in post-stroke patients with depression: brain and neuroscience perspectives. The Journal of Baromarajonani College of Nusing, Nakhonratchasima. 24(2), 130-144. (in Thai).
McCarthy, M. J., Sucharew, H. J., Alwell, K., Moomaw, C. J., Woo, D., Flaherty, M. L., Khatri, P., Ferioli, S., Adeoye, O., Kleindorfer, D. O., & Kissela, B. M. (2015). Age, subjective stress, and depression after ischemic stroke. Journal of Behavioral Medicine. 39(1), 55-64.
Ministry of Public Health. (2020). The elder promote operation of region health profile R9 in 2018-2020 fiscal year. The elder promote subdivision of region health profile R9, Ministry of Public Health. (in Thai).
Muhenkamp, A.F., & Sayles, J.A. (1986). Self-esteem, social support, and positive health practices. Nursing Research. 35(6). pp. 334-338.
Mungpanich, A. (2016). A Study of norms of BDI-II Beck depressioninventory-2nd edition in Thai psychiatric patients. Psychology Division, Khon Kean Rajanagarindra Psychiatric Hospital. (in Thai).
Neurological Institute of Thailand. (2013). A handbook of stroke (paralysis-disability) for population. (3rd ed). Neurological Institute of Thailand, Department of Medical Services, Ministry of Public Health. (in Thai).
Niedermaier, N., Bohrer, E., Schulte, K., Schlattmann, P., & Heuser, I. (2004). Prevention and treatment of poststroke depression with mirtazapine in patients with acute stroke. The Journal of Clinical Psychiatry. 65(12), 1619-1623.
Patcharawiwatpong, P. (2012). Stroke. In K. Pajari (Ed.), Rehabilitation medicine for general practitioners. (pp. 59-73). N.P. Press. (in Thai).
Robinson, R. G., & Spalletta, G. (2010). Poststroke depression: A review. Canadian Journal of Psychiatry. 55(6), 341-349.
Roth, E. J. (1997). Stroke. In B. O’Young, M. Young, & A. S. Steven, Physical medicine and rehabilitation secrets. (2nd ed.). (pp. 369-378). Hanley & Belfus. 253-262.
Sainsbury, A., Seebass, G., Bansal, A., & Young, J. (2005). Reliability of the Barthel Index when used with older people. Age and Aging. 34, 228-232.
Salter, K., Mehta, S., Bhogal, S., Teasell, R., Foley, N., & Speechley, M. (2013). Chapter 18: Post stroke depression. Evidence-Based Review of Stroke Rehabilitation.
Sathirapanya, C., & Sathirapanya, P. (2005). Factors influencing depression among patients with stroke. Songkla Med. J. 23(Special 2), 229-236. (in Thai).
Seesawang, J., & Thongtang, P. (2016). Post- stroke depression among older adult stroke survivors. Boromarajonani college of nursing. Uttaradit Journal. 8(2), 73-85. (in Thai).
Shi, Y., Yang, D., Zeng, Y., & Wu, W. (2017). Risk factors for post-stroke depression: A meta-analysis. Front Aging Neurosci. 9, 218.
Singhad, S. (2014). Nursing of the elderly with depression. Journal of Science and Technology. 18(3),15-24. https:// li01.tci-thaijo.org/index.php/sci_ubu/ article/view/84720/67471. (in Thai).
Sugawara, N., Metoki, N., Hagii, J., Saito, S., Shiroto, H., Tomita, T., & Yasui-Furukori, N. (2015). Effects of depressive symptoms on the length of hospital stay among patients hospitalized for acute stroke in Japan. Neuropsychiatric Disease and Treatment. 11, 2551-2556. (in Thai).
Sushila, R., Shonima, V., SatyaRaj, S., Priya, M., & Paul, R. (2019). The clinical usefulness of three depression screens for adolescents in India: A need in primary-care settings. Journal of Family Medicine and Primary Care. 8(5), 1748-1751.
Sy, A., Tine, D. A. J., Diallo, A., Diagne, S. N., Toure, K., Seck, I., & Thiam, M. (2019). Study of factor associated with post stroke depression in the teaching Hospital of Fann (Dakar-Senegal). Health. 11, 1518-1528.
Tantibhaedhyangkul, P., Kuptniratsaikul, V., & Tosayanonda, O. (1997). The study of the prevalence and correlation factors of depression in stroke patients. J. Thai Rehabil. 7(2), 64-71. (in Thai).
Tirakanan, S. (2012). Multicollinearity analysis for social science. (2nd ed.). Chulalongkorn University Printing House. (in Thai).
Trang Provincial Public Health Office. (2021). Government action plan of health, Trang province, fiscal year 2021. Trang Provincial Public Health Office. (in Thai).
Tuyen, T. T. L., Jullamate, P., & Rosenberg, E. (2017). Factors related to post-stroke depression among older adults in Da Nang, Viet Nam. Journal of nursing and health sciences. 11(3), 148-157.
van Rjjsbergen, M. W. A., Mark, R. E., Kop, W. J. de Kort, P. L. M., & Sitskoom, M. M. (2018). Psychological factors and subjective cognitive complaints after stroke: Beyond depression and anxiety. Neuropsychological Rehabilitation. 29(10), 1-14.
Wade, D., & Hewer, R. (1987). Functional abilities after stroke: Measurement, natural history, and prognosis. Journal of Neurological Neurosurgery and Psychiatry. 50, 177-182.
Whyte, E., Mulsant, B., Vanderbuilt, J., Dodge, H., & Ganguli, M., (2004). Depression after stroke: A prospective epidemiological study. J Am Soc Geriatr Dent. 52(5), 774-778.
World Health Organization. (2015). Stroke, cerebrovascular accident. Retrieved on July 21, 2021, from http://www.who.int/ topics/cerebrovascular_accident.