นิเวศวิทยากับภูมิปัญญาดั้งเดิมในสังคมไทย : ผ่านสารคดีชุด “มหาวิทยาลัยไทบ้าน” ของนิพัทธ์พร เพ็งแก้ว

บทคัดย่อ

บทความนี้ มุ่งศึกษานิเวศวิทยากับภูมิปัญญาดั้งเดิมในสังคมไทยผ่านสารคดีชุด “มหาวิทยาลัยไทบ้าน” ของนิพัทธ์พร เพ็งแก้ว โดยศึกษาผ่านผลงานสารคดีจำนวน 3 เล่ม คือ “ถึงอย่างไรก็อยู่กันมาได้” จำนวน 14 เรื่อง เล่มที่สอง “รุกถอยหลัง” จำนวน 20 เรื่อง และเล่มสุดท้าย “ลมปราณของแผ่นดิน” จำนวน 17 เรื่อง ผลการศึกษาพบว่า นิเวศวิทยากับภูมิปัญญาดั้งเดิมในสังคมไทยผ่านสารคดีชุด “มหาวิทยาลัยไทบ้าน” ปรากฏ 2 ลักษณะ คือ 1) นิเวศวิทยากับการประกอบอาชีพ
2) นิเวศวิทยากับวิถีชีวิตความเป็นอยู่ ซึ่งนิเวศวิทยากับภูมิปัญญาดั้งเดิมในสังคมไทย ผ่านสารคดีชุด “มหาวิทยาลัยไทบ้าน” นั้น ได้สะท้อนให้เห็นถึงภาพความสัมพันธ์ระหว่างคนกับธรรมชาติ อันเกิดจากการอาศัยองค์ความรู้ที่ได้รับการสั่งสม ถ่ายทอดจากคนรุ่นหนึ่งไปสู่คนอีกรุ่นหนึ่ง ความรู้เชิงนิเวศแบบดั้งเดิมจึงเป็นศูนย์กลางในการควบคุมกฎข้อบังคับและสร้างความสมดุลในการใช้ประโยชน์จากทรัพยากรธรรมชาติ อันจะช่วยรักษาระบบนิเวศให้มีความมั่นคงและมีประสิทธิภาพยิ่งขึ้น