การศึกษาเอกลักษณ์ชนเผ่าพื้นเมืองเพื่อส่งเสริมการท่องเที่ยว กลุ่มจังหวัดสนุก

บทคัดย่อ

  การวิจัยครั้งนี้มีวัตถุประสงค์ 1) ศึกษาบริบทของชนเผ่าพื้นเมือง กลุ่มจังหวัดสนุก 2) ศึกษาเอกลักษณ์ และจัดทำฐานข้อมูลเอกลักษณ์ชนเผ่าพื้นเมือง กลุ่มจังหวัดสนุก 3) หาแนวทางการสร้างสรรค์มูลค่าเพิ่มให้กับเอกลักษณ์ของชนเผ่าพื้นเมืองเพื่อสนับสนุนการท่องเที่ยว โดยใช้การวิจัยเชิงปฏิบัติการแบบมีส่วนร่วม ประชากรที่ใช้ในการวิจัย คือ ชนเผ่าไทยโย้ย จังหวัดสกลนคร ชนเผ่าไทยแสก จังหวัดนครพนม และชนเผ่าไทยข่า จังหวัดมุกดาหาร กลุ่มตัวอย่างที่ใช้ในการวิจัยมี 3 กลุ่ม จำนวน 105 คน ประกอบด้วย ผู้นำชุมชน ชนเผ่าละ 10 คน สมาชิกชุมชน ชนเผ่าละ 20 คน และผู้แทนจากหน่วยงานภาครัฐ ชนเผ่าละ 5 คน เครื่องมือที่ใช้ในการวิจัย ได้แก่ การสังเกต การสัมภาษณ์เชิงลึก แบบบันทึกการสนทนากลุ่ม การ SWOT Analysis และผังมโนทัศน์ การวิเคราะห์ข้อมูลใช้วิธีการตีความ ผลการวิจัย พบว่าลักษณะที่ตั้งถิ่นฐานของชนเผ่าพื้นเมืองล้อมรอบด้วยธรรมชาติ มีเอกลักษณ์ทางวัฒนธรรมที่ผ่านการสืบทอดจากบรรพบุรุษสู่เยาวชน เช่น ประเพณี ความเชื่อ การละเล่น ภาษา การแต่งกาย งานหัตถกรรม โดยจัดทำฐานข้อมูลเอกลักษณ์ชนเผ่าในรูปแบบฐานข้อมูลอิเล็กทรอนิกส์
และสื่อสิ่งพิมพ์ จากการวิเคราะห์ศักยภาพเอกลักษณ์ชนเผ่าพื้นเมือง พบว่างานหัตถกรรมผ้าทอและจักสาน เป็นหัตถกรรม
ที่โดดเด่นของชนเผ่าไทยโย้ย และไทยแสก ส่วนภูมิปัญญาหมอยารากไม้ เป็นภูมิปัญญาที่โดดเด่นของชนเผ่าไทยข่า
สามารถสร้างสรรค์มูลค่าเพิ่มเป็นผลิตภัณฑ์ทางการท่องเที่ยวที่มีเอกลักษณ์เฉพาะ และลักษณะทางภายภาพ
ประเพณี วัฒนธรรม วิถีชีวิตของชนเผ่าพื้นเมืองสามารถสร้างสรรค์มูลค่าเพิ่มเป็นกิจกรรมการท่องเที่ยวที่สร้างความประทับใจให้กับนักท่องเที่ยว